พระไตรปิฎกเล่มที่ ๘ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๘ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปริวาร

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๑. ลสุณวรรค
๔. ปาจิตติยกัณฑ์
จำนวนอาบัติในปาจิตติยกัณฑ์
๑. ลสุณวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๑] ภิกษุณีฉันกระเทียม ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. รับประเคนด้วยตั้งใจว่าจะฉัน ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ฉัน ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทุกๆ คำกลืน
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีให้ถอนขนในที่แคบ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้ถอน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อถอนเสร็จแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีใช้ฝ่ามือตบองค์กำเนิด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังตบ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อตบเสร็จแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีใช้ท่อนยาง ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังใช้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้เสร็จแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีใช้น้ำชำระให้สะอาดลึกเกิน ๒ องคุลีเป็นอย่างมาก ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๘๙}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๑. ลสุณวรรค
             ๑. กำลังใช้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้เสร็จแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีปรนนิบัติภิกษุผู้กำลังฉันด้วยน้ำดื่มหรือด้วยการพัด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ยืนอยู่ในระยะหัตถบาส ต้องอาบัติปาจิตตีย์
             ๒. ยืนพ้นระยะหัตถบาส ต้องอาบัติทุกกฏ
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีออกปากขอข้าวเปลือกดิบมาฉัน ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. รับประเคนด้วยตั้งใจว่าจะฉัน ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ฉัน ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทุกๆ คำกลืน
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีเทอุจจาระ หรือปัสสาวะ น้ำลาย หยากเยื่อ หรือของเป็นเดนภาย
นอกฝา หรือภายนอกกำแพง ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังเท ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อเทแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีเทอุจจาระ หรือปัสสาวะ น้ำลาย หยากเยื่อ หรือของเป็นเดน
บนของเขียวสด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังเท ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อเทแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๐}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๒. รัตตันธการวรรค
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีไปดูการฟ้อนรำ การขับร้อง หรือการประโคมดนตรี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังไป ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ยืนอยู่ในที่ที่พอจะมองเห็นหรือได้ยิน ต้องอาบัติปาจิตตีย์
ลสุณวรรคที่ ๑ จบ
๒. รัตตันธการวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๒] ภิกษุณียืนเคียงคู่กันสองต่อสองกับชายในเวลาค่ำคืนไม่มีประทีป ต้อง
อาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ยืนอยู่ในช่วงแขนชาย ต้องอาบัติปาจิตตีย์
             ๒. ยืนพ้นระยะช่วงแขน ต้องอาบัติทุกกฏ
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณียืนเคียงคู่กันสองต่อสองกับชายในโอกาสที่กำบัง ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ยืนอยู่ในช่วงแขนชาย ต้องอาบัติปาจิตตีย์
             ๒. ยืนพ้นระยะช่วงแขน ต้องอาบัติทุกกฏ
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณียืนเคียงคู่กันสองต่อสองกับชายในที่แจ้ง ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ยืนอยู่ในช่วงแขนชาย ต้องอาบัติปาจิตตีย์
             ๒. ยืนพ้นระยะช่วงแขน ต้องอาบัติทุกกฏ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๑}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๒. รัตตันธการวรรค
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณียืนเคียงคู่กันสองต่อสองกับชายในถนน หรือตรอกตัน หรือทางสามแพร่ง
ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ยืนอยู่ในช่วงแขนชาย ต้องอาบัติปาจิตตีย์
             ๒. ยืนพ้นระยะช่วงแขน ต้องอาบัติทุกกฏ
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีเข้าไปสู่ตระกูลในเวลาก่อนฉันภัตตาหาร นั่งบนอาสนะแล้วจากไปโดยไม่
บอกเจ้าของบ้าน ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ย่างเท้าก้าวที่ ๑ เข้าสู่บริเวณชายคา ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ย่างเท้าก้าวที่ ๒ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีเข้าไปสู่ตระกูลภายหลังฉันภัตตาหาร นั่งบนอาสนะโดยไม่บอกเจ้าของบ้าน
ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังนั่ง ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อนั่งแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีเข้าไปสู่ตระกูลในเวลาวิกาล ปู หรือใช้ให้ปูที่นอนโดยไม่บอกเจ้าของบ้าน
แล้วนั่ง ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังนั่ง ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อนั่งแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีเพราะเข้าใจผิด เพราะใคร่ครวญผิดให้ผู้อื่นโพนทะนา ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๒}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๓. นหานวรรค
             ๑. กำลังให้โพนทะนา ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อให้โพนทะนาแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีสาปแช่งตนเอง หรือผู้อื่น ด้วยนรกหรือด้วยพรหมจรรย์ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังสาปแช่ง ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อสาปแช่งแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีร้องไห้ทุบตีตนเอง ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ร้องไห้ทุบตีตนเอง ต้องอาบัติปาจิตตีย์
             ๒. ทุบตีตนแต่ไม่ร้องไห้ ต้องอาบัติทุกกฏ
รัตตันธการวรรคที่ ๒ จบ
๓. นหานวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๓] ภิกษุณีเปลือยกายอาบน้ำ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังอาบ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. อาบเสร็จแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีให้ทำผ้าอาบน้ำเกินขนาด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้ทำ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อให้ทำเสร็จแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๓}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๓. นหานวรรค
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีเลาะ หรือใช้ให้เลาะจีวรของภิกษุณี แล้วไม่เย็บ ไม่ขวนขวายเพื่อให้เย็บ
ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีให้วาระผลัดเปลี่ยนสังฆาฏิที่มีกำหนดระยะเวลา ๕ วัน ล่วงเลยไป ต้อง
อาบัติ ๑ อย่าง คือ อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีห่มจีวรสับเปลี่ยนกัน ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังห่ม ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อห่มแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีทำอันตรายแก่จีวรที่คณะจะพึงได้ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังทำ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อทำแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีคัดค้านการแจกจีวรที่ชอบธรรม ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังคัดค้าน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อคัดค้านแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีให้สมณจีวรแก่ชาวบ้าน แก่ปริพาชกหรือแก่ปริพาชิกา ต้องอาบัติ
๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๔}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๔. ตุวัฏฏวรรค
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีให้ล่วงเลยสมัยแห่งจีวรกาลด้วยความหวังในจีวรที่เลื่อนลอย ต้องอาบัติ
๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้ล่วงไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อให้ล่วงไปแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีคัดค้านการเดาะกฐินที่ชอบธรรม ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังคัดค้าน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อคัดค้านแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
นหานวรรคที่ ๓ จบ
๔. ตุวัฏฏวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๔] ภิกษุณี ๒ รูป นอนบนเตียงเดียวกัน ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังนอน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อนอนแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณี ๒ รูป ใช้ผ้าผืนเดียวเป็นทั้งผ้าปูนอนและผ้าห่มนอนร่วมกัน ต้องอาบัติ
๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังนอน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อนอนแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๕}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๔. ตุวัฏฏวรรค
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีจงใจก่อความไม่ผาสุกแก่ภิกษุณีด้วยกัน ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังก่อ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อก่อแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีไม่ดูแลช่วยเหลือ หรือไม่ใส่ใจมอบหมายให้ผู้อื่นดูแลช่วยเหลือสหชีวินี
ผู้ได้รับความลำบาก ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คืออาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีให้ที่พักแก่ภิกษุณีแล้วโกรธ ไม่พอใจ ฉุดลากออกไป ต้องอาบัติ ๒
อย่าง คือ
             ๑. กำลังฉุดลากออกไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อฉุดลากออกไปแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีผู้อยู่คลุกคลีไม่ยอมสละกรรม จนกระทั่งสงฆ์สวดสมนุภาสน์ครบ ๓ ครั้ง
ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. จบญัตติ ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. จบกรรมวาจาครั้งสุดท้าย ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีเที่ยวจาริกไปไม่มีกองเกวียนเป็นเพื่อน ในที่ที่รู้กันว่าน่าหวาดระแวง มีภัย
น่ากลัวภายในรัฐ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังเดินไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อเดินไปแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๖}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๕. จิตตาคารวรรค
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีเที่ยวจาริกไปไม่มีกองเกวียนเป็นเพื่อน ในที่ที่รู้กันว่าน่าหวาดระแวง มีภัย
น่ากลัวภายนอกรัฐ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังเดินไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อเดินไปแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีเที่ยวจาริกไปภายในพรรษา ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังเดินไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อเดินไปแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีอยู่จำพรรษาแล้ว ไม่หลีกจาริกไป ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ อาบัติปาจิตตีย์
ตุวัฏฏวรรคที่ ๔ จบ
๕. จิตตาคารวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๕] ภิกษุณีไปดูโรงละครหลวง หอจิตรกรรม สวนสาธารณะ อุทยาน หรือ
สระโบกขรณี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. ยืนในที่ที่มองเห็น ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีใช้ตั่งยาวหรือแท่น ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๗}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๕. จิตตาคารวรรค
             ๑. กำลังใช้สอย ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้สอยแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีกรอด้าย ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังกรอ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อกรอแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีช่วยทำการขวนขวายเพื่อคฤหัสถ์ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังทำ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อทำแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีผู้อันภิกษุณีขอร้องอยู่ว่า “แม่เจ้า โปรดมาช่วยระงับอธิกรณ์นี้ด้วยเถิด”
รับปากแล้วไม่ช่วยระงับ ไม่ขวนขวายให้ผู้อื่นช่วยระงับ ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ
อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีให้ของเคี้ยวหรือของฉันด้วยมือตนแก่ชาวบ้าน แก่ปริพาชก หรือแก่
ปริพาชิกา ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีใช้ผ้าซับระดูแล้วไม่ยอมสละ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๘}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๕. จิตตาคารวรรค
             ๑. กำลังใช้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีไม่สละ๑- ที่พักแล้วหลีกจาริกไป ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ย่างเท้าก้าวที่ ๑ พ้นเขตไป ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ย่างเท้าก้าวที่ ๒ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีเรียนดิรัจฉานวิชา ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังเรียน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทุกๆ บท
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีสอนดิรัจฉานวิชา ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังสอน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทุกๆ บท
จิตตาคารวรรคที่ ๕ จบ
@เชิงอรรถ :
@๑ ไม่สละ คือไม่บอกมอบหมายให้ผู้อื่นช่วยดูแลรักษาที่พัก (วิ.อ. ๒/๑๐๐๘/๕๑๐)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๒๙๙}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๖. อารามวรรค
๖. อารามวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๖] ภิกษุณีรู้อยู่เข้าไปสู่อารามที่มีภิกษุโดยไม่บอก ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ย่างเท้าก้าวที่ ๑ เข้าเขต ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ย่างเท้าก้าวที่ ๒ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีด่าบริภาษภิกษุ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังด่า ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อด่าแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีขึ้งเคียดบริภาษคณะ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบริภาษ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบริภาษแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีผู้ได้รับนิมนต์แล้วบอกห้ามภัตตาหารแล้ว ฉันของเคี้ยวหรือของฉัน
ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. รับประเคนด้วยตั้งใจว่า “จะเคี้ยวจะฉัน” ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ฉัน ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ทุกๆ คำกลืน
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีหวงตระกูล ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังหวง ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อหวงแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๐}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๖. อารามวรรค
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีจำพรรษาในอาวาสที่ไม่มีภิกษุ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ตั้งใจว่าจะจำพรรษาแล้วจัดแจงเสนาสนะ ตั้งน้ำฉันน้ำใช้ กวาดบริเวณ
ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. พออรุณขึ้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีอยู่จำพรรษาแล้ว ไม่ปวารณาในสงฆ์ ๒ ฝ่าย ด้วยฐานะ ๓ ต้องอาบัติ
๑ อย่าง คือ อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีไม่ไปรับโอวาท หรือธรรมเป็นเหตุอยู่ร่วมกัน ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ
อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีไม่ถามอุโบสถบ้าง ไม่ถามโอวาทบ้าง ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ อาบัติ
ปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีไม่บอกสงฆ์หรือคณะ ใช้ให้บ่งฝีหรือบาดแผลที่เกิดในร่มผ้าอยู่กันสอง
ต่อสองกับชาย ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้บ่ง ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบ่งแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
อารามวรรคที่ ๖ จบ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๑}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๗. คัพภินีวรรค
๗. คัพภินีวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๗] ภิกษุณีบวชให้สตรีมีครรภ์ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีบวชให้สตรีมีลูกยังดื่มนม ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานาผู้ยังไม่ได้ศึกษาสิกขาในธรรม ๖ ข้อ ตลอด ๒ ปี
ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานาผู้ได้ศึกษาสิกขาในธรรม ๖ ข้อ ตลอด ๒ ปีแล้ว
แต่สงฆ์ยังมิได้สมมติ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีบวชให้หญิงที่มีครอบครัวมีอายุต่ำกว่า ๑๒ ปี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๒}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๗. คัพภินีวรรค
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีบวชให้หญิงที่มีครอบครัวอายุครบ ๑๒ ปี ยังไม่ได้ศึกษาสิกขาในธรรม
๖ ข้อ ตลอด ๒ ปี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีบวชให้หญิงที่มีครอบครัวอายุครบ ๑๒ ปี ได้ศึกษาสิกขาในธรรม ๖ ข้อ
ตลอด ๒ ปี แต่ยังมิได้สมมติ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีบวชให้สหชีวินีแล้วไม่อนุเคราะห์ ไม่ให้อนุเคราะห์ตลอด ๒ ปี ต้อง
อาบัติ ๑ อย่าง คือ อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีไม่ติดตามปวัตตินีผู้บวชให้ ตลอด ๒ ปี ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ
อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีบวชให้สหชีวินีแล้ว ไม่พาหลีกไป ไม่ให้พาหลีกไป ต้องอาบัติ ๑ อย่าง
คือ อาบัติปาจิตตีย์
คัพภินีวรรคที่ ๗ จบ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๓}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๘. กุมารีภูตวรรค
๘. กุมารีภูตวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๘] ภิกษุณีบวชให้กุมารีมีอายุต่ำกว่า ๒๐ ปี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีบวชให้กุมารีมีอายุครบ ๒๐ ปี แต่ยังไม่ได้ศึกษาสิกขาในธรรม ๖ ข้อ
ตลอด ๒ ปี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีบวชให้กุมารีมีอายุครบ ๒๐ ปี ผู้ได้ศึกษาสิกขาในธรรม ๖ ข้อ ตลอด
๒ ปี แต่สงฆ์ยังไม่ได้สมมติ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีมีพรรษาต่ำกว่า ๑๒ บวชให้กุลธิดา ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีมีพรรษาครบ ๑๒ แต่สงฆ์ยังไม่ได้สมมติ บวชให้กุลธิดา ต้องอาบัติ
๒ อย่าง คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๔}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๘. กุมารีภูตวรรค
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีผู้อันสงฆ์กล่าวอยู่ว่า “แม่เจ้า ท่านอย่าบวชให้กุลธิดาเลย” รับคำแล้ว
ภายหลังกลับบ่นว่า ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบ่นว่า ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบ่นว่าแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีกล่าวกับสิกขมานาว่า “แม่คุณ ถ้าเธอจักให้จีวรแก่เรา เราก็จะบวช
ให้เธอ” แล้วไม่บวชให้ ไม่ขวนขวายใช้ให้บวชให้ ต้องอาบัติ ๑ อย่าง คือ
อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีกล่าวกับสิกขมานาว่า “แม่คุณ ถ้าเธอจักติดตามเราตลอด ๒ ปี
เราก็จะบวชให้เธอ” แล้วไม่บวชให้ ไม่ขวนขวายใช้ให้บวชให้ ต้องอาบัติ ๑ อย่าง
คือ อาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานาผู้คลุกคลีกับชาย คลุกคลีกับเด็กหนุ่ม ดุร้าย ผู้ทำชาย
ให้ระทมโศก ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๕}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๘. กุมารีภูตวรรค
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานา ที่มารดาบิดาหรือสามียังไม่ได้อนุญาต ต้องอาบัติ
๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๑
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานาด้วยการให้ปาริวาสิกฉันทะ๑- ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๒
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานาทุกๆ ปี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๓
             ภิกษุณีบวชให้สิกขมานา ๒ รูป ใน ๑ ปี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังบวชให้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบวชให้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
กุมารีภูตวรรคที่ ๘ จบ
@เชิงอรรถ :
@๑ ดูรายละเอียดใน วิ.ภิกฺขุนี. (แปล) ๓/๑๑๖๖-๑๑๖๗/๓๕๑-๓๕๒ (เชิงอรรถ)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๖}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๔. ปาจิตติยกัณฑ์ ๙. ฉัตตุปาหนวรรค
๙. ฉัตตุปาหนวรรค
สิกขาบทที่ ๑
             [๒๓๙] ภิกษุณีกั้นร่มและสวมรองเท้า ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังใช้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๒
             ภิกษุณีโดยสารยานพาหนะ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังโดยสารไป ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อโดยสารไปแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๓
             ภิกษุณีใช้เครื่องประดับเอว ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังใช้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๔
             ภิกษุณีใช้เครื่องประดับของสตรี ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังใช้ ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อใช้แล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๕
             ภิกษุณีสรงสนานด้วยของหอมและเครื่องย้อมผิว ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังสรงสนาน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อสรงสนานแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๗}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๕. ปาฏิเทสนิยกัณฑ์ ๙. ฉัตตุปาหนวรรค
สิกขาบทที่ ๖
             ภิกษุณีสรงสนานด้วยแป้งอบกลิ่น ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังสรงสนาน ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อสรงสนานแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๗
             ภิกษุณีใช้ภิกษุณีให้บีบนวด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้บีบนวด ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบีบนวดแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๘
             ภิกษุณีใช้สิกขมานาบีบนวด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้บีบนวด ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบีบนวดแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๙
             ภิกษุณีใช้สามเณรีบีบนวด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้บีบนวด ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบีบนวดแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๐
             ภิกษุณีใช้หญิงคฤหัสถ์บีบนวด ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังให้บีบนวด ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อบีบนวดแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๑
             ภิกษุณีไม่ขอโอกาสก่อนแล้วนั่งบนอาสนะข้างหน้าภิกษุ ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๓๐๘}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุนีวิภังค์]
                                                                 ๒. กตาปัตติวาร ๕. ปาฏิเทสนิยกัณฑ์
             ๑. กำลังนั่ง ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อนั่งแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๒
             ภิกษุณีถามปัญหาภิกษุที่ตนยังไม่ได้ขอโอกาส ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. กำลังถาม ต้องอาบัติทุกกฏ เพราะพยายาม
             ๒. เมื่อถามแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์
สิกขาบทที่ ๑๓
             ภิกษุณีไม่มีผ้ารัดถันเข้าไปสู่บ้าน ต้องอาบัติ ๒ อย่าง คือ
             ๑. ย่างเท้าก้าวที่ ๑ เข้าสู่เขตรั้ว ต้องอาบัติทุกกฏ
             ๒. ย่างเท้าก้าวที่ ๒ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
ฉัตตุปาหนวรรคที่ ๙ จบ
ขุททกสิกขาบท จบ

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๒๘๙-๓๐๙.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=8&siri=52
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2], [3], [4]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=8&A=5169&Z=5408
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=8&i=675
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=8&item=675&items=94
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=8&item=675&items=94
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu8
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/pli-tv-pvr2.2/en/brahmali#pli-tv-pvr2.2:30.0.1
https://suttacentral.net/pli-tv-pvr2.2/en/horner-brahmali#Prv.2.2:Bi-Pc.1