พระไตรปิฎกเล่มที่ ๘ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๘ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปริวาร

๗. มุสาวาทวรรค
หมวดว่าด้วยมุสาวาท
             [๔๔๔] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “มุสาวาทมีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี มุสาวาทนี้มี ๕ อย่าง คือ
                          ๑. มุสาวาทที่ถึงขั้นอาบัติปาราชิกมีอยู่
                          ๒. มุสาวาทที่ถึงขั้นอาบัติสังฆาทิเสสมีอยู่
                          ๓. มุสาวาทที่ถึงขั้นอาบัติถุลลัจจัยมีอยู่
                          ๔. มุสาวาทที่ถึงขั้นอาบัติปาจิตตีย์มีอยู่
                          ๕. มุสาวาทที่ถึงขั้นอาบัติทุกกฏมีอยู่
             อุบาลี มุสาวาทมี ๕ อย่าง นี้แล”
งดอุโบสถหรือปวารณา
             [๔๔๕] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล
งดอุโบสถหรือปวารณาในท่ามกลางสงฆ์ สงฆ์พึงกล่าวห้ามว่า ‘พอที ภิกษุ อย่า
ทุ่มเถียงกัน อย่าทะเลาะกัน อย่าแก่งแย่งกัน อย่าวิวาทกัน’ ดังนี้ แล้วจึงทำ
อุโบสถหรือปวารณา พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ งดอุโบสถหรือ
ปวารณาในท่ามกลางสงฆ์ สงฆ์พึงกล่าวห้ามว่า ‘พอที ภิกษุ อย่าทุ่มเถียงกัน
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๖๒๘}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ]
                                                                 ๗. มุสาวาทวรรค
อย่าทะเลาะกัน อย่าแก่งแย่งกัน อย่าวิวาทกัน’ ดังนี้ แล้วทำอุโบสถหรือปวารณา
องค์ ๕ คือ
                          ๑. เป็นอลัชชี
                          ๒. เป็นคนโง่เขลา
                          ๓. ไม่ใช่เป็นปกตัตตะ
                          ๔. เป็นผู้กล่าวประสงค์จะให้เคลื่อนจากศาสนา
                          ๕. ไม่เป็นผู้กล่าวประสงค์จะให้ออกจากอาบัติ
             อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล งดอุโบสถหรือปวารณาในท่ามกลางสงฆ์
สงฆ์พึงกล่าวห้ามว่า ‘พอที ภิกษุ อย่าทุ่มเถียงกัน อย่าทะเลาะกัน อย่าแก่งแย่งกัน
อย่าวิวาทกัน’ ดังนี้ แล้วทำอุโบสถหรือปวารณา
             อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ แม้อีกอย่าง งดอุโบสถหรือปวารณาในท่าม
กลางสงฆ์ สงฆ์พึงกล่าวห้ามว่า ‘พอที ภิกษุ อย่าทุ่มเถียงกัน อย่าทะเลาะกัน
อย่าแก่งแย่งกัน อย่าวิวาทกัน’ ดังนี้ แล้วทำอุโบสถหรือปวารณา องค์ ๕ คือ
                          ๑. เป็นผู้มีความประพฤติทางกายไม่บริสุทธิ์
                          ๒. เป็นผู้มีความประพฤติทางวาจาไม่บริสุทธิ์
                          ๓. เป็นผู้มีอาชีวะไม่บริสุทธิ์
                          ๔. เป็นคนโง่เขลา ไม่ฉลาด
                          ๕. เป็นผู้ก่อความบาดหมาง ก่อความทะเลาะ
             อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล งดอุโบสถหรือปวารณาในท่ามกลางสงฆ์
สงฆ์พึงกล่าวห้ามว่า ‘พอที ภิกษุ อย่าทุ่มเถียงกัน อย่าทะเลาะกัน อย่าแก่งแย่งกัน
อย่าวิวาทกัน’ ดังนี้ แล้วทำอุโบสถหรือปวารณา”
องค์ของภิกษุผู้ไม่ควรให้คำซักถาม
             [๔๔๖] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์เท่าไรหนอแล สงฆ์
ไม่ควรให้คำซักถาม พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ สงฆ์ไม่ควรให้
คำซักถาม องค์ ๕ คือ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๖๒๙}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ]
                                                                 ๗. มุสาวาทวรรค
                          ๑. ไม่รู้อาบัติและอนาบัติ
                          ๒. ไม่รู้อาบัติเบาและอาบัติหนัก
                          ๓. ไม่รู้อาบัติมีส่วนเหลือและอาบัติไม่มีส่วนเหลือ
                          ๔. ไม่รู้อาบัติชั่วหยาบและอาบัติไม่ชั่วหยาบ
                          ๕. ไม่รู้อาบัติที่ทำคืนได้และทำคืนไม่ได้
             อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล สงฆ์ไม่ควรให้คำซักถาม
องค์ของภิกษุผู้ควรให้คำซักถาม
             อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ สงฆ์ควรให้คำซักถาม องค์ ๕ คือ
                          ๑. รู้อาบัติและอนาบัติ
                          ๒. รู้อาบัติเบาและอาบัติหนัก
                          ๓. รู้อาบัติมีส่วนเหลือและอาบัติไม่มีส่วนเหลือ
                          ๔. รู้อาบัติชั่วหยาบและอาบัติไม่ชั่วหยาบ
                          ๕. รู้อาบัติที่ทำคืนได้และทำคืนไม่ได้
             อุบาลี ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ ๕ นี้แล สงฆ์ควรให้คำซักถาม”
ภิกษุต้องอาบัติด้วยอาการ ๕ อย่าง
             [๔๔๗] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุต้องอาบัติด้วยอาการเท่าไรหนอแล
พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุต้องอาบัติด้วยอาการ ๕ อย่าง คือ
                          ๑. เพราะไม่ละอาย
                          ๒. เพราะไม่รู้
                          ๓. เพราะสงสัยแล้วขืนทำ
                          ๔. เพราะสำคัญในของที่ไม่ควรว่าควร
                          ๕. เพราะสำคัญในของที่ควรว่าไม่ควร
             อุบาลี ภิกษุต้องอาบัติด้วยอาการ ๕ นี้แล
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๖๓๐}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ]
                                                                 ๗. มุสาวาทวรรค
             อุบาลี ภิกษุต้องอาบัติด้วยอาการแม้อื่นอีก ๕ อย่าง คือ
                          ๑. ไม่ได้เห็น  	๒. ไม่ได้ฟัง
                          ๓. หลับ          	๔. เข้าใจว่าเป็นเช่นนั้น
                          ๕. ลืมสติ
             อุบาลี ภิกษุต้องอาบัติด้วยอาการ ๕ นี้แล”
เวร ๕ ๑-
             [๔๔๘] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “เวรมีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี เวรนี้มี ๕ อย่าง คือ
                          ๑. ฆ่าสัตว์มีชีวิต          	๒. ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ให้
                          ๓. ประพฤติผิดในกาม  	๔. พูดเท็จ
                          ๕. ดื่มน้ำเมาคือสุราและเมรัยอันเป็นเหตุแห่งความประมาท
             อุบาลี เวร ๕ นี้แล”
งดเว้นเวร ๕ ๒-
             ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “เจตนางดเว้นจากเวรมีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี เจตนางดเว้นจากเวรนี้มี ๕ คือ
             ๑. เจตนางดเว้นจากฆ่าสัตว์มีชีวิต
             ๒. เจตนางดเว้นจากถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ให้
             ๓. เจตนางดเว้นจากประพฤติผิดในกาม
             ๔. เจตนางดเว้นจากพูดเท็จ
             ๕. เจตนางดเว้นจากเหตุเป็นที่ตั้งความประมาท เพราะดื่มน้ำเมาคือสุราและเมรัย
             อุบาลี เจตนางดเว้นจากเวร ๕ นี้แล”
@เชิงอรรถ :
@๑ ดูเทียบ องฺ.ปญฺจก. (แปล) ๒๒/๑๗๔/๒๙๐
@๒ ที.ปา. (แปล) ๑๑/๓๑๕/๓๐๒-๓๐๓
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๖๓๑}

                                                                 พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ]
                                                                 หัวข้อประจำวรรค
ความเสื่อม ๕
             [๔๔๙] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ความเสื่อมมีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ความเสื่อมนี้มี ๕ อย่าง คือ
                          ๑. ความเสื่อมญาติ     	๒. ความเสื่อมโภคสมบัติ
                          ๓. ความเสื่อมคือโรค  	๔. ความเสื่อมศีล
                          ๕. ความเสื่อมทิฏฐิ
             อุบาลี ความเสื่อมมี ๕ อย่างนี้แล”
สัมปทา ๕
             ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ความถึงพร้อมมีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
             พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ความถึงพร้อมนี้มี ๕ อย่าง คือ
                          ๑. ญาติสัมปทา (ความถึงพร้อมแห่งญาติ)
                          ๒. โภคสัมปทา (ความถึงพร้อมแห่งโภคะ)
                          ๓. อาโรคยสัมปทา (ความถึงพร้อมแห่งความไม่มีโรค)
                          ๔. สีลสัมปทา (ความถึงพร้อมแห่งศีล)
                          ๕. ทิฏฐิสัมปทา (ความถึงพร้อมแห่งความเห็น)
             อุบาลี ความถึงพร้อมมี ๕ อย่างนี้แล”
มุสาวาทวรรคที่ ๗ จบ
หัวข้อประจำวรรค
             การกล่าวมุสาวาท การกล่าวห้าม การกล่าวห้าม
อีกนัยหนึ่ง คำซักถาม อาบัติ อาบัติอีกนัยหนึ่ง
เวร เจตนางดเว้นจากเวร ความเสื่อม สัมปทา
จัดเป็นวรรคที่ ๗
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๘ หน้า : ๖๓๒}


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๘ หน้าที่ ๖๒๘-๖๓๒.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=8&siri=112
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=8&A=11459&Z=11577
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=8&i=1193
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=8&item=1193&items=9
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=8&item=1193&items=9
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu8
             อ่านเทียบฉบับแปลอังกฤษ Compare with English Translation :-
https://suttacentral.net/pli-tv-pvr17/en/brahmali#pli-tv-pvr17:131.0
https://suttacentral.net/pli-tv-pvr17/en/horner-brahmali#Prv.17.7