พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๐ [ฉบับมหาจุฬาฯ]
ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๔

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
๑. ปัจจยานุโลม ๑. วิภังควาร
เหตุปัจจัย
             [๒๖๕] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ
อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
             สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรและที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑
ที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ (๓)
             [๒๖๖] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจร
เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่
เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ ๓ และ
กฏัตตารูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ
หทัยวัตถุอาศัยขันธ์เกิดขึ้น ขันธ์อาศัยหทัยวัตถุเกิดขึ้น ... อาศัยมหาภูตรูป ๑
ฯลฯ (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
เหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอรูปาวจร และอาศัยมหาภูตรูป
เกิดขึ้น (๑) (ย่อ)
๑. ปัจจยานุโลม ๒. สังขยาวาร
             [๒๖๗] เหตุปัจจัย มี ๕ วาระ
             อารัมมณปัจจัย มี ๒ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๓ หน้า : ๕๘๓}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
             อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ
             อนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
             สมนันตรปัจจัย มี ๒ วาระ
             สหชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
             อัญญมัญญปัจจัย มี ๒ วาระ
             นิสสยปัจจัย มี ๕ วาระ
             อุปนิสสยปัจจัย มี ๒ วาระ
             ปุเรชาตปัจจัย มี ๒ วาระ
             อาเสวนปัจจัย มี ๒ วาระ
             กัมมปัจจัย มี ๕ วาระ
             วิปากปัจจัย มี ๒ วาระ
             อาหารปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ
             อวิคตปัจจัย มี ๕ วาระ
๒. ปัจจยปัจจนียะ ๑. วิภังควาร
นเหตุปัจจัยและนอารัมมณปัจจัย
             [๒๖๘] สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่มีเหตุ
ซึ่งไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะที่เป็น
อเหตุกะ ฯลฯ (พึงเพิ่มข้อความจนถึงอสัญญสัตตพรหม) โมหะที่สหรคตด้วย
วิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะอาศัยขันธ์ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคต
ด้วยอุทธัจจะเกิดขึ้น (๑)
             ... เพราะนอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๓ หน้า : ๕๘๔}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
นอธิปติปัจจัยเป็นต้น
             [๒๖๙] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะนอธิปติปัจจัย ได้แก่ อธิบดีธรรมที่เป็นอรูปาวจรอาศัยขันธ์ที่เป็นอรูปาวจร
เกิดขึ้น ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากซึ่งเป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัย
ขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
นอธิปติปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็นอรูปาวจร
เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (พึงเพิ่มข้อความจนถึง
อสัญญสัตตพรหม) (๑)
             ... เพราะนอนันตรปัจจัย ฯลฯ
             ... เพราะนอุปนิสสยปัจจัย
นปุเรชาตปัจจัยเป็นต้น
             [๒๗๐] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะนปุเรชาตปัจจัย ได้แก่ ในอรูปาวจรภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ (ในปฏิสนธิขณะ) ฯลฯ (พึงเพิ่ม
บทที่เป็นมูล) จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น (๒)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
นปุเรชาตปัจจัย ได้แก่ ในอรูปาวจรภูมิ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็นอรูปาวจร
เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ (พึงเพิ่มข้อความจนถึง
อสัญญสัตตพรหม) (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรและที่ไม่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะนปุเรชาตปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็น
อรูปาวจรและอาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (๑)
             ... เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๓ หน้า : ๕๘๕}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๑. ปฏิจจวาร
นอาเสวนปัจจัย
             [๒๗๑] สภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น
เพราะนอาเสวนปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ อาศัยขันธ์ ๑ ที่เป็นวิบากซึ่งเป็นอรูปาวจร
เกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
นอาเสวนปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้น (๒)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะ
นอาเสวนปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้น ฯลฯ อาศัยขันธ์ ๒ ฯลฯ (พึงเพิ่มข้อความจนถึงอสัญญสัตต-
พรหม) (๑)
             สภาวธรรมที่ไม่เป็นอรูปาวจรอาศัยสภาวธรรมที่เป็นอรูปาวจรและที่ไม่เป็น
อรูปาวจรเกิดขึ้นเพราะนอาเสวนปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ที่เป็น
อรูปาวจรและอาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น (๑) (ย่อ)
๒. ปัจจยปัจจนียะ ๒. สังขยาวาร
             [๒๗๒] นเหตุปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอารัมมณปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอธิปติปัจจัย มี ๒ วาระ
             นอนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             นสมนันตรปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอัญญมัญญปัจจัย มี ๓ วาระ
             นอุปนิสสยปัจจัย มี ๓ วาระ
             นปุเรชาตปัจจัย มี ๔ วาระ
             นปัจฉาชาตปัจจัย มี ๕ วาระ
             นอาเสวนปัจจัย มี ๔ วาระ
             นกัมมปัจจัย มี ๒ วาระ
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๓ หน้า : ๕๘๖}

                                                                 พระอภิธรรมปิฎก ธัมมานุโลม [ทุกปัฏฐาน]
                                                                 ๙๕. อรูปาวจรทุกะ ๓. ปัจจยวาร
             นวิปากปัจจัย มี ๕ วาระ
             นอาหารปัจจัย มี ๑ วาระ
             นอินทรียปัจจัย มี ๑ วาระ
             นฌานปัจจัย มี ๑ วาระ
             นมัคคปัจจัย มี ๑ วาระ
             นสัมปยุตตปัจจัย มี ๓ วาระ
             นวิปปยุตตปัจจัย มี ๒ วาระ
             โนนัตถิปัจจัย มี ๓ วาระ
             โนวิคตปัจจัย มี ๓ วาระ
(การนับ ๒ อย่างนอกนี้และสหชาตวาร พึงทำอย่างนี้)

                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๓ หน้าที่ ๕๘๓-๕๘๗.
http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=43&siri=110
             ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2]. 
                  อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=43&A=13303&Z=13394
                  ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=43&i=0
             พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=43&item=782&items=7
             The Pali Tipitaka in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=43&item=782&items=7
                  สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๓
http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu43