บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ - พระอภิธรรมปิฎกเล่มที่ ๒

                                    อินฺทฺริยวิภงฺโค
     [๒๓๖]   พาวีสตินฺทฺริยานิ   จกฺขุนฺทฺริยํ   โสตินฺทฺริยํ   ฆานินฺทฺริยํ
ชิวฺหินฺทฺริยํ    กายินฺทฺริยํ    มนินฺทฺริยํ   อิตฺถินฺทฺริยํ   ปุริสินฺทฺริยํ
ชีวิตินฺทฺริยํ  สุขินฺทฺริยํ  ทุกฺขินฺทฺริยํ  โสมนสฺสินฺทฺริยํ โทมนสฺสินฺทฺริยํ
อุเปกฺขินฺทฺริยํ   สทฺธินฺทฺริยํ   วิริยินฺทฺริยํ   สตินฺทฺริยํ   สมาธินฺทฺริยํ
ปญฺินฺทฺริยํ อนญฺาตญฺสฺสามีตินฺทฺริยํ อญฺินฺทฺริยํ
อญฺาตาวินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๓๗]   ตตฺถ   กตมํ   จกฺขุนฺทฺริยํ  ยํ  จกฺขุํ  จตุนฺนํ  มหาภูตานํ
อุปาทาย  ปสาโท  ฯเปฯ  สุญฺโ  คาโมเปโส  อิทํ  วุจฺจติ จกฺขุนฺทฺริยํ ฯ
ตตฺถ    กตมํ    โสตินฺทฺริยํ   ฯเปฯ   ฆานินฺทฺริยํ   ฯเปฯ   ชิวฺหินฺทฺริยํ
ฯเปฯ    กายินฺทฺริยํ    โย    กาโย   จตุนฺนํ   มหาภูตานํ   อุปาทาย
ปสาโท   ฯเปฯ   สุญฺโ   คาโมเปโส   อิทํ   วุจฺจติ   กายินฺทฺริยํ  ฯ
ตตฺถ     กตมํ    มนินฺทฺริยํ    เอกวิเธน    มนินฺทฺริยํ    ผสฺสสมฺปยุตฺตํ
ฯเปฯ ^๑- เอวํ พหุวิเธน มนินฺทฺริยํ อิทํ วุจฺจติ มนินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๓๘]   ตตฺถ  กตมํ  อิตฺถินฺทฺริยํ  ยํ อิตฺถิยา อิตฺถีลิงฺคํ อิตฺถีนิมิตฺตํ
อิตฺถีกุตฺตํ     อิตฺถากปฺโป     อิตฺถิตฺตํ     อิตฺถีภาโว    อิทํ    วุจฺจติ
อิตฺถินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   ปุริสินฺทฺริยํ   ยํ   ปุริสสฺส   ปุริสลิงฺคํ
ปุริสนิมิตฺตํ   ปุริสกุตฺตํ   ปุริสากปฺโป   ปุริสตฺตํ  ปุริสภาโว  อิทํ  วุจฺจติ
ปุริสินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ  กตมํ  ชีวิตินฺทฺริยํ  ทุวิเธน  ชีวิตินฺทฺริยํ  อตฺถิ
รูปํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   อตฺถิ   อรูปํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   รูปํ
ชีวิตินฺทฺริยํ   โย   เตสํ   รูปินํ   ธมฺมานํ   อายุ  ิติ  ยปนา  ยาปนา
อิริยนา    วตฺตนา   ปาลนา   ชีวิตํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   อิทํ   วจฺจติ   รูปํ
ชีวิตินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   อรูปํ   ชีวิตินฺทฺริยํ   โย  เตสํ  อรูปีนํ
@เชิงอรรถ: ^๑ [๗๔] ขนฺธวิภงฺเค โอโลเกตพฺพํ ฯ
ธมฺมานํ   อายุ   ิติ   ยปนา   ยาปนา   อิริยนา   วตฺตนา   ปาลนา
ชีวิตํ ชีวิตินฺทฺริยํ อิทํ วุจฺจติ อรูปํ ชีวิตินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๓๙]   ตตฺถ   กตมํ   สุขินฺทฺริยํ  ยํ  กายิกํ  สาตํ  กายิกํ  สุขํ
กายสมฺผสฺสชํ    สาตํ   สุขํ   เวทยิตํ   กายสมฺผสฺสชา   สาตา   สุขา
เวทนา   อิทํ   วุจฺจติ   สุขินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   ทุกฺขินฺทฺริยํ  ยํ
กายิกํ   อสาตํ   กายิกํ   ทุกฺขํ   กายสมฺผสฺสชํ   อสาตํ  ทุกฺขํ  เวทยิตํ
กายสมฺผสฺสชา   อสาตา   ทุกฺขา   เวทนา  อิทํ  วุจฺจติ  ทุกฺขินฺทฺริยํ  ฯ
ตตฺถ  กตมํ  โสมนสฺสินฺทฺริยํ  ยํ  เจตสิกํ  สาตํ เจตสิกํ สุขํ เจโตสมฺผสฺสชํ
สาตํ  สุขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา  สาตา  สุขา  เวทนา  อิทํ  วุจฺจติ
โสมนสฺสินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   โทมนสฺสินฺทฺริยํ  ยํ  เจตสิกํ  อสาตํ
เจตสิกํ   ทุกฺขํ   เจโตสมฺผสฺสชํ  อสาตํ  ทุกฺขํ  เวทยิตํ  เจโตสมฺผสฺสชา
อสาตา   ทุกฺขา   เวทนา   อิทํ   วุจฺจติ   โทมนสฺสินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ
กตมํ   อุเปกฺขินฺทฺริยํ   ยํ  เจตสิกํ  เนว  สาตํ  นาสาตํ  เจโตสมฺผสฺสชํ
อทุกฺขมสุขํ    เวทยิตํ    เจโตสมฺผสฺสชา   อทุกฺขมสุขา   เวทนา   อิทํ
วุจฺจติ อุเปกฺขินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๔๐]   ตตฺถ  กตมํ  สทฺธินฺทฺริยํ  ยา  สทฺธา  สทฺทหนา โอกปฺปนา
อภิปฺปสาโท   สทฺธา   สทฺธินฺทฺริยํ  สทฺธาพลํ  อิทํ  วุจฺจติ  สทฺธินฺทฺริยํ  ฯ
ตตฺถ   กตมํ  วิริยินฺทฺริยํ  โย  เจตสิโก  วิริยารมฺโภ  นิกฺกโม  ปรกฺกโม
อุยฺยาโม   วายาโม   อุสฺสาโห  อุสฺโสฬฺหี  ถาโม  ธิติ  อสิถิลปรกฺกมตา
อนิกฺขิตฺตจฺฉนฺทตา            อนิกฺขิตฺตธุรตา           ธุรสมฺปคฺคาโห
วิริยํ     วิริยินฺทฺริยํ     วิริยพลํ     สมฺมาวายาโม     อิทํ    วุจฺจติ
วิริยินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ   สตินฺทฺริยํ   ยา  สติ  อนุสฺสติ  ปฏิสฺสติ
สติ   สรณตา   ธารณตา   อปิลาปนตา   อสมฺมุสนตา   สติ   สตินฺทฺริยํ
สติพลํ   สมฺมาสติ   อิทํ  วุจฺจติ  สตินฺทฺริยํ  ฯ  ตตฺถ  กตมํ  สมาธินฺทฺริยํ
ยา    จิตฺตสฺส    ิติ    สณฺิติ    อวฏฺิติ   อวิสาหาโร   อวิกฺเขโป
อวิสาหฏมานสตา     สมโถ    สมาธินฺทฺริยํ    สมาธิพลํ    สมฺมาสมาธิ
อิทํ   วุจฺจติ   สมาธินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  ปญฺินฺทฺริยํ  ยา  ปญฺา
ปชานนา   วิจโย   ปวิจโย   ฯเปฯ   อโมโห   ธมฺมวิจโย  สมฺมาทิฏฺิ
อิทํ วุจฺจติ ปญฺินฺทฺริยํ ฯ
     [๒๔๑]   ตตฺถ    กตมํ    อนญฺาตญฺสฺสามีตินฺทฺริยํ   ยา   เตสํ
ธมฺมานํ    อญฺาตานํ   อทิฏฺานํ   อปฺปตฺตานํ   อวิทิตานํ   อสจฺฉิกตานํ
สจฺฉิกิริยาย   ปญฺา   ปชานนา  ฯเปฯ  อโมโห  ธมฺมวิจโย  สมฺมาทิฏฺิ
ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค     มคฺคงฺคํ     มคฺคปริยาปนฺนํ     อิทํ    วุจฺจติ
อนญฺาตญฺสฺสามีตินฺทฺริยํ    ฯ    ตตฺถ   กตมํ   อญฺินฺทฺริยํ   ยา   เตสํ
ธมฺมานํ   าตานํ   ทิฏฺานํ   ปตฺตานํ  วิทิตานํ  สจฺฉิกตานํ  สจฺฉิกิริยาย
ปญฺา     ปชานนา     ฯเปฯ    อโมโห    ธมฺมวิจโย    สมฺมาทิฏฺิ
ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค     มคฺคงฺคํ     มคฺคปริยาปนฺนํ     อิทํ    วุจฺจติ
อญฺินฺทฺริยํ   ฯ   ตตฺถ   กตมํ  อญฺาตาวินฺทฺริยํ  ยา  เตสํ  อญฺาตาวีนํ
ธมฺมานํ    อญฺา   ปญฺา   ปชานนา    ฯเปฯ   อโมโห   ธมฺมวิจโย
สมฺมาทิฏฺิ      ธมฺมวิจยสมฺโพชฺฌงฺโค      มคฺคงฺคํ      มคฺคปริยาปนฺนํ
อิทํ วุจฺจติ อญฺาตาวินฺทฺริยํ ฯ
                                  อภิธมฺมภาชนียํ ฯ

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๕ หน้าที่ ๑๖๑-๑๖๕. https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=3282&w=&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :- https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=3282&modeTY=1 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=35&item=236&items=6 อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :- https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=35&siri=19 ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=236 อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=3141 The Pali Atthakatha in Roman :- https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=3141 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ https://84000.org/tipitaka/read/?index_35 https://84000.org/tipitaka/english/?index_35