อรรถกถาเล่มที่ ๔๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 ชา.อ.๘ ปญฺญาส-อสีตินิปาต

หน้าที่ ๓๘๕.
ปุนทิวเส ราชา อมจฺจคณมชฺเฌเยว ตํ ปกฺโกสาเปตฺวา ตํ กิจฺจํ อาวิกตฺวา
สพฺพาว อิตฺถิโย ปาปธมฺมาติ ตสฺสา วธพนฺธเฉชฺชเภชฺชารหํ โทสํ
ขมิตฺวา ฐานา จาเวตฺวา อญฺญํ อคฺคมเหสึ อกาสิ ฯ
      ตทา กุณาโล สกุณราชา พฺรหฺมทตฺโต อโหสิ เตน ตํ
อตฺตนา ทิฏฺฐกํ ทสฺเสนฺโต อาห
                ปิงฺคิยานี สพฺพโลกิสฺสรสฺส
                รญฺโญ ปิยา พฺรหฺมทตฺตสฺส ภริยา
                อจฺจาจริ พทฺธวสานุคสฺส
                ตํ วาปิ สา นาชฺฌคา กามกามินีติ ฯ
      ตตฺถ ตํ วาปีติ เอวํ อติจารํ จรนฺตี ตํ วา อสฺสพนฺธํ
ตํ วา อคฺคมเหสิฏฺฐานนฺติ อุภยํปิ น อชฺฌคมา อุภโต ภฏฺฐา
อโหสิ ฯ กามกามินีติ กามํ อภิปตฺถยมานา ฯ
      เอวํปาปธมฺมา อิตฺถิโยติ อตีตวตฺถุสฺมึ อิตฺถีนํ โทสํ กเถตฺวา
อปเรนปิ ปริยาเยน ตาสํ โทสเมว กเถนฺโต อาห
           ขุทฺทานํ ลหุจิตฺตานํ     อกตญฺญูน ทุพฺภินํ
           นาเทวสตฺโต ปุริโส    ถีนํ สทฺธาตุมรหติ ฯ
                น ตา ปชานนฺติ กตํ น กิจฺจํ
                น มาตรํ ปิตรํ ภาตรํ วา
                อนริยา สมติกฺกนฺตธมฺมา
                สสฺเสว จิตฺตสฺส วสํ วชนฺติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๘๖.
                จิรานุวุตฺถํปิ ปิยํ มนาปํ
                อนุกมฺปนํ ปาณสมํปิ สนฺตํ
                อาวาสุ กิจฺเจสุ จ นํ ชหนฺติ
                ตสฺมาหํ อิตฺถีนํ น วิสฺสสามิ ฯ
                ถีนํ หิ จิตฺตํ ยถา วานรสฺส
                กนฺนปฺปกนฺนํ ยถา รุกฺขฉายา
                จลาจลํ หทยํ อิตฺถิยานํ
                จกฺกสฺส เนมิ วิย ปริวตฺตมานา ฯ
                ยทา ตา ปสฺสนฺติ เปกฺขมานา
                อาเทยฺยรูปํ ปุริสสฺส วิตฺตํ
                สณฺหาหิ วาจาหิ นยนฺติ เอตํ
                กมฺโพชรฏฺฐา ชลเชเนว อสฺสํ ฯ
                ยทา น ปสฺสนฺติ สเปกฺขมานา
                อาเทยฺยรูปํ ปุริสสฺส วิตฺตํ
                สมนฺตโต ตํ ปริวชฺชยนฺติ
                ติณฺโณ นทีปารคโตว กุลฺลํ ฯ
                สิเลสูปมา สิขีริว สพฺพภกฺขา
                ติกฺขมายา นทีริว สีฆโสตา
                เสวนฺติ เหตา ปิยมปฺปิยญฺจ
                นาวา ยถา โอรกูลํ ปรญฺจ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๘๗.
         น ตา เอกสฺส น ทฺวินฺนํ      อาปโณว ปสาริโต
         โย ตา มยฺหนฺติ มญฺเญยฺย     วาตํ ชาเลน พนฺธเย ฯ
         ยถา นที จ ปนฺโถ จ        ปานาคารํ สภา ปถา
         เอวํ โลกิตฺถิโย นาม        เวลา ตาสํ น วิชฺชติ ฯ
         ฆตาสนสมา เอตา          กณฺหสปฺปสิรูปมา
         คาโว พหิ ติณสฺเสว         โอมสนฺติ วรํ วรํ ฯ
                ฆตาสนํ กุญฺชรํ กณฺหสปฺปํ
                มุทฺธาภิสิตฺตํ ปมุทา จ สพฺพา
                เอเต นโร นิจฺจยโต ภเชถ
                เตสํ หเว ทุพฺพิทุ สจฺจภาโว ฯ
                นาจฺจนฺตวณฺณา น พหูน กนฺตา
                น ทกฺขิณา ปมุทา เสวิตพฺพา
                น ปรสฺส ภริยา น ธนสฺส เหตุ
                เอติตฺถิโย ปญฺจ น เสวิตพฺพาติ ฯ
      ตตฺถ ขุทฺทานนฺติ ลุทฺธานํ ฯ กณเวรชาตเก วิย พนฺธโจเรปิ
สารชฺชนํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ ฯ ลหุจิตฺตานนฺติ ตํ มุหุตฺตเมว
ปริวตฺตจิตฺตานํ ฯ จุลฺลธนุคฺคหชาตเกเนตํ ทีเปตพฺพํ ฯ อกตญฺญุตา ปน
เอตาสํ เอกนิปาเต ตกฺการิยชาตเกน ทีเปตพฺพา ฯ นาเทวสตฺโตติ
น อเทวสตฺโต เทเวน อสตฺโต อนาสตฺโต อยกฺขคหิตโก
อภูตาวฏฺฏิโต ปุริโส ถีนํ สีลวตวาทํ สทฺธาตุํ อรหติ ภูตาวฏฺโฏ ปน
สทฺทเหยฺย ฯ กตนฺติ อตฺตโน กตํ อุปการํ ฯ กิจฺจนฺติ อตฺตนา
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๘๘.
กตฺตพฺพกิจฺจํ ฯ น มาตรนฺติ สพฺเพปิ ญาตเก ฉฑฺเฑตฺวา ยสฺมึ
ปฏิพทฺธจิตฺตา โหนฺติ ตญฺเญว อนุพนฺธนโต เอเต มาตาทโยปิ
น ชานนฺติ นาม มหาปนฺถกมาตา วิย ฯ อนริยาติ นิลฺลชฺชา ฯ
สสฺเสวาติ สกสฺส ฯ อาวาสูติ อาปทาสุ ฯ กิจฺเจสูติ เตสุ เตสุ
กรณีเยสุ ฯ กนฺนปฺปกนฺนนฺติ โอติณฺโณติณฺณํ ฯ ยถา หิ วิสเม
ปเทเส รุกฺขฉายา นินฺนํปิ โอโรหติ ถลํปิ โอโรหติ ตเถว ตาสํปิ
จิตฺตํ น กญฺจิ อุตฺตมาธมํ วชฺเชติ ฯ จลาจลนฺติ เอกสฺมิญฺเญว
อปฺปติฏฺฐิตํ ฯ เนมีติ สกฏสฺส คจฺฉโต จกฺกเนมิ วิย ปริวตฺตมานา ฯ
อาเทยฺยรูปนฺติ คเหตพฺพชาติกํ ฯ วิตฺตนฺติ ธนํ ฯ นยนฺตีติ อตฺตโน
วสํ เนนฺติ ฯ ชลเชนาติ ชลชาตเสวาเลน ฯ กมฺโพชรฏฺฐวาสิโน
กิร ยทา อฏวิโต อสฺเส คณฺหิตุกามา โหนฺติ ตทา เอกสฺมึ
ฐาเน วตึ ปริกฺขิปิตฺวา ทฺวารํ โยเชตฺวา อสฺสานํ อุทกปานปิฏฺเฐ
เสวาลํ มธุนา มกฺเขตฺวา เสวาลสํพนฺธานิ ตีเร ติณานิ อาทึ กตฺวา
ยาว ปริกฺเขปทฺวารา มกฺเขนฺติ อสฺสา ปานียํ ปิวิตฺวา รสคิทฺเธน
มธุมกฺขิตานิ ติณานิ ขาทิตุํ จรนฺตา อนุกฺกเมน ตํ ฐานํ ปวิสนฺติ ฯ
อิติ ยถา เต ชลเชน ปโลเภตฺวา อสฺสํ วสํ เนนฺติ ตถา เอตาปิ
ธนํ ทิสฺวา เอตสฺส คหณตฺถาย สณฺหาหิ วาจาหิ ปุริสํ วสํ
เนนฺตีติ อตฺโถ ฯ กุลฺลนฺติ ปารตรณตฺถาย ยํ กิญฺจิ คหิตํ พนฺธํ ฯ
สิเลสูปมาติ ปุริสานํ จิตฺตพนฺธเนน สิเลสสทิสา ฯ ติกฺขมายาติ
ติขิณมายา สีฆมายา ฯ นทีริวาติ ยถา ปพฺพเตยฺยา นที สีฆโสตา
เอวํ สีฆมายาติ อตฺโถ ฯ อาปโณติ ยถา จ ปสาริตาปโณ เยสํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๘๙.
ธนานํ มูลํ อตฺถิ เตสํเยว อุปกาโร ตเถว ตาปิ ฯ โย ตาติ
โย ปุริโส ตา อิตฺถิโย ฯ พนฺธเยติ โส ชาเลน วาตํปิ พนฺเธยฺย ฯ
เวลา ตาสํ น วิชฺชตีติ ยถา เอเตสํ นทีอาทีนํ อสุกเวลายเมว
เอตฺถ คนฺตพฺพนฺติ เวลา นตฺถิ รตฺตึปิ ทิวาปิ อิจฺฉิติจฺฉิตกฺขเณ
อุปคนฺตพฺพา เนว อสุเกน วาติปิ มริยาทา นตฺถิ อตฺถิเกน
อุปคนฺตพฺพา เนว ตถา เอตาสํปีติ อตฺโถ ฯ ฆตาสนสมาติ ยถา
อคฺคิ อินฺทเนน น ตปฺปติ เอวํ เอตาปิ กิเลสรติยา น ตปฺปนฺติ ฯ
กณฺหสปฺปสิรูปมาติ โกธนตาย โฆรวิสตาย อุปนาหตาย ทุชฺชิวฺหตาย
มิตฺตทุพฺภิตายาติ อิเมหิ ปญฺจหิ การเณหิ กณฺหสปฺปสิรสทิสา ฯ ตตฺถ
พหลราคตาย โฆรวิสตา ปิสุณตาย ทุชฺชิวฺหตา อติจาริตาย
มิตฺตทุพฺภิตา เวทิตพฺพา ฯ พหิ ติณสฺสาติ ยถา คาโว ขาทิตพฺพฏฺฐานํ
ฉฑฺเฑตฺวา พหิ มนาปมนาปสฺส ติณสฺส วรํ วรํ โอมสนฺติ ขาทนฺติ
เอวเมตาปิ นิทฺธนํ ปุริสํ ฉฑฺเฑตฺวา อญฺญํ สธนเมว ภชนฺตีติ
อตฺโถ ฯ มุทฺธาภิสิตฺตนฺติ ราชานํ ฯ ปมุทา จ สพฺพาติ สพฺพา
อิตฺถิโย ฯ เอเตติ เอเต ปญฺจ ชเน ฯ นิจฺจยโตติ นิจฺจสํยโต
อุปฏฺฐิตสติ อปฺปมตฺโตว หุตฺวาติ อตฺโถ ฯ ทุพฺพิทูติ ทุชฺชาโน ฯ
สจฺจภาโวติ อชฺฌาสโย ฯ จิรปริจิณฺโณปิ หิ อคฺคิ ทหติ ฯ
จิรวิสฺสาสิโกปิ กุญฺชโร ฆาเฏติ ฯ จิรจิโตปิ โฆรวิโส สปฺโป
ฑํสติ ฯ จิรวิสฺสาสิโกปิ ราชา อนตฺถกโร โหติ ฯ เอวํ
จิรปริจิณฺณาปิ อิตฺถิโย วิปฺปการํ ทสฺเสนฺติ ฯ นาจฺจนฺตวณฺณาติ น
อติวณฺณา ฯ น พหูน กนฺตาติ อฑฺฒกาสิกคณิกา วิย น พหูนํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๐.
ปิยา มนาปา ฯ น ทกฺขิณาติ นจฺจคีตกุสลา ฯ ตถารูปาหิ พหูหิ
ปตฺถิตา พหุมิตฺตา โหนฺติ ตสฺมา น เสวิตพฺพา ฯ น ธนสฺส
เหตูติ ยา ธนเหตุเยว ภชติ สา อปริคฺคหาปิ น เสวิตพฺพา ฯ
สา หิ ธนํ อลภมานา กุชฺฌติ ฯ
      เอวํ วุตฺเต มหาชโน มหาสตฺตสฺส มธุรธมฺมกถํ สุตฺวา อโห
สุกถิตนฺติ สาธุการมทาสิ ฯ โสปิ เอตฺตเกหิ การเณหิ อิตฺถีนํ
อคุณํ กเถตฺวา ตุณฺหี อโหสิ ฯ
      ตํ สุตฺวา อานนฺโท คิชฺฌราชา สมฺม กุณาลราช อหํปิ
อตฺตโน ญาณพเลน อิตฺถีนํ อคุณํ กเถสฺสามีติ วตฺวา อคุณกถํ
อารภิ ฯ
      ตํ ทสฺเสนฺโต สตฺถา อาห อถ ขลุ โภ อานนฺโท คิชฺฌราชา
กุณาลสฺส สกุณสฺส อาทิมชฺฌคาถาปริโยสานํ วิทิตฺวา ตายํ
เวลายํ อิมา คาถา อภาสิ
                ปุณฺณํปิ เจมํ ปฐวึ ธเนน
                ทชฺชิตฺถิยา ปุริโส สมฺมตาย
                ลทฺธา ขณํ อติมญฺเญยฺย ตํปิ
                ตาสํ วสํ อสตีนํ น คจฺเฉ ฯ
                อุฏฺฐายกญฺเญว อลีนวุตฺตึ
                โกมารภตฺตารํ ปิยํ มนาปํ
                อาวาสุ กิจฺเจสุ จ นํ ชหนฺติ
                ตสฺมาหํ อิตฺถีนํ น วิสฺสสามิ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๑.
                น วิสฺสเส อิจฺฉติ มนฺติ โปโส
                น วิสฺสเส โรทติ เม สกาเส
                เสวนฺติ เหตา ปิยมปฺปิยญฺจ
                นาวา ยถา โอรกูลํ ปรญฺจ ฯ
                น วิสฺสเส สาขปุราณสนฺถตํ
                น วิสฺสเส มิตฺตปุราณโจรํ
                น วิสฺสเส ราชา สขา มมนฺติ
                น วิสฺสเส อิตฺถิ ทสนฺน มาตรํ ฯ
                น วิสฺสเส รามกราสุ นาริสุ
                อจฺจนฺตสีลาสุ อสญฺญตาสุ
                อจฺจนฺตเปมานุคตสฺส ภริยา
                น วิสฺสเส ติตฺถสมา หิ นาริโย ฯ
                หเนยฺยุํปิ ฉินฺเทยฺยุํปิ อาทาเปยฺยุํปิ
                กณฺฐํปิ เฉตฺวาน รุธิรํ ปิเวยฺยุํ
                มา ทีนกามาสุ อสญฺญตาสุ
                ภาวงฺกเร คงฺคติตฺถูปมาสุ ฯ
         มุสา ตาสํ ยถา สจฺจํ     สจฺจํ ตาสํ ยถา มุสา
         คาโว พหิ ติณสฺเสว      โอมสนฺติ วรํ วรํ ฯ
         คเตเนตา ปโลเภนฺติ     เปกฺขิเตน หสิเตน จ
         อโถปิ ทุนฺนิวตฺเถน       มญฺชุนา ภณิเตน จ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๒.
         โจริโย กฐินา เหตา     พาฬา จ ลปนสกฺขรา
         น ตา กิญฺจิ น ชานนฺติ    ยํ มนุสฺเสสุ วญฺจนํ ฯ
         อสา โลกิตฺถิโย นาม     เวลา ตาสํ น วิชฺชติ
         สารตฺตา จ ปคพฺภา จ    สิขี สพฺพฆโส ยถา ฯ
         นตฺถิตฺถีนํ ปิโย นาม      อปฺปิโยปิ น วิชฺชติ
                เสวนฺติ เหตา ปิยมปฺปิยญฺจ
                นาวา ยถา โอรกูลํ ปรญฺจ ฯ
         นตฺถิตฺถีนํ ปิโย นาม      อปฺปิโยปิ น วิชฺชติ
         ธนตฺถาย ปลิเวเฐนฺติ     ลตาว ทุมนิสฺสิตา ฯ
         หตฺถิพนฺธํ อสฺสพนฺธํ       โคปุริสญฺจ จณฺฑาลํ
         ฉวทาหกํ ปุปฺผฉฑฺฑกํ      สธนํ อนุปตนฺติ นาริโย ฯ
         กุลปุตฺตํปิ ชหนฺติ         อกิญฺจินํ ฉวกสมํ
         สทิสํ อนุปตนฺติ          ธนเหตุ จ นาริโยติ ฯ
      ตตฺถ อาทิมชฺฌคาถาปริโยสานนฺติ คาถาย อาทิมชฺฌปริโยสานํ
วิทิตฺวา ฯ ลทฺธา ขณนฺติ โอกาสํ ลภิตฺวา ฯ อิจฺฉติ มนฺติ มํ
เอสา อิจฺฉตีติปิ ปุริโส อิตฺถีนํ น วิสฺสเสยฺย ฯ สาขปุราณสนฺถตนฺติ
หิยฺโย วา ปุเร วา สนฺถตํ ปุราณสาขสนฺถตํ น วิสฺสเส อปปฺโปเฐตฺวา
อปจฺจเวกฺขิตฺวา น ปริภุญฺเชยฺย ฯ ตตฺถ หิ ทีฆชาติโก
วา ปวิสิตฺวา ติฏฺเฐยฺย ปจฺจามิตฺโต วา สตฺถํ นิกฺขิเปยฺย ฯ
มิตฺตปุราณโจรนฺติ ปนฺถทุพฺภนฏฺฐาเน ฐิตโจรํ โปราณมิตฺโต เมติ น
วิสฺสเส ฯ โจรา หิ เย เต สญฺชานนฺติ เตเยว มาเรนฺติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๓.
สขา มมนฺติ โส หิ ขิปฺปเมว กุชฺฌติ ตสฺมา ราชานํ สขา
เมติ น วิสฺสเส ฯ ทสนฺน มาตรนฺติ อยํ มหลฺลิกา อิทานิ น
อติจริสฺสติ อตฺตานํ รกฺขิสฺสตีติ น วิสฺสาสิตพฺพา ฯ รามกราสูติ
พาลานํ รติการาสุ ฯ อจฺจนฺตสีลาสูติ อติกฺกนฺตสีลาสุ ฯ
อจฺจนฺตเปมานุคตสฺสาติ สเจปิ อจฺจนฺตํ อนุคตเปมา อสฺส ตถาปิ
ตํ น วิสฺสเส กึการณา ติตฺถสมา หิ นาริโยติ สมฺพนฺโธ ติตฺถํ
วิย สพฺพสาธารณาติ อตฺโถ ฯ หเนยฺยุนฺติ กุทฺธา วา อญฺญํ
ปุริสํ สารตฺตา วา หุตฺวา สพฺพเมตํ หนนาทึ กเรยฺยุํ ฯ มา
ทีนกามาสูติ หีนชฺฌาสยาสุ ฯ ภาวนฺติ เอวรูปาสุ สิเนหํ มา กเรยฺย ฯ
คงฺคติตฺถูปมาสูติ สพฺพสาธารณฏฺเฐน คงฺคาติตฺถสทิสาสุ ฯ มุสาติ
มุสาวาโท ตาสํ สจฺจสทิโสว ฯ คเตนาติ อาทีสุ เปกฺขิเตน ปโลเภน
อุมฺมาทนฺตีชาตกํ ทุนฺนิวตฺเถน นฬินิกาชาตกํ มญฺชุนา ภณิเตน
ตุวฏฺฏํ โข อยฺยปุตฺตก อาคจฺเฉยฺยาสีติ นนฺทตฺเถรสฺส วตฺถุ
กเถตพฺพํ ฯ โจริโยติ สมฺภตสฺส ธนสฺส วินาสเนน โจริโย ฯ
กฐินาติ ถทฺธหทยา ฯ พาฬาติ ทุฏฺฐา อปฺปเกเนว กุชฺฌนสีลา ฯ
ลปนสกฺขราติ นิรตฺถกลปเนน สกฺขรา วิย มธุรา ฯ อสาติ
อสติโย ลามกา ฯ สารตฺตาติ สพฺพทา สารตฺตา ฯ ปคพฺภาติ
กายปาคพฺภิยาทีหิ ปคพฺภา ฯ ยถาติ ยถา สิขี สพฺพฆโส เอวํ ตาปิ
สพฺพฆสา ฯ ปลิเวเฐนฺตีติ ปริสชฺชนฺติ อุปคูหนฺติ เวเฐนฺติ ฯ ลตาวาติ
ยถา ลตา รุกฺขํ เวเฐนฺติ เอวเมตา ปุริสํ ปริสชฺชนฺติโยปิ ธนํ
ปริสชฺชนฺติ นาม ฯ หตฺถิพนฺธนฺติ หตฺถิพนฺธาทีสุ โคปุริโส วุจฺจติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๔.
โคปาลโก ฯ ฉวทาหกนฺติ ฉวานํ ทาหกํ สุสานโคปกนฺติ วุตฺตํ
โหติ ฯ ปุปฺผฉฑฺฑกนฺติ วจฺจฏฺฐานโสธกํ ฯ สธนนฺติ เอเตสุปิ
สธนํ อนุคจฺฉนฺติเยว ฯ อกิญฺจินนฺติ อธนํ ฯ ฉวกสมํ สทิสนฺติ
สุนขมํสขาทกจณฺฑาเลน สทิสํ ฯ เตน นิพฺพิเสสํปิ ปุริสํ คจฺฉนฺติ
ภชนฺติ ตสฺมา อนุปตนฺติ ธนเหตุ นาริโย ฯ
      เอวํ อตฺตโน ญาเณ ฐตฺวา อานนฺโท คิชฺฌราชา อิตฺถีนํ
อคุณํ กเถตฺวา ตุณฺหี อโหสิ ฯ ตสฺส วจนํ สุตฺวา นารโท อิสิ
อตฺตโน ญาเณ ฐตฺวา ตาสํ อคุณํ กเถสิ ฯ
      ตํ ทสฺเสนฺโต สตฺถา อาห อถ ขลุ โภ นารโท อิสิ
พฺราหฺมโณ อานนฺทสฺส คิชฺฌราชสฺส อาทิมชฺฌคาถาปริโยสานํ วิทิตฺวา
ตายํ เวลายํ อิมา คาถาโย อภาสิ
         จตฺตาโรเม น ปูเรนฺติ      เต เม สุณาถ ภาสโต
         สมุทฺโท พฺราหฺมโณ ราชา    อิตฺถี วาปิ ทิชมฺปติ ฯ
         สริตา สาครํ ยนฺติ         ยา กาจิ ปฐวิสฺสิตา
         ตา สมุทฺทํ น ปูเรนฺติ       โอนตฺตา หิ น ปูรติ ฯ
         พฺราหฺมโณ จ อธิยาโน      เวทมกฺขานปญฺจมํ
         ภิยฺโยปิ สุตมิจฺเฉยฺย        โอนตฺตา หิ น ปูรติ ฯ
         ราชา จ ปฐวึ สพฺพํ        สสมุทฺทํ สปพฺพตํ
         อชฺฌาวเส วิชินิตฺวา        อนนฺตํ รตโนจิตํ
         ปารํ สมุทฺทํ ปตฺเถติ        โอนตฺตา หิ น ปูรติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๕.
         เอกเมกาย อิตฺถิยา        อฏฺฐฏฺฐ ปติโน สิยา
         สูรา จ พลวนฺตา จ        สพฺพกามรสาหรา
         กเรยฺย นวเม ฉนฺทํ        โอนตฺตา หิ น ปูรติ ฯ
                สพฺพิตฺถิโย สิขีริว สพฺพภกฺขา
                สพฺพิตฺถิโย นทีริว สพฺพวาหินี
                สพฺพิตฺถิโย กณฺฏกานํว สาขา
                สพฺพิตฺถิโย ธนเหตุ วชนฺติ ฯ
                วาตํ ชาเลน นโร ปรามเส
                โอสิญฺจิยา สาครํ เอกปาณินา
                สเกน หตฺเถน หเนยฺย โฆสํ
                โย สพฺพภาวํ ปมุทาสุ โอสฺสเช ฯ
         โจรีนํ พหุพุทฺธีนํ           ยาสํ สจฺจํ สุทุลฺลภํ
         ถีนํปิ ภาโว ทุชฺชาโน       มจฺฉสฺเสโวทกํ คตํ ฯ
         อนลา มุทุ สมฺภาสา        ทุปฺปูรา ตา นทีสมา
         สีทนฺติ นํ วิทิตฺวาน         อารกา ปริวชฺชเย ฯ
         อาวฏฺฏนี มหามายา        พฺรหฺมจริยวิโกปนา
         สีทนฺติ นํ วิทิตฺวาน         อารกา ปริวชฺชเย ฯ
         ยญฺเจตา อุปเสวนฺติ        ฉนฺทสา วา ธเนน วา
         ชาตเวโทว สณฺฐานํ        ขิปฺปํ อนุทหนฺติ นนฺติ ฯ
      ตตฺถ ทิชมฺปตีติ ทิชเชฏฺฐกกุณาลํ อาลปติ ฯ สริตาติ อาทิ
ฐปิตมาติกาย ภาชนตฺถํ วุตฺตํ ฯ โอนตฺตาติ อุทกปติฏฺฐานสฺส
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๖.
มหนฺตตาย โอนาเยว ฯ อธิยาโนติ อชฺฌายิตฺวา ฯ เวทมกฺขานปญฺจมนฺติ
อิติหาสปญฺจมํ เวทจตุกฺกํ ฯ โอนตฺตาติ โส หิ อชฺฌาสยมหนฺตตาย
สิกฺขิตพฺพสฺส น ปูรติ ฯ รตโนจิตนฺติ นานารตเนหิ โอจิตํ ปริปุณฺณํ ฯ
โอนตฺตาติ โส หิ ตณฺหาย มหนฺตตาย น ปูรติ ฯ สิยาติ สิยุํ ฯ
อยเมว วา ปาโฐ ฯ สพฺพกามรสาหราติ สพฺเพสํ กามรสานํ
อาหรกา ฯ นวเมติ อฏฺฐหิ อติกฺกนฺตภาวทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ ฯ สาปิ
ทสเมปิ วีสติเมปิ ตโต อุตฺตริตเรปิ ฉนฺทํ กโรเตว ฯ โอนตฺตาติ
สาปิ กามตณฺหาย มหนฺตตาย น ปูรติ ฯ กณฺฏกานํว สาขาติ
สมฺพาธมคฺเค กณฺฏกสาขสทิสา ฯ ยถา หิ สา ลคฺคิตฺวา อากฑฺฒติ
เอวเมตาปิ รูปาทีหิ กฑฺฒนฺติ ฯ ยถา จ สาขา หตฺถาทีสุ วิชฺฌิตฺวา
ทุกฺขํ อุปฺปาเทติ เอวเมตาปิ ผุฏฺฐมตฺตา สรีรสมฺผสฺเสน วิชฺฌิตฺวา
มหาวินาสํ ปาเปนฺติ ฯ วชนฺตีติ ปรปุริสํ วชนฺติ อนุวชนฺติ ฯ
ปรามเสติ คณฺเหยฺย ฯ โอสิญฺจิยาติ นหายิตุํ โอติณฺโณ เอเกน
ปาณินา สกลํ สมุทฺทกํ โอสิญฺเจยฺย คเหตฺวา คเหตฺวา ฉฑฺเฑยฺย ฯ
สเกนาติ เอเกน อตฺตโน หตฺเถน ตเมว หตฺถํ ปหริตฺวา โฆสํ
อุปฺปาเทยฺย ฯ สพฺพภาวนฺติ ตฺวเมว อิฏฺโฐ กนฺโต มนาโปติ
วุจฺจมาโน โย ปุริโส เอวเมเวตนฺติ สทฺทหนฺโต สพฺพํ อตฺตโน
อชฺฌาสยํ ปมุทาสุ อุสฺสเชยฺย โส ชาลาทีหิ วาตคฺคหณาทีนิ
กเรยฺยาติ อตฺโถ ฯ คตนฺติ คมนํ ฯ อนลาติ คิหิธมฺเมหิ อลนฺติ
วจนวิรหิตา ฯ ทุปฺปูราติ ยถา มหานที อุทเกน เอวํ กิเลสรติยา
ทุปฺปูรา ฯ สีทนฺติ นํ วิทิตฺวานาติ เอตฺถ นนฺติ นิปาตมตฺตํ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๗.
อิตฺถิโย อลฺลินา จตูสุ อปาเยสุ โอสีทนฺตีติ วิทิตฺวาน ฯ อาวฏฺฏนีติ
ยถา อาวฏฺฏนี มายา ชนสฺส หทยํ โมเหตฺวา อตฺตโน วเส
วตฺเตติ เอวเมตาปีติ อตฺโถ ฯ วิโกปนาติ นาสนฏฺเฐน จ คหนฏฺเฐน
จ พฺรหฺมจริยสฺส วิโกปนา ฯ ฉนฺทสา วาติ ปิยสํวาเสน วา ฯ
ธเนน วาติ ธนเหตุนา วา ฯ สณฺฐานนฺติ ยถา ชาตเวโท อตฺตโน
ฐานํ ยํ ยํ ปเทสํ อลฺลิยติ ตํ ตํ ทหติ ตถา เอตาปิ ยํ ยํ
ปุริสํ กิเลสวเสน เสวนฺติ ตํ ตํ อนุทหนฺติ มหาวินาสํ ปาเปนฺติ ฯ
      เอวํ นารเทน อิตฺถีนํ อคุเณ ปกาสิเต ปุนปิ มหาสตฺโต
วิเสเสตฺวา ตาสํ อคุณํ ปกาเสติ ฯ
      ตํ ทสฺเสนฺโต สตฺถา อาห อถ ขลุ โภ กุณาโล สกุโณ
นารทสฺสเทว พฺราหฺมณสฺส อาทิมชฺฌคาถาปริโยสานํ วิทิตฺวา ตายํ
เวลายํ อิมา คาถา อภาสิ
                สลฺลเป นิสิตขคฺคปาณินา
                ปณฺฑิโต อปิ ปิสาจโทสินา
                อุคฺคเตชํ อุรคํปิ อาสิเท
                เอโก เอกาย ปมุทาย นาลเป ฯ
                โลกจิตฺตมถนา หิ นาริโย
                นจฺจคีตภณิตคหิตาวุธา
                พาธยนฺติ อนุปฏฺฐิตสตึ
                ทีเป รกฺขสิคณาว วาณิเช ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๘.
                นตฺถิ ตาสํ วินโย น สํวโร
                มชฺชมํสนิรตา อสญฺญตา
                ตา คิลนฺติ ปุริสสฺส ปาภตํ
                สาคเรว มกรํ ติมิงฺคโล ฯ
                ปญฺจกามคุณสาตโคจรา
                อุทฺธตา อนิยตา อสญฺญตา
                โอสรนฺติ ปมุทา ปมาทินํ
                โลณโตยวติยํว อาปคา ฯ
                ยํ นรํ อุเปนฺติ นาริโย
                ฉนฺทสา วา รติยา วา ธเนน วา
                ชาตเวทสทิสํปิ ตาทิสํ
                ราคโทสวธิโย ทหนฺติ นํ ฯ
                อทฺธํ ญตฺวา ปุริสํ มหทฺธนํ
                โอสรนฺติ สธนํ สหตฺตนา
                รตฺตจิตฺตํ อติเวฐยนฺติ นํ
                สาล มาลุวลตาว กานเน ฯ
                ตา อุเปนฺติ วิวิเธน ฉนฺทสา
                จิตฺรวิมฺพมุขิโย อลงฺกตา
                โอหสนฺติ ปหสนฺติ นาริโย
                สํวโรว สหสฺสมายโกวิทา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๓๙๙.
                ชาตรูปมณิมุตฺตภูสิตา
                สกฺกตา ปติกุเลสุ นาริโย
                รกฺขิตา อติจรนฺติ สามิกํ
                ทานวํว หทยนฺตรนิสฺสิตา ฯ
                เตชวาปิ หิ นโร วิจกฺขโณ
                สกฺกโต พหุชนสฺส ปูชิโต
                นารีนํ วสงฺคโต น ภาสติ
                ราหุนา อุปหโตว จนฺทิมา ฯ
                ยํ กเรยฺย กุปิโต ทิโส ทิสํ
                ทุฏฺฐจิตฺโตว สมาคตํ อรึ
                เตน ภิยฺโย พฺยสนํ นิคจฺฉติ
                นารีนํ วสงฺคโต อเปกฺขวา ฯ
                เกสลูนนขฉินฺนตชฺชิตา
                ปาทปาณิกสทณฺฑตาฬิตา
                หีนเมวูปคตา หิ นาริโย
                ตา รมนฺติ กุณเปว มกฺขิกา ฯ
                ตา กุเลสุ วิสิขนฺตเรสุ วา
                ราชธานีสุ นิคเมสุ วา ปน
                โอฑฺฑิตํ นมุจิปาสวาคุรํ
                จกฺขุมา ปริวชฺเชยฺย สุขตฺถิโก ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๐๐.
                โอสฺสชิตฺวา กุสลํ ตโปคุณํ
                อนริยจริตานิ โย อาจริ
                เทวตาหิ นิรยํ นิมิสฺสติ
                เฉทคามิมณิยํว วาณิโช ฯ
                โส อิธ ครหิโต ปรตฺถ จ
                ทุมฺมตี อุปหโต สกมฺมุนา
                คจฺฉตี อนิยโต คลาคลํ
                ทุฏฺฐคทฺรภรโถว อุปฺปเถ ฯ
                โส อุเปติ นิรยํ ปตาปนํ
                สตฺติสิมฺพลิวนญฺจ อยสํ
                อาวสิตฺวาน ติรจฺฉานโยนิยํ
                เปตราชวิสยํ น มุญฺจติ ฯ
                ทิพฺยา ขิฑฺฑา รติโย จ นนฺทเน
                จกฺกวตฺติจริตญฺจ มานุเส
                นาสยนฺติ ปมุทา ปมาทินํ
                ทุคฺคติญฺจ ปฏิปาทยนฺติ นํ ฯ
                ทิพฺยา ขิฑฺฑา รติโย น ทุลฺลภา
                จกฺกวตฺติจริตญฺจ มานุเส
                โสวณฺณพฺยมฺหนิลยาว อจฺฉรา
                เย จรนฺติ ปมุทาหนตฺถิกา ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๐๑.
                กามธาตุสมติกฺกมา คติ
                รูปธาตุสมฺภโว น ทุลฺลโภ
                วีตราควิสยูปปตฺติ ยา
                เย จรนฺติ ปมุทาหนตฺถิกา ฯ
                สพฺพทุกฺขสมติกฺกมํ สิวํ
                อจฺจนฺตํ อจลิตํ อสงฺขตํ
                นิพฺพุเตภิ สุจีภิ น ทุลฺลภํ
                เย จรนฺติ ปมุทาหนตฺถิกาติ ฯ
     ตตฺถ สลฺลเปติ สเจ มยา สทฺธึ สลฺลปิสฺสสิ สีสนฺเต
ปาเตสฺสามีติ วตฺวา ขคฺคํ อาทาย ฐิเตนาปิ สลฺลเปยฺย
สลฺลปิตมตฺเตเยว ตํ ขาทิตฺวา ชีวิตวินาสํ ปาเปสฺสามีติ โทสินา
หุตฺวา ฐิเตน สทฺธึ สลฺลเปยฺย ฯ อุปคตํ ตํ ฑํสิตฺวา นาเสสฺสามีติ
ฐิตํ อุคฺคเตชํ อุรคํปิ อาสิเทยฺย ฯ เอโก ปน หุตฺวา รโห เอกาย
ปมุทาย น หิ อาลเปยฺย ฯ โลกจิตฺตมถนาติ โลกสฺส จิตฺตสฺส
มถนา โลกจิตฺตสฺสาภิฆาฏิกา ฯ รกฺขสีคณาติ ยถา ทีเป ฐิตา
รกฺขสีคณา มนุสฺสเวเสน วาณิเช อุปลาเปตฺวา อตฺตโน วเส คเต
กตฺวา ขาทนฺติ เอวํ อิมาปิ ปญฺจหิ รูปาทีหิ กามคุเณหิ อตฺตโน
วเส กตฺวา สตฺเต มหาวินาสํ ปาเปนฺตีติ อตฺโถ ฯ วินโยติ
อาจาโร ฯ สํวโรติ มริยาทา ฯ ปาภตนฺติ ทุกฺขสมฺภตํ ธนํ
คิลนฺติ วินาเสนฺติ ฯ อนิยตาติ อนิยตจิตฺตา ฯ โลณโตยวติยนฺติ
โลณโตยวนฺตํ สมุทฺทนฺติ อตฺโถ ฯ อาปคาติ นทิโย ฯ อยเมว
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๐๒.
วา ปาโฐ ฯ ยถา สมุทฺทํ นทิโย โอสรนฺติ เอวํ ปมาทีนํ
ปมาเทน ปมุทาติ อตฺโถ ฯ ฉนฺทสาติ เปเมน ฯ รติยาติ
ปญฺจกามคุณรติยา ฯ ธเนน วาติ ธนเหตุ วา ฯ ชาตเวทสทิสนฺติ
อคุณสมฺปตฺติยา อคฺคิมิว ชลิตํปิ ฯ ราคโทสวธิโยติ กามราคโทเสหิ
วธิกา ฯ ราคโทสคติโยติ วา ปาโฐ ฯ โอสรนฺตีติ มธุรวจเนน
ตํ พนฺธนฺติโย อุปคจฺฉนฺติ ฯ สธนนฺติ สธนา ฯ อยเมว วา
ปาโฐ ฯ วตฺถาลงฺการตฺถาย ยํ กิญฺจิ อตฺตโน ธนํ ทตฺวาปิ โอสรนฺตีติ
อตฺโถ ฯ สหตฺตนาติ อตฺตภาเวน สทฺธึ อตฺตภาวํปิ ตสฺเสว
ปริจฺจชนฺติโย วิย โหนฺติ ฯ อติเวฐยนฺตีติ ธนคหณตฺถาย อติวิย
เวฐยนฺติ ปีเฬนฺติ ฯ วิวิเธน ฉนฺทสาติ นานาวิเธน อากาเรน ฯ
จิตฺรวิมฺพมุขิโยติ อลงฺการวเสน วิจิตฺรสรีรา วิจิตฺรมุขิโย หุตฺวา ฯ
โอหสนฺตีติ มหาหสิตํ หสนฺติ ฯ ปหสนฺตีติ มนฺทหสิตํ หสนฺติ ฯ สํวโรวาติ
มายาการปุริโส วิย อสุรินฺโท วิย จ ฯ ทานวํว หทยนฺตรนิสฺสิตาติ
ยถา กุโต นุ อาคจฺฉถ โภ ตโย ชนาติ กรณฺฑชาตเก หทยนฺตรนิสฺสิตา
อนฺโตอุทรคตาปิ ทานวํ ฉฑฺเฑตฺวา อญฺเญน วิชฺชาธเรน สห อติจริ
เอวํ อติจรนฺติ อรกฺขิตา เหตาติ ทีเปติ ฯ น ภาสตีติ น
วิโรจติ หาริตโลมกสฺสปกุสราชาโน วิย ฯ เตนาติ
ตมฺหา อมิตฺเตน กตพฺยสนา อติเรกตรํ พฺยสนนฺติ อตฺโถ ฯ
อเปกฺขวาติ สตณฺโห ฯ เกสลูนนขฉินฺนตชฺชิตาติ อากฑฺฒิตฺวา
ลูนเกสา นเขหิ ฉินฺนคตฺตา ตชฺชิตา ฯ ตาฬิตาติ ปาทาทีหิ จ
ตาฬิตาว หุตฺวา โย กลิวเสน เอเต วิปฺปกาเร กโรติ ตาทิสํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๐๓.
หีนเมว อุปคตา นาริโย รมนฺติ น เอเต วิปฺปกาเร ปริหรนฺติ
มธุรสมาจาเร กึการณา น รมนฺติ ฯ กุณเปว มกฺขิกาติ ยสฺมา
เชคุจฺเฉ หตฺถิกุณปาทิมฺหิ มกฺขิกา วิย ตา หีเนเยว รมนฺตีติ
อตฺโถ ฯ โอฑฺฑิตนฺติ น เอตา อิตฺถิโย นาม อถโข อิเมสุ
ฐาเนสุ นมุจิโน กิเลสมารสฺส มิคปกฺขี คหณตฺถํ ลุทฺทเกหิ ปาสํ
วาคุรญฺจาปิ ตํ มญฺญมาโน ปญฺญาจกฺขุนา จกฺขุมา ทิพฺพมานุสเกน
สุเขน อตฺถิโก ปริวชฺเชยฺย ฯ โอสฺสชิตฺวาติ เทวมนุสฺเสสุ
มหาสมฺปตฺติทายกํ ตโปคุณํ ฉฑฺเฑตฺวา ฯ โยติ โย ปุริโส อนริเยสุ
อปริสุทฺเธสุ ปญฺจกามคุเณสุ กามคุณรติจริตานิ อาจริ ฯ เทวตาหิ
นิรยํ นิมิสฺสตีติ โส เทวโลกโต นิวตฺติตฺวา นิรยํ คณฺหิสฺสติ ฯ
เฉทคามิมณิยํว วาณิโชติ ยถา พาลวาณิโช มหคฺฆภณฺฑํ ทตฺวา
เฉทคามึ มณิกํ คณฺหติ ตถารูโป อยํ โหตีติ อตฺโถ ฯ โสติ
อิตฺถีนํ วสงฺคโต ฯ อนิยโตติ เอตฺตกํ นาม กาลํ อปาเยสุ
ปจฺจิสฺสตีติ อนิยโต ฯ คลาคลนฺติ เทวโลกา วา มนุสฺสโลกา วา
คลิตฺวา อปายเมว คจฺฉตีติ อตฺโถ ฯ ยถา กึ ฯ ทุฏฺฐคทฺรภรโถติ
ยถา กูฏคทฺรภยุตฺโต รโถ มคฺคา โอกฺกมิตฺวา อุปฺปเถเยว คจฺฉติ
ตถา ฯ สตฺติสิมฺพลิวนญฺจาติ สตฺติสทิเสหิ กณฺฏเกหิ ยุตฺตํ อยสํ
สิมฺพลิวนํ ฯ เปตราวิสยนฺติ เปตวิสยญฺจ กาลกญฺชิกอสุรวิสยญฺจ ฯ
ปมาทินนฺติ ปมตฺตานํ ฯ เต หิ ปมุทาสุ ปมตฺตา ตาสํ สมฺปตฺตีนํ
มูลภูตํ กุสลํ น กโรนฺติ ฯ อิติ เตสํ ปมาทีนํ สพฺพา ตา
นาเสนฺติ นาม ฯ ปฏิปาทยนฺติ นนฺติ ตถาวิธํ ปุริสํ ตา ปมาทวเสเนว
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๐๔.
อกุสลํ กาเรตฺวา ทุคฺคตึ ปฏิปาเทนฺติ นาม ฯ โสวณฺณพฺยมฺหนิลยาติ
สุวณฺณมยวิมานวาสินิโย ฯ ปมุทาหนตฺถิกาติ เย ปุริสา ปมุทาหิ
อนตฺถิกา หุตฺวา พฺรหฺมจริยํ จรนฺติ ฯ กามธาตุสมติกฺกมาติ
กามธาตุสมติกฺกเมน ยา คติ ฯ รูปธาตุสมฺภโวติ โย
กามธาตุสมติกฺกมคติสงฺขาโต รูปธาตุสมฺภโว เตสํ น ทุลฺลโภ ฯ
วีตราควิสยูปปตฺติ ยาติ ยา วีตราควิสเย สุทฺธาวาสโลเก อุปฺปตฺติ
สาปิ เตสํ น ทุลฺลภาติ อตฺโถ ฯ อจฺจนฺตนฺติ อนตีตํ อวินาสธมฺมตํ ฯ
อจลิตนฺติ กิเลเสหิ อกมฺปิตํ ฯ นิพฺพุเตภีติ นิพฺพุตกิเลเสหิ ฯ สุจีภีติ
สุจีหิ ปริสุทฺเธหิ เอวรูปํ นิพฺพานํ น ทุลฺลภํ ฯ
     เอวํ มหาสตฺโต อมตํ มหานิพฺพานํ ปาเปตฺวา เทสนํ นิฏฺฐเปสิ ฯ
หิมวนฺเต กินฺนรมโหรคาทโย อากาเส ฐิตา เทวตา จ อโห
พุทฺธลีลาย สุกถิตํ สาธุ สาธูติ สาธุการํ อทํสุ ฯ อานนฺโท
คิชฺฌราชา นารโท พฺราหฺมโณ ปุณฺณมุโข จ ปุสฺสโกกิโล
อตฺตโน อตฺตโน ปริสํ อาทาย สกฏฺฐานเมว อคมํสุ ฯ มหาสตฺโตปิ
สกฏฺฐานเมว คโต ฯ อิตเร ปน อนฺตรนฺตรา อาคนฺตฺวา มหาสตฺตสฺส
สนฺติเก โอวาเท ฐตฺวา สคฺคปรายนา อเหสุํ ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา ชาตกํ สโมธาเนนฺโต
โอสานคาถมาห
        กุณาโลหํ ปุเร อาสึ โอทายี ปุสฺสโกกิโล
        อานนฺโท คิชฺฌราชาสิ สารีปุตฺโต จ นารโท
        ปริสา พุทฺธปริสา เอวํ ธาเรถ ชาตกนฺติ ฯ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๔๐๕.
     เต ปน ภิกฺขู คมนกาเล สตฺถุ อานุภาเวน คนฺตฺวา อาคมนกาเล
อตฺตโน จ อานุภาเวน อาคตาติ ฯ เตสํ สตฺถา มหาวเนเยว
กมฺมฏฺฐานํ กเถสิ ฯ เต ตํ ทิวสเมว อรหตฺตํ ปาปุณึสุ ฯ
มหาเทวตาสมาคโม อโหสิ ฯ อถ ภควา มหาสมยสุตฺตํ กเถสิ ฯ
กถาปริโยสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสูติ ฯ
                    กุณาลชาตกํ นิฏฺฐิตํ ฯ
                        จตุตฺถํ ฯ
                       ---------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๔๒ หน้า ๓๘๕-๔๐๕.
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=42&A=7855&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=42&A=7855&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=296
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=28&A=1897
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=28&A=2193
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=28&A=2193
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_28