มจร. ๑๑. อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา ว่าด้วยอดีต อนาคตและปัจจุบัน : พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๗

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๙. นวมวรรค]

๑๑. อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา (๙๔)

๑๑. อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา (๙๔) ว่าด้วยอดีต อนาคต และปัจจุบัน^๑- [๕๖๘] สก. บุคคลประกอบด้วยอดีตใช่ไหม ปร.^๒- ใช่^๓- สก. อดีตดับไปแล้ว หายไปแล้ว แปรผันไปแล้ว สูญไปแล้ว ดับสูญไปแล้ว มิใช่หรือ ปร. ใช่ สก. หากอดีตดับไปแล้ว หายไปแล้ว แปรผันไปแล้ว สูญไปแล้ว ดับสูญ ไปแล้ว ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า “บุคคลประกอบด้วยอดีต” สก. บุคคลประกอบด้วยอนาคตใช่ไหม ปร. ใช่ สก. อนาคตยังไม่เกิด ยังไม่มี ยังไม่เกิดพร้อม ยังไม่บังเกิด ยังไม่บังเกิดขึ้น ยังไม่ปรากฏมิใช่หรือ ปร. ใช่ สก. หากอนาคตยังไม่เกิด ยังไม่มี ยังไม่เกิดพร้อม ยังไม่บังเกิด ยังไม่ บังเกิดขึ้น ยังไม่ปรากฏ ท่านก็ไม่ควรยอมรับว่า “บุคคลประกอบด้วยอนาคต” @เชิงอรรถ : @^๑ ในอรรถกถา ชื่อกถานี้เป็น อตีตานาคตสมนฺนาคตกถา ว่าด้วยบุคคลผู้ถึงพร้อมด้วยนามรูปที่เป็นอดีต @และอนาคต (อภิ.ปญฺจ.อ. ๕๖๘-๕๗๐/๒๔๘) @^๒ ปร. หมายถึงภิกษุในนิกายอันธกะ (อภิ.ปญฺจ.อ. ๕๖๘/๒๔๘) @^๓ เพราะมีความเห็นว่า บุคคลในปัจจุบันมีนามรูปที่เป็นอดีตและอนาคตได้ (อภิ.ปญฺจ.อ. ๕๖๘/๒๔๘) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๖๒๑}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๙. นวมวรรค]

๑๑. อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา (๙๔)

[๕๖๙] สก. บุคคลประกอบด้วยรูปขันธ์ที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็น ปัจจุบันใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยรูปขันธ์ ๓ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลประกอบด้วยขันธ์ ๕ ที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็นปัจจุบัน ใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยขันธ์ ๑๕ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลประกอบด้วยจักขายตนะที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็นปัจจุบัน ใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยจักขายตนะ ๓ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลประกอบด้วยอายตนะ ๑๒ ที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็น ปัจจุบันใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยอายตนะ ๓๖ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๖๒๒}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๙. นวมวรรค]

๑๑. อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา (๙๔)

สก. บุคคลประกอบด้วยจักขุธาตุที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็นปัจจุบัน ใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยจักขุธาตุ ๓ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลประกอบด้วยธาตุ ๑๘ ที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็นปัจจุบัน ใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยธาตุ ๕๔ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลประกอบด้วยจักขุนทรีย์ที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็นปัจจุบัน ใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยจักขุนทรีย์ ๓ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ สก. บุคคลประกอบด้วยอินทรีย์ ๒๒ ที่เป็นอดีต ที่เป็นอนาคต ที่เป็น ปัจจุบันใช่ไหม ปร. ใช่ สก. บุคคลประกอบด้วยอินทรีย์ ๖๖ ใช่ไหม ปร. ไม่ควรกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๖๒๓}

พระอภิธรรมปิฎก กถาวัตถุ [๙. นวมวรรค]

รวมกถาที่มีในวรรค

[๕๗๐] ปร. ท่านไม่ยอมรับว่า “บุคคลประกอบด้วยอดีตและอนาคต” ใช่ไหม สก. ใช่ ปร. บุคคลผู้เพ่งวิโมกข์ ๘ ได้ฌาน ๔ ตามปรารถนา ได้อนุปุพพวิหาร สมาบัติ ๙ มีอยู่มิใช่หรือ สก. ใช่ ปร. หากบุคคลผู้เพ่งวิโมกข์ ๘ ได้ฌาน ๔ ตามปรารถนา ได้อนุปุพพ- วิหารสมาบัติ ๙ มีอยู่ ดังนั้น ท่านจึงควรยอมรับว่า “บุคคลประกอบด้วยอดีต และอนาคต” อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา จบ นวมวรรค จบ รวมกถาที่มีในวรรคนี้ คือ ๑. อานิสังสทัสสาวีกถา ๒. อมตารัมมณกถา ๓. รูปังสารัมมณันติกถา ๔. อนุสยาอนารัมมณกถา ๕. ญาณังอนารัมมณันติกถา ๖. (ก) อตีตารัมมณกถา ๖. (ข) อนาคตารัมมณกถา ๗. วิตักกานุปติตกถา ๘. วิตักกวิปผารสัททกถา ๙. นยถาจิตตัสสวาจาติกถา ๑๐. นยถาจิตตัสสกายกัมมันติกถา ๑๑. อตีตานาคตปัจจุปปันนกถา {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๗ หน้า : ๖๒๔}