ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
     ฉบับหลวง   ฉบับมหาจุฬาฯ   บาลีอักษรไทย   PaliRoman 
พระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕ พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๑๒ [ฉบับมหาจุฬาฯ] ปัฏฐานปกรณ์ ภาค ๖

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น

พระอภิธรรมปิฎก
ธัมมปัจจนียะ ทุกปัฏฐาน
__________
ขอนอบน้อมพระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
๑. เหตุทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๑] สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ ขันธ์ ๓ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๑ ที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น ฯลฯ ขันธ์ ๒ และจิตตสมุฏฐานรูปอาศัยขันธ์ ๒ เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ... (พึงเพิ่ม ข้อความจนถึงมหาภูตรูป) สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ เหตุอาศัยขันธ์ที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย (๓) สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะ เหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๑๘}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน]

๑. เหตุทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุ เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุ และที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ) [๒] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๓] สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดย เหตุปัจจัย สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่ เป็นเหตุโดยเหตุปัจจัย (๓) สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณ- ปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็น เหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดย อารัมมณปัจจัย สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณ- ปัจจัย {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๑๙}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน]

๒. สเหตุกทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น เหตุโดยอารัมมณปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่ เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่เป็นเหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่เป็น เหตุและที่มิใช่ไม่เป็นเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (๓) (ย่อ) [๔] เหตุปัจจัย มี ๓ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ กัมมปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ ฌานปัจจัย มี ๓ วาระ ฯลฯ วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)
๒. สเหตุกทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น
ปัจจยจตุกกนัย - เหตุปัจจัย
[๕] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ จิตตสมุฏฐานรูปอาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ เกิดขึ้น มหาภูตรูป ๓ อาศัยมหาภูตรูป ๑ เกิดขึ้น ฯลฯ มหาภูตรูป ๒ อาศัยมหาภูตรูป ๒ เกิดขึ้น จิตตสมุฏฐานรูปและกฏัตตารูปที่เป็นอุปาทายรูป อาศัยมหาภูตรูปเกิดขึ้น {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๒๐}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน]

๒. สเหตุกทุกะ ๑-๗. ปฏิจจวารเป็นต้น

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย ได้แก่ สัมปยุตตขันธ์อาศัยโมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉาและที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ เกิดขึ้น ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่มีเหตุอาศัยหทัยวัตถุเกิดขึ้น สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย (๓) สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มีเหตุอาศัยสภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่ มิใช่ไม่มีเหตุเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย (๓) (ย่อ) [๖] เหตุปัจจัย มี ๙ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๖ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (พึงขยายสหชาตวาร ฯลฯ สัมปยุตตวารให้พิสดารเหมือนกับปฏิจจวาร)
เหตุปัจจัยและอารัมมณปัจจัย
[๗] สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุและที่มิใช่ไม่มี เหตุโดยเหตุปัจจัย (๓) {ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๔๕ หน้า : ๒๑}

พระอภิธรรมปิฎก ธัมมปัจจนียะ [ทุกปัฏฐาน]

๓. เหตุสัมปยุตตทุกะ ๑. ปฏิจจวาร

สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่มิใช่ไม่มีเหตุโดยเหตุปัจจัย มี ๓ วาระ สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุเป็นปัจจัยแก่สภาวธรรมที่ไม่ใช่มีเหตุโดยอารัมมณปัจจัย (ย่อ) [๘] เหตุปัจจัย มี ๖ วาระ อารัมมณปัจจัย มี ๙ วาระ อธิปติปัจจัย มี ๔ วาระ อนันตรปัจจัย มี ๙ วาระ ฯลฯ สหชาตปัจจัย มี ๙ วาระ อัญญมัญญปัจจัย มี ๖ วาระ นิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ อุปนิสสยปัจจัย มี ๙ วาระ ปุเรชาตปัจจัย มี ๓ วาระ ปัจฉาชาตปัจจัย มี ๓ วาระ อาเสวนปัจจัย มี ๙ วาระ กัมมปัจจัย มี ๔ วาระ ฯลฯ ฌานปัจจัย มี ๔ วาระ มัคคปัจจัย มี ๓ วาระ สัมปยุตตปัจจัย มี ๖ วาระ วิปปยุตตปัจจัย มี ๕ วาระ ฯลฯ อวิคตปัจจัย มี ๙ วาระ (พึงขยายให้พิสดารเหมือนปัญหาวารในกุสลติกะ)


                  เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ เล่มที่ ๔๕ หน้าที่ ๑๘-๒๒. http://84000.org/tipitaka/read/m_siri.php?B=45&siri=4              ฟังเนื้อความพระไตรปิฎก : [1], [2].                   อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/v.php?B=45&A=295&Z=378                   ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=45&i=41              พระไตรปิฏกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/pali_item_s.php?book=45&item=41&items=10              The Pali Tipitaka in Roman :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/roman_item_s.php?book=45&item=41&items=10                   สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_mcu45



บันทึก ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ บันทึกล่าสุด ๒๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :