อฏฺฐมํ อุปาลิตฺเถราปทานํ (๖)
[๘] |๘.๔๓๘| นคเร หํสวติยา สุชาโต นาม พฺราหฺมโณ
อสีติโกฏิสนฺนิจโย ๒- ปหูตธนธญฺญวา ฯ
|๘.๔๓๙| อชฺฌายโก มนฺตธโร ติณฺณํ เวทาน ปารคู
ลกฺขเณ อิติหาเส จ สทฺธมฺเม ปารมึ คโต ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อภาสยึ. ฯ ๒ ม. ยุ. อสีติโกฏินิจโย ฯ
|๘.๔๔๐| ปริพฺพชา เอกสิขา โคตมา พุทฺธสาวกา
จรกา ตาปสา เจว จรนฺติ มหิยา ตทา ฯ
|๘.๔๔๑| เตปิ มํ ปริวาเรนฺติ พฺราหฺมโณ วิสฺสุโต อิติ
พหู ชนา มํ ปูเชนฺติ ๑- นาหํ ปูเชมิ กิญฺจินํ ฯ
|๘.๔๔๒| ปูชารหํ น ปสฺสามิ มานถทฺโธ อหํ ตทา
พุทฺโธติ วจนํ นตฺถิ ตาว นุปฺปชฺชเต ชิโน ฯ
|๘.๔๔๓| อจฺจเยน อโหรตฺตํ ปทุมุตฺตรนายโก ๒-
สพฺพํ ตมํ วิโนเทตฺวา โลเก อุปฺปชฺชิ จกฺขุมา ฯ
|๘.๔๔๔| วิตฺถาริเก พหู ชญฺเญ ปุถุภูเต จ สาสเน
อุปาคมิ ตทา พุทฺโธ นครํ หํสสวฺหยํ ฯ
|๘.๔๔๕| ปิตุ อตฺถาย โส พุทฺโธ ธมฺมํ เทเสสิ จกฺขุมา
เตน กาเลน ปริสา สมนฺตา โยชนํ ตทา ฯ
|๘.๔๔๖| สมฺมโต มนุชานํ โย ๓- สุนนฺโท นาม ตาปโส
ยาวตา พุทฺธปริสา ปุปฺเผหิจฺฉาทยิ ตทา ฯ
|๘.๔๔๗| จตุสจฺจํ ปกาเสนฺโต เสฏฺเฐ จ ปุปฺผมณฺฑเป
โกฏิสตสหสฺสานํ ธมฺมาภิสมโย อหุ ฯ
|๘.๔๔๘| สตฺตรตฺตินฺทิวํ พุทฺโธ วสฺสิตฺวา ธมฺมวุฏฺฐิยา
อฏฺฐเม ทิวเส ปตฺเต สุนนฺทํ กิตฺตยี ชิโน ฯ
|๘.๔๔๙| เทวโลเก มนุสฺเส วา สํสรนฺโต อยํ ภเว
สพฺเพสํ ปวโร หุตฺวา ภเวสุ สํสริสฺสติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. พหุชฺชโน มํ ปูเชติ ฯ ๒ ม. ปทุมุตฺตรนามโก ฯ ๓ ม. ยุ. โส ฯ
|๘.๔๕๐| กปฺปสตสหสฺสมฺหิ โอกฺกากกุลสมฺภโว
โคตโม นาม นาเมน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ
|๘.๔๕๑| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต
มนฺตานีปุตฺโต ปุณฺโณติ เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก ฯ
|๘.๔๕๒| เอวํ กิตฺตยิ สมฺพุทฺโธ สุนนฺทํ ตาปสํ ตทา
หาสยนฺโต ชนํ สพฺพํ ทสฺสยนฺโต สกํ พลํ ฯ
|๘.๔๕๓| กตญฺชลี นมสฺสนฺติ สุนนฺทํ ตาปสํ ตทา ๑-
พุทฺเธ การํ กริตฺวาน โสเธสิ คติมตฺตโน ฯ
|๘.๔๕๔| ตตฺถ เม อหุ สงฺกปฺโป สุตฺวาน มุนิโน วจํ
อหํ ๒- การํ กริสฺสามิ ยถา ปสฺสามิ โคตมํ ฯ
|๘.๔๕๕| เอวาหํ จินฺตยิตฺวาน กิริยํ จินฺตยึ มมํ
กฺยาหํ กมฺมํ อาจรามิ ปุญฺญกฺเขตฺเต อนุตฺตเร ฯ
|๘.๔๕๖| อยญฺจ ปาฐิโก ภิกฺขุ สพฺพปาฐีน ๓- สาสเน
วินเย อคฺคนิกฺขิตฺโต ตํ ฐานํ ปตฺถยึ ๔- อหํ ฯ
|๘.๔๕๗| อิทํ เม อมิตํ โภคํ อกฺโขภํ สาครูปมํ
เตน โภเคน พุทฺธสฺส อารามํ มาปเย อหํ ฯ
|๘.๔๕๘| โสภนํ นาม อารามํ นครสฺส ปุรตฺถโต
กตฺวา ๕- สตสหสฺเสน สงฺฆารามํ อมาปยึ ฯ
|๘.๔๕๙| กูฏาคาเร จ ปาสาเท มณฺฑเป หมฺมิเย คุหา
จงฺกเม สุกเต กตฺวา สงฺฆาราเม ๖- อมาปยึ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ชนา ฯ ๒ ม. อหมฺปิ การํ กสฺสามิ ฯ ๓ ม. สพฺพปาฐิสฺส ฯ ยุ. สพฺพปาฐิกสาสเน ฯ
@๔ ม. ยุ. ปตฺถเย ฯ ๕ ม. กิณิตฺวา ฯ ๖ ม. สงฺฆารามํ ฯ
|๘.๔๖๐| ชนฺตาฆรํ อคฺคิสาลํ อโถ อุทกมาฬกํ
นฺหานฆรํ มาปยิตฺวา ภิกฺขุสงฺฆสฺสทาสหํ ฯ
|๘.๔๖๑| อาสนฺทิโย จ ปีฐเก ปริโภเค จ ภาชเน
อารามิกญฺจ เภสชฺชํ สพฺพเมตํ อทาสหํ ฯ
|๘.๔๖๒| อารกฺขํ ปฏฺฐเปตฺวาน ปาการํ การยึ ทฬฺหํ
มา นํ โกจิ วิเหเฐสิ สนฺตจิตฺตาน ตาทินํ ฯ
|๘.๔๖๓| อาวาเส ๑- สตสหสฺเส สงฺฆาราเม ๒- อมาปยึ
เวปุลฺลตํ มาปยิตฺวา สมฺพุทฺธํ อุปนามยึ ฯ
|๘.๔๖๔| นิฏฺฐาปิโต มยาราโม สมฺปฏิจฺฉ ตุวํ มุนิ
นิยฺยาเทสฺสามิ ตํ ๓- ธีร อธิวาเสหิ จกฺขุม ฯ
|๘.๔๖๕| ปทุมุตฺตโร โลกวิทู อาหุตีนํ ปฏิคฺคโห
มม สงฺกปฺปมญฺญาย อธิวาเสหิ นายโก ฯ
|๘.๔๖๖| อธิวาสนมญฺญาย สพฺพญฺญุสฺส มเหสิโน
โภชนํ ปฏิยาเทตฺวา กาลมาโรจยึ อหํ ฯ
|๘.๔๖๗| อาโรจิตมฺหิ กาลมฺหิ ปทุมุตฺตรนายโก
ขีณาสวสหสฺเสหิ อารามํ เม อุปาคมิ ฯ
|๘.๔๖๘| นิสินฺนกาลมญฺญาย อนฺนปาเนน ตปฺปยึ
ภุตฺตาวีกาลมญฺญาย อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ
|๘.๔๖๙| กีโต สตสหสฺเสน ตตฺตเกเนว การิโต
โสภโน นาม อาราโม สมฺปฏิจฺฉ ตุวํ มุนิ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สตสหสฺเสนาวาสํ ฯ ๒ ยุ. สงฺฆารามํ ฯ ๓ ยุ. เต วีร ฯ ม. ตํ วีร ฯ
|๘.๔๗๐| อิมินา ภูมิทาเนน เจตนาปณิธีหิ จ
ภเว นิพฺพตฺตมาโนหํ ลภามิ มม ปตฺถิตํ ฯ
|๘.๔๗๑| ปฏิคฺคเหตฺวา สมฺพุทฺโธ สงฺฆารามํ สุมาปิตํ
ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา อิทํ วจนมพฺรวิ ฯ
|๘.๔๗๒| โย โส พุทฺธสฺส ปาทาสิ สงฺฆารามํ สุมาปิตํ
ตมหํ กิตฺตยิสฺสามิ สุณาถ มม ภาสโต ฯ
|๘.๔๗๓| หตฺถี อสฺสา รถา ปตฺตี เสนา จ จตุรงฺคินี
ปริวาเรนฺติมํ นิจฺจํ สงฺฆารามสฺสิทํ ผลํ ฯ
|๘.๔๗๔| สฏฺฐี ตุริยสหสฺสานิ เภริโย สมลงฺกตา
ปริวาเรนฺติมํ นิจฺจํ สงฺฆารามสฺสิทํ ผลํ ฯ
|๘.๔๗๕| ฉฬาสีติสหสฺสานิ นาริโย สมลงฺกตา
วิจิตฺตวตฺถาภรณา อามุตฺตมณิกุณฺฑลา ฯ
|๘.๔๗๖| อาฬารมุขา ๑- หสุลา สุสญฺญา ตนุมชฺฌิมา
ปริวาเรสฺสนฺติมํ นิจฺจํ สงฺฆารามสฺสิทํ ผลํ ฯ
|๘.๔๗๗| ตึสกปฺปสหสฺสานิ เทวโลเก รมิสฺสติ
สหสฺสกฺขตฺตุ ํ เทวินฺโท เทวรชฺชํ กริสฺสติ ฯ
|๘.๔๗๘| เทวราเชน ปตฺตพฺพํ สพฺพํ ปฏิลภิสฺสติ
อนูนโภโค หุตฺวาน เทวรชฺชํ กริสฺสติ ฯ
|๘.๔๗๙| สหสฺสกฺขตฺตุ ํ จกฺกวตฺติ ราชา รฏฺเฐ ภวิสฺสติ ฯ
ปฐพฺยา รชฺชํ วิปุลํ คณนาโต อสงฺขยํ ๒- ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. อาฬารปมฺหา ฯ ๒ โป. ม. ยุ. อสงฺขิยํ ฯ
|๘.๔๘๐| กปฺปสตสหสฺสมฺหิ โอกฺกากกุลสมฺภโว
โคตโม นาม โคตฺเตน สตฺถา โลเก ภวิสฺสติ ฯ
|๘.๔๘๑| ตสฺส ธมฺเมสุ ทายาโท โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต
อุปาลิ นาม นาเมน เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก ฯ
|๘.๔๘๒| วินเย ปารมึ ปตฺวา ฐานาฐาเน จ โกวิโท
ชินสาสนํ ธารยนฺโต วิหริสฺสตินาสโว ฯ
|๘.๔๘๓| สพฺพเมตํ อภิญฺญาย โคตโม สกฺยปุงฺคโว
ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา เอตทคฺเค ฐเปสฺสติ ฯ
|๘.๔๘๔| อปริเมยฺยํ อุปาทาย ปตฺเถมิ ตว สาสนํ
โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สพฺพสํโยชนกฺขโย ฯ
|๘.๔๘๕| ยถา สูลาวุโต โปโส ราชทณฺเฑน ตชฺชิโต
สูเล สาตํ อวินฺทนฺโต ปริมุตฺตึว อิจฺฉติ ฯ
|๘.๔๘๖| ตเถวาหํ มหาวีร ภวทณฺเฑน ตชฺชิโต
กมฺมสูลาวุโต สนฺโต ปิปาสาเวทนาฏฺฐิโต ฯ
|๘.๔๘๗| ภเว สาตํ น วินฺทามิ ฑยฺหนฺโต ตีหิ อคฺคิหิ
ปริมุตฺตึ คเวสามิ ยถา จ ราชทณฺฑโต ฯ
|๘.๔๘๘| ยถา วิสารโท ปุริโส วิเสน ปริปีฬิโต
อคทํ โส คเวเสยฺย วิสฆาตายุปายนํ ๑- ฯ
|๘.๔๘๙| คเวสมาโน ปสฺเสยฺย อคทํ วิสฆาตกํ
ตํ ปิวิตฺวา สุขี อสฺส วิสมฺหา ปริมุตฺติยา ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วิสฆาตายุปาลนํ ฯ ยุ. .. ปายโส ฯ
|๘.๔๙๐| ตเถวาหํ มหาวีร ยถา วิสคโต ๑- นโร
สมฺปีฬิโต อวิชฺชาย สทฺธมฺมาคทเมสหํ ฯ
|๘.๔๙๑| ธมฺมาคทํ คเวสนฺโต อทฺทกฺขึ สกฺยสาสนํ
อคฺคสจฺโจสถานนฺตํ ๒- สพฺพสลฺลวิโนทนํ ฯ
|๘.๔๙๒| ธมฺโมสถํ ปิวิตฺวาน วิสํ สพฺพํ สมูหนึ
อชรามรํ สีติภาวํ นิพฺพานํ ปสฺสยึ ๓- อหํ ฯ
|๘.๔๙๓| ยถา ภูตตชฺชิโต โปโส ภูตคฺคาเหน ปีฬิโต
ภูตเวชฺชํ คเวเสยฺย ภูตสฺมา ปริมุตฺติยา ฯ
|๘.๔๙๔| คเวสมาโน ปสฺเสยฺย ภูตวิชฺชาสุ โกวิทํ
ตสฺส โส วิหญฺเญ ภูตํ สมูลญฺจ วินาสเย ฯ
|๘.๔๙๕| ตเถวาหํ มหาวีร ตมคฺคาเหน ปีฬิโต
ญาณาโลกํ คเวสามิ ตมโต ปริมุตฺติยา ฯ
|๘.๔๙๖| อถทฺทสํ สกฺยมุนึ กิเลสตมโสธนํ
โส เม ตมํ วิโนเทสิ ภูตเวชฺโชว ภูติกํ ๔- ฯ
|๘.๔๙๗| สํสารโสตํ สญฺฉินฺทึ ตณฺหาโสตํ นิวารยึ
ภวํ อุคฺฆาตยึ สพฺพํ ภูตเวชฺโชว มูลโต ฯ
|๘.๔๙๘| ครุโฬ ยถา โอปตติ ปนฺนคํ ภกฺขมตฺตโน
สมนฺตา โยชนสตํ วิกฺโขเภติ มหาสรํ ฯ
|๘.๔๙๙| ปนฺนคํ โส คเหตฺวาน อโธสีสํ วิเหฐยํ
อาทาย โส ปกฺกมติ เยน กามํ วิหงฺคโม ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. วิสหโต ฯ ๒ ม. อคฺคํ สพฺโพสธานํ ตํ ฯ ยุ. อคฺคสพฺโพ ... ฯ
@๓ โป. ผุสฺสยึ ฯ ม. ผสฺสยึ ฯ ๔ ม. ภูตกํ ฯ
|๘.๕๐๐| ตเถวาหํ มหาวีร ยถาปิ ครุโฬ พลี
อสงฺขตํ คเวสนฺโต โทเส วิกฺขาลยึ อหํ ฯ
|๘.๕๐๑| ทิฏฺโฐ อหํ ธมฺมวรํ สนฺติปทํ อนุตฺตรํ
อาทาย วิหราเมตํ ครุโฬ ปนฺนคํ ยถา ฯ
|๘.๕๐๒| อาสาวตี นาม ลตา ชาตา จิตฺตลตาวเน
ตสฺสา วสฺสสหสฺเสน เอกํ นิพฺพตฺตเต ผลํ ฯ
|๘.๕๐๓| ตํ เทวา ปยิรุปาสนฺติ ตาว ทูรผลํ ๑- สกึ
เทวานํ สา ปิยา เอวํ อาสาวตี ผลุตฺตมา ๒- ฯ
|๘.๕๐๔| สตสหสฺสํ อุปาทาย ตาหํ ปริจเร มุนึ ๓-
สายํ ปาตํ นมสฺสามิ เทวา อาสาวตึ ยถา ฯ
|๘.๕๐๕| อวญฺฌา ปาริจริยา อโมฆา จ นมสฺสนา
ทูราคตํปิ มํ สนฺตํ ขโณ มํ ๔- น วิราธยิ ฯ
|๘.๕๐๖| ปฏิสนฺธึ น ปสฺสามิ วิจินนฺโต ภเว อหํ
นิรูปธิ วิปฺปมุตฺโต อุปสนฺโต จรามหํ ฯ
|๘.๕๐๗| ยถาปิ ปทุมํ นาม สุริยรํเสน ปุปฺผติ
ตเถวาหํ มหาวีร พุทฺธรํเสน ปุปฺผิโต ฯ
|๘.๕๐๘| ยถา พลากโยนิมฺหิ น วิชฺชติ ปุมา ๔- สทา
เมเฆสุ คชฺชมาเนสุ คพฺภํ คณฺหนฺติ ตา สทา ฯ
|๘.๕๐๙| จิรํปิ คพฺภํ ธาเรนฺติ ยาว เมโฆ น คชฺชติ
ภารโต ปริมุจฺจนฺติ ยทา เมโฆ ปวสฺสติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ตาว ทูรผเล สติ ฯ ๒ ม. ยุ. ลตุตฺตมา ฯ ๓ ม. มุนิ ฯ ๔ ม. ยํ ฯ
@๕ โป. ม. ปุโม ฯ
|๘.๕๑๐| ปทุมุตฺตรพุทฺธสฺส ธมฺมเมเฆน คชฺชโต ๑-
สทฺเทน ธมฺมเมฆสฺส ธมฺมคพฺภํ อคณฺหหํ ฯ
|๘.๕๑๑| สตสหสฺสํ อุปาทาย ปุญฺญคพฺภํ ธเรมหํ
นปฺปมุญฺจามิ ภารโต ธมฺมเมโฆ น คชฺชติ ฯ
|๘.๕๑๒| ยทา ตุวํ สกฺยมุนิ รมฺเม กาปิลวตฺถเว
คชฺชสิ ธมฺมเมเฆน ภารโต ปริมุจฺจหํ ฯ
|๘.๕๑๓| สุญฺญตํ อนิมิตฺตญฺจ อถาปณิหิตํปิ ๒- จ
จตุโร จ ผเล สพฺเพ ธมฺมํ ๓- วิชฏิ ตํปิหํ ฯ
ทุติยภาณวารํ ฯ
|๘.๕๑๔| อปริเมยฺยํ อุปาทาย ปตฺเถมิ ตว สาสนํ
โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต สนฺติปทํ อนุตฺตรํ ฯ
|๘.๕๑๕| วินเย ปารมึ ปตฺโต ยถาปิ ปาฐิโก อิสี
น เม สมสโม อตฺถิ ธาเรมิ สาสนํ อหํ ฯ
|๘.๕๑๖| วินเย ขนฺธเก จาปิ ติกจฺเฉเทว ปญฺจเก
เอตฺถ เม วิมติ นตฺถิ อกฺขเร พฺยญฺชเนปิ วา ฯ
|๘.๕๑๗| นิคฺคเห ปฏิกมฺเม จ ฐานาฐาเน จ โกวิโท
โอสารเณ วุฏฺฐาปเน สพฺพตฺถ ปารมึ คโต ฯ
|๘.๕๑๘| วินเย ขนฺธเก จาปิ ๔- นิกฺขิปิตฺวา ปทํ อหํ
อุภโต ๕- วิภงฺเค เจว รสโต โอสเรยฺยหํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ โป. คชฺชิโต ฯ ๒ ม. ยุ. ตถาปฺปณิหิตมฺปิ จ ฯ ๓ ม. ธมฺเมวํ วิชนยึ อหํ ฯ
@ยุ. ... วิชฏายหํ ฯ ๔ ม. วาปิ ฯ ๕ ม. ยุ. อุภโต วินิเวเฐตฺวา ฯ
|๘.๕๑๙| นิรุตฺติยา จ กุสโล ๑- อตฺถานตฺเถ จ โกวิโท
อนญฺญาตํ มยา นตฺถิ เอกคฺโค สตฺถุ สาสเน ฯ
|๘.๕๒๐| รูปทกฺโข อหํ อชฺช สกฺยปุตฺตสฺส สาสเน
กงฺขํ สพฺพํ วิโนเทมิ ฉินฺทามิ สพฺพสํสยํ ฯ
|๘.๕๒๑| ปทํ อนุปทญฺจาปิ อกฺขรญฺจาปิ พฺยญฺชนํ
นิทาเน ปริโยสาเน สพฺพตฺถ โกวิโท อหํ ฯ
|๘.๕๒๒| ยถาปิ ราชา พลวา นิหนิตฺวา ๒- ปรนฺตเป
วิชินิตฺวาน สงฺคามํ นครํ ตตฺถ มาปเย ฯ
|๘.๕๒๓| ปาการํ ปริกฺขญฺจาปิ เอสิกํ ทฺวารโกฏฺฐกํ
อฏฺฏาลเก จ วิวิเธ การเย นคเร พหู ฯ
|๘.๕๒๔| สึฆาฏกํ ปจฺจุรญฺจ ๓- สุวิภตฺตนฺตราปณํ
การาเปยฺย ๔- สภํ ตตฺถ อตฺถานตฺถวินิจฺฉยํ ฯ
|๘.๕๒๕| นิคฺฆาฏตฺถํ อมิตฺตานํ ฉิทฺทาฉิทฺทญฺจ ชานิตุ ํ
พลกายสฺส รกฺขาย เสนามจฺจํ ๕- ฐเปติ โส ฯ
|๘.๕๒๖| อารกฺขตฺถาย ภณฺฑสฺส นิธานกุสลํ นรํ
มา เม ภณฺฑํ วินสฺสีติ ภณฺฑรกฺขํ ฐเปติ โส ฯ
|๘.๕๒๗| สมคฺโค ๖- โหติ โส ๗- รญฺโญ วุฑฺฒึ ยสฺส จ อิจฺฉติ
ตสฺสาธิกรณํ เทติ มิตฺตสฺส ปฏิปชฺชิตุ ํ ฯ
|๘.๕๒๘| อุปฺปาเทสุ ๘- นิมิตฺเตสุ ลกฺขเณสุ จ โกวิทํ
อชฺฌายกํ มนฺตธรํ โปโรหิจฺเจ ฐเปติ โส ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สุกุสโล ฯ ๒ ม. ยุ. นิคฺคณฺหิตฺวา ฯ ๓ ม. ยุ. สึฆาฏกํ จจฺจรญฺจ ฯ
@๔ ม. ยุ. การเยยฺย ฯ ๕ ม. ยุ. เสนาปจฺจํ ฯ ๖ โป. สมตฺโต ฯ ม. มมตฺโต ฯ
@ยุ. สามโก ฯ ๗ โป. ม. ยุ. โย ฯ ๘ โป. ม. อุปฺปาเตสุ ฯ
|๘.๕๒๙| เอเตหงฺเคหิ สมฺปนฺโน ขตฺติโยติ ปวุจฺจติ
สทา รกฺขนฺติ ราชานํ จกฺกวาโกว ทุกฺขินํ ๑- ฯ
|๘.๕๓๐| ตเถว ตฺวํ มหาวีร หตามิตฺโตว ขตฺติโย
สเทวกสฺส โลกสฺส ธมฺมราชาติ วุจฺจติ ฯ
|๘.๕๓๑| ติตฺถิเย นีหริตฺวาน ๒- มารญฺจาปิ สเสนกํ
ตมนฺธการํ วิธํเสตฺวา ๓- ธมฺมนครํ อมาปยิ ฯ
|๘.๕๓๒| สีลํ ปาการิกํ ตตฺถ ญาณนฺเต ทฺวารโกฏฺฐกํ
สทฺธา เต เอสิกา ธีร ทฺวารปาโล จ สํวโร ฯ
|๘.๕๓๓| สติปฏฺฐานมฏฺฏาลํ ปญฺญา เต จจฺจรํ มุเน
อิทฺธิปาทญฺจ สิงฺฆาฏํ ธมฺมวีถิ ๔- สุมาปิตํ ๕- ฯ
|๘.๕๓๔| สุตฺตนฺตํ อภิธมฺมญฺจ วินยํ จาปิ เกวลํ
นวงฺคํ พุทฺธวจนํ เอสา ธมฺมสภา ตว ฯ
|๘.๕๓๕| สุญฺญตํ อนิมิตฺตญฺจ วิหารญฺจาปณีหิตํ
อเนโช จ นิโรโธ จ เอสา ธมฺมกุฏี ตว ฯ
|๘.๕๓๖| ปญฺญาย อคฺโค นิกฺขิตฺโต ปฏิภาเณ จ โกวิโท
สารีปุตฺโตติ นาเมน ธมฺมเสนาปตี ตว ฯ
|๘.๕๓๗| จุตูปปาตกุสโล อิทฺธิยา ปารมึ คโต
โกลิโต นาม นาเมน โปโรหิจฺโจ ตว ๖- มุเน ฯ
|๘.๕๓๘| โปราณกวํสธโร อุคฺคเตโช ทุราสโท
ธุตวาทิคุเณ อคฺโค อกฺขทสฺโส ตว มุเน ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ทุกฺขิตํ ฯ ๒ ม. นีหนิตฺวาน ฯ ๓ ม. ยุ. วิธมิตฺวา ฯ ๔ ยุ. ธมฺมวีถึ ฯ
@๕ ม. สุมาปิตา ฯ ๖ โป. ตุวํ. ฯ ม. ตฺวํ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ
|๘.๕๓๙| พหุสฺสุโต ธมฺมธโร สพฺพปาฐี จ สาสเน
อานนฺโท นาม นาเมน ธมฺมรกฺโข ตว มุเน ฯ
|๘.๕๔๐| เอเต สพฺเพ อติกฺกมฺม มเหสี ภควา มม
วินิจฺฉยํ เม ปาทาสิ วินเย วิญฺญุเทสิตํ ฯ
|๘.๕๔๑| โย โกจิ วินเย ปญฺหํ ปุจฺฉติ พุทฺธสาวโก
ตตฺถ เม จินฺตนา นตฺถิ ตญฺเญวตฺถํ กเถมหํ ฯ
|๘.๕๔๒| ยาวตา พุทฺธเขตฺตมฺหิ ฐเปตฺวา จ ๑- มหามุนึ
วินเย มาทิโส นตฺถิ กุโต ภิยฺโย ภวิสฺสติ ฯ
|๘.๕๔๓| ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา เอวํ คชฺชติ โคตโม
อุปาลิสฺส สโม นตฺถิ วินเย ขนฺธเกสุ จ ฯ
|๘.๕๔๔| ยาวตา พุทฺธภณิตํ นวงฺคํ สตฺถุสาสนํ
วินเย ๒- กถิตํ สพฺพํ วินยมูลปสฺสิโน ฯ
|๘.๕๔๕| มม กมฺมํ สริตฺวาน โคตโม สกฺยปุงฺคโว
ภิกฺขุสงฺเฆ นิสีทิตฺวา เอตทคฺเค ฐเปสิ มํ ฯ
|๘.๕๔๖| สตสหสฺสํ อุปาทาย อิมํ ฐานํ อปตฺถยึ
โส เม อตฺโถ อนุปฺปตฺโต วินเย ปารมึ คโต ฯ
|๘.๕๔๗| สกฺยานํ นนฺทิชนโก ๓- กปฺปโก อาสิหํ ปุเร
วิชหิตฺวาน ตํ ชาตึ ปุตฺโต ชาโต มเหสิโน ฯ
|๘.๕๔๘| อิโต ทุติยเก กปฺเป อญฺชโส นาม ขตฺติโย
อนนฺตเตโช อมิตยโส ภูมิปาโล มหทฺธโน ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. ตํ มหามุนิ ฯ ๒ ม. ยุ. วินโยคธํ ตํ สพฺพํ ฯ ๓ ม. ยุ. นนฺทิชนโน ฯ
|๘.๕๔๙| ตสฺส รญฺโญ อหํ ปุตฺโต จนฺทโน นาม ขตฺติโย
ชาติมเทน ปตฺถทฺโธ ยโสโภคมเทน จ ฯ
|๘.๕๕๐| นาคสตสหสฺสานิ สพฺพาลงฺการภูสิตา
ติธา ปภินฺนา มาตงฺคา ปริวาเรนฺติ มํ สทา ฯ
|๘.๕๕๑| สพเลหิ ปเรโตหํ อุยฺยานํ คนฺตุกามโก
อารุยฺห สิริกํ นาคํ นครา นิกฺขมึ ตทา ฯ
|๘.๕๕๒| จรเณน จ สมฺปนฺโน คุตฺตทฺวาโร สุสํวุโต
เทวโล นาม สมฺพุทฺโธ อาคจฺฉิ ปุรโต มมํ ฯ
|๘.๕๕๓| เปเสตฺวา สิริกํ นาคํ พุทฺธํ อาสาทยึ ตทา
ตโต สญฺชาตโกโปว ๑- นาโค นุทฺธรโก ๒- ปทํ ฯ
|๘.๕๕๔| นาคํ รุณฺณมนํ ๓- ทิสฺวา พุทฺเธ โกปํ อกาสหํ
วิเหฐยิตฺวา สมฺพุทฺธํ อุยฺยานํ อคมาสหํ ฯ
|๘.๕๕๕| สาตํ ตตฺถ น วินฺทามิ สิโร ปชฺชลิโต ยถา
ปริฬาเหน ฑยฺหามิ มจฺโฉว พลิสาทโก ฯ
|๘.๕๕๖| สสาครนฺตา ปฐวี อาทิตฺตา วิย โหติ เม
ปิตุ สนฺติกุปาคมฺม อิทํ วจนมพฺรวึ ฯ
|๘.๕๕๗| อาสีวิสํว กุปิตํ อคฺคิกฺขนฺธํว อาคตํ
มตฺตํว กุญฺชรํ ทนฺตึ ยํ สยมฺภุ ํ อสาทยึ ฯ
|๘.๕๕๘| อาสาทิโต มยา พุทฺโธ โฆโร อุคฺคตโป ชิโน
ปุรา สพฺเพ วินสฺสาม ขมาเปสฺสาม ตํ มุนึ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยุ. สญฺชาตโกโป โส ฯ ๒ ม. ยุ. นุทฺธรเต ฯ ๓ ยุ. ทุฏฺฐมนํ ฯ
|๘.๕๕๙| โน เจ ตํ นิชฺฌาเปสฺสาม อตฺตทนฺตํ สมาหิตํ
โอเรน ๑- สตฺตเม ทิวเส รฏฺฐมฺเม วิธมิสฺสติ ฯ
|๘.๕๖๐| สุเมขโล โกสิโย จ สิคฺคโว จาปิ สตฺตโก
อาสาทยิตฺวา อิสโย ทุคฺคตา เต สเสนกา ฯ
|๘.๕๖๑| ยทา กุปฺปนฺติ อิสโย สญฺญตา พฺรหฺมจาริโน
สเทวกํ วินาเสนฺติ สสาครํ สปพฺพตํ ฯ
|๘.๕๖๒| ติโยชนสหสฺสมฺหิ ปุริเส สนฺนิปาตยึ
อจฺจยํ เทสนตฺถาย สยมฺภุ ํ อุปสงฺกมึ ฯ
|๘.๕๖๓| อลฺลวตฺถา อลฺลสิรา สพฺเพว ปญฺชลีกตา
พุทฺธสฺส ปาเท นิปติตฺวา อิทํ วจนมพฺรวุ ํ ฯ
|๘.๕๖๔| ขมสฺสุ ตฺวํ มหาวีร อภิยาจติ ตํ ชโน
ปริฬาหํ วิโนเทหิ มา จ ๒- รฏฺฐํ วินาสเย ฯ
|๘.๕๖๕| สเทวมานุสา สพฺเพ สทานวา สรกฺขสา
อโยมเยน กูเฏน สิรํ ภินฺเทยฺยุ เม สทา ฯ
|๘.๕๖๖| อุทเก อคฺคิ น สณฺฐาติ วีชํ เสเล น รูหติ
อคเท กิมิ น สณฺฐาติ โกโป พุทฺเธ น ชายติ ฯ
|๘.๕๖๗| ยถา จ ภูมิ อจลา อปฺปเมยฺโย จ สาคโร
อนนฺตโก จ อากาโส เอวํ พุทฺธา ๓- อโขภิยา ฯ
|๘.๕๖๘| อตฺตทนฺตา ๔- มหาวีรา ขมิตา จ ตปสฺสิโน
ขนฺตานํ ขมิตานํ จ คมนํ โว ๕- น วิชฺชติ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. โอเรน สตฺตทิวสา ฯ ๒ ม. โน ฯ ๓ ยุ. พุทฺโธ อโขภิโย ฯ
@๔ ม. ยุ. สทา ขนฺตา ฯ ๕ โป. เต ฯ ม. ตํ ฯ
|๘.๕๖๙| อิทํ วตฺวาน สมฺพุทฺโธ ปริฬาหํ วิโนทยิ ๑-
มหาชนสฺส ปุรโต นภํ อพฺภุคฺคมี ตทา ฯ
|๘.๕๗๐| เตน กมฺเมนหํ วีร ๒- หีนตฺตํ อชฺฌุปาคโต
สมติกฺกมฺม ตํ ชาตึ ปาวิสึ อภยํ ปุรํ ฯ
|๘.๕๗๑| ตทาปิ มํ มหาวีร ฑยฺหมานํ สุสณฺฐิตํ ๓-
ปริฬาหํ วิโนเทสิ สยมฺภุ ํ จ ขมาปยึ ฯ
|๘.๕๗๒| อชฺชาปิ มํ มหาวีร ฑยฺหมานํ ติหคฺคิภิ
นิพฺพาเปสิ ตโย อคฺคี สีติภาวญฺจ ปาปยึ ฯ
|๘.๕๗๓| เยสํ ๔- โสตาวธานตฺถิ สุณาถ มม ภาสโต
อตฺถํ ตุยฺหํ ปวกฺขามิ ยถาทิฏฺฐํ ปทํ มมํ ฯ
|๘.๕๗๔| สยมฺภุ ํ ตํ วิมาเนตฺวา สนฺตจิตฺตํ สมาหิตํ
เตน กนฺเมนหํ อชฺช ชาโตมฺหิ นีจโยนิยํ ฯ
|๘.๕๗๕| มา โว ขณํ วิราเธถ ขณาตีตา หิ โสจเร
สทตฺเถ วายเมยฺยาถ ขโณ โว ปฏิปาทิโต ฯ
|๘.๕๗๖| เอกจฺจานญฺจ วมนํ เอกจฺจานํ วิเรจนํ
วิสํ หลาหลํ เอเก ๕- เอกจฺจานญฺจ โอสถํ ฯ
|๘.๕๗๗| วมนํ ปฏิปนฺนานํ ผลฏฺฐานํ วิเรจนํ
โอสถํ ผลลาภีนํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ คเวสินํ ฯ
|๘.๕๗๘| สาสเนน วิรุทฺธานํ วิสํ หลาหลํ ยถา
อาสีวิโส ทุฏฺฐวิโส ๖- เอกํ ๗- ฌาเปติ ตํ นรํ ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. วิโนทยํ ฯ ๒ ยุ. ธีร ฯ ๓ โป. สุเข ฐิตํ ฯ ๔ โป. สํสาเร สสฺสตา นตฺถิ ฯ
@๕ ยุ. เอเต ฯ ๖ ม. ทิฏฺฐวิโส ฯ ยุ. ทฏฺฐวิโส ฯ ๗ โป. ม. ยุ. เอวํ ฯ
|๘.๕๗๙| สกึ ปีตํ หลาหลํ อุปรุทฺเธติ ชีวิตํ
สาสเนน วิรุชฺฌิตฺวา กปฺปโกฏิมฺหิ ฑยฺหติ ฯ
|๘.๕๘๐| ขนฺติยา อวิหึสาย เมตฺตจิตฺตวตาย จ
สเทวกํ โส ตรติ ตสฺมา เต ๑- อวิโรธิยา ๒- ฯ
|๘.๕๘๑| ลาภาลาเภ น สชฺชนฺติ สมฺมานเน วิมานเน
ปฐวีสทิสา พุทฺธา ตสฺมา เต น วิโรธิยา ๓- ฯ
|๘.๕๘๒| เทวทตฺเต จ วธเก โจเร จงฺคุลิมาลเก
ราหุเล ธนปาเล จ สพฺเพสํ สมโก มุนิ ฯ
|๘.๕๘๓| เอเตสํ ปฏิฆํ นตฺถิ ราโคเมสํ น วิชฺชติ
สพฺเพสํ สมโก พุทฺโธ วธกสฺโสรสสฺส จ ฯ
|๘.๕๘๔| ปนฺเถ ทิสฺวาน กาสาวํ ฉฑฺฑิตํ มิฬฺหมกฺขิตํ
สิรสา ๔- อญฺชลึ กตฺวา วนฺทิตพฺพํ อิสิทฺธชํ ฯ
|๘.๕๘๕| อพฺภตีตา จ เย พุทฺธา วตฺตมานา อนาคตา
ธเชนาเนน สุชฺฌนฺติ ตสฺมา เอเต นมสฺสิยา ฯ
|๘.๕๘๖| สตฺถุกปฺปํ สุวินยํ ธาเรมิ หทเยนหํ
นมสฺสมาโน วินยํ วิหริสฺสามิ สพฺพทา ฯ
|๘.๕๘๗| วินโย อาสโย มยฺหํ วินโย ฐานจงฺกมํ
กปฺเปมิ วินเย วาสํ วินโย มยฺห โคจโร ฯ
|๘.๕๘๘| วินเย ปารมิปฺปตฺโต สมเถ จาปิ โกวิโท
อุปาลิ ตํ มหาวีร ปาเท วนฺทติ สตฺถุโน ฯ
@เชิงอรรถ: ๑ ยุ. โว ฯ ๒-๓ ม. อวิราธิยา ฯ ๔ ม. สิรสฺมึ ฯ
|๘.๕๘๙| โส อหํ วิจริสฺสามิ คามา คามํ ปุรา ปุรํ
นมสฺสมาโน สมฺพุทฺธํ ธมฺมสฺส จ สุธมฺมตํ ฯ
|๘.๕๙๐| กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ ภวา สพฺเพ สมูหตา
สพฺพาสวา ปริกฺขีณา นตฺถิ ทานิ ปุนพฺภโว ฯ
|๘.๕๙๑| สฺวาคตํ วต เม อาสิ พุทฺธเสฏฺฐสฺส สนฺติเก
ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ ฯ
|๘.๕๙๒| ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส วิโมกฺขาปิจ อฏฺฐิเม
ฉฬภิญฺญา สจฺฉิกตา กตํ พุทฺธสฺส สาสนนฺติ ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา อุปาลิ เถโร อิมา คาถาโย
อภาสิตฺถาติ ฯ
อุปาลิตฺเถรสฺส อปทานํ สมตฺตํ ฯ
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๒ หน้าที่ ๕๓-๖๙.
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=32&item=8&items=1&modeTY=2
อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=32&item=8&items=1&modeTY=2&mode=bracket
อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=32&item=8&items=1&modeTY=2
อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=32&item=8&items=1&modeTY=2
ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32&i=8
The Pali Atthakatha in Thai :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=49&A=8280
The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=49&A=8280
สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๒
http://84000.org/tipitaka/read/?index_32
บันทึก ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๙.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ DhammaPerfect@yahoo.com
