บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ThaiVersion PaliThai PaliRoman |
[62] Athakho anāthapiṇḍiko gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . ekamantaṃ nisinnaṃ kho anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca cattārīmāni gahapati sukhāni adhigamanīyāni gihinā kāmabhoginā kālena kālaṃ samayena samayaṃ upādāya katamāni cattāri atthisukhaṃ bhogasukhaṃ anaṇasukhaṃ 1- anavajjasukhaṃ {62.1} katamañca gahapati atthisukhaṃ idha gahapati kulaputtassa bhogā honti uṭṭhānaviriyādhigatā bāhābalaparicitā sedāvakkhittā dhammikā dhammaladdhā so bhogā me atthi uṭṭhānaviriyādhigatā bāhābalaparicitā sedāvakkhittā dhammikā dhammaladdhāti adhigacchati sukhaṃ adhigacchati somanassaṃ idaṃ vuccati gahapati atthisukhaṃ. {62.2} Katamañca gahapati bhogasukhaṃ idha gahapati kulaputto uṭṭhānaviriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi bhoge 2- ca 3- bhuñjati puññāni ca karoti so uṭṭhānaviriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi bhoge ca bhuñjāmi puññāni ca karomīti adhigacchati sukhaṃ adhigacchati somanassaṃ idaṃ vuccati gahapati @Footnote: 1 Ma. āṇaññasukhaṃ. 2-3 Ma. ime pāṭhā natthi. Bhogasukhaṃ. {62.3} Katamañca gahapati anaṇasukhaṃ idha gahapati kulaputto na kassaci kiñci dhāreti appaṃ vā bahuṃ vā so na kassaci kiñci dhāremi appaṃ vā bahuṃ vāti adhigacchati sukhaṃ adhigacchati somanassaṃ idaṃ vuccati gahapati anaṇasukhaṃ. {62.4} Katamañca gahapati anavajjasukhaṃ idha gahapati ariyasāvako anavajjena kāyakammena samannāgato hoti anavajjena vacīkammena samannāgato hoti anavajjena manokammena samannāgato hoti so anavajjenamhi kāyakammena samannāgato anavajjena vacīkammena samannāgato anavajjena manokammena samannāgatoti adhigacchati sukhaṃ adhigacchati somanassaṃ idaṃ vuccati gahapati anavajjasukhaṃ . imāni kho gahapati cattāri sukhāni adhigamanīyāni gihinā kāmabhoginā kālena kālaṃ samayena samayaṃ upādāyāti. Anaṇaṃ sukhaṃ ñatvāna atho atthisukhaṃ sare bhuñjaṃ bhogaṃ sukhaṃ macco atho paññā vipassati vipassamāno jānāti ubho bhāge sumedhaso anavajjasukhassetaṃ kalaṃ nāgghati soḷasinti. [63] Sabrahmakāni bhikkhave tāni kulāni yesaṃ puttānaṃ mātāpitaro ajjhāgāre pūjitā honti sapubbācariyakāni bhikkhave tāni kulāni yesaṃ puttānaṃ mātāpitaro ajjhāgāre pūjitā honti sapubbadevāni 1- bhikkhave tāni kulāni yesaṃ puttānaṃ mātāpitaro ajjhāgāre pūjitā honti sāhuneyyakāni bhikkhave tāni kulāni yesaṃ puttānaṃ @Footnote: 1 Ma. sapubbadevatāni. Mātāpitaro ajjhāgāre pūjitā honti brahmāti bhikkhave mātāpitūnaṃ etaṃ adhivacanaṃ pubbācariyāti bhikkhave mātāpitūnaṃ etaṃ adhivacanaṃ pubbadevāti 1- bhikkhave mātāpitūnaṃ etaṃ adhivacanaṃ āhuneyyāti bhikkhave mātāpitūnaṃ etaṃ adhivacanaṃ taṃ kissa hetu bahukārā bhikkhave mātāpitaro puttānaṃ āpādakā posakā imassa lokassa dassetāroti. Brahmāti mātāpitaro pubbācariyāti vuccare āhuneyyā ca puttānaṃ pajāya anukampakā. Tasmā hi ne namasseyya sakkareyyātha 2- paṇḍito annena atho pānena vatthena sayanena ca ucchādanena nhāpanena pādānaṃ dhovanena ca tāya naṃ pāricariyāya mātāpitūsu paṇḍitā idheva naṃ pasaṃsanti pecca sagge pamodatīti. [64] Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato puggalo yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye katamehi catūhi pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti kāmesu micchācārī hoti musāvādī hoti imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato puggalo yathābhataṃ nikkhitto evaṃ nirayeti. Pāṇātipāto adinnādānaṃ musāvādo ca vuccati paradāragamanañcāpi nappasaṃsanti paṇḍitāti. [65] Cattārome bhikkhave puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ @Footnote: 1 Po. Ma. pubbadevatāti. 2 Ma. sakkareyya ca. Katame cattāro rūpappamāṇo rūpappasanno ghosappamāṇo ghosappasanno lūkhappamāṇo lūkhappasanno dhammappamāṇo dhammappasanno ime kho bhikkhave cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasminti. Ye 1- ca rūpena pāmiṃsu ye ca ghosena anvagū chandarāgavasūpetā na 2- te jānanti tañjanaṃ ajjhattañca na jānāti bahiddhā ca na passati samantāvaraṇo bālo sa ve ghosena vuyhati. Ajjhattañca na jānāti bahiddhā ca vipassati bahiddhā phaladassāvī sopi ghosena vuyhati. Ajjhattañca pajānāti bahiddhā ca vipassati (evaṃ) vinīvaraṇadassāvī na so ghosena vuyhatīti. [66] Cattārome bhikkhave puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ katame cattāro sarāgo sadoso samoho samāno ime kho bhikkhave cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasminti. Sārattā rajanīyesu piyarūpābhinandino mohena adhamasattā 3- baddhā vaḍḍhenti bandhanaṃ. Rāgajaṃ dosajañcāpi mohajaṃ vāpi aviddasū 4- karonti akusalaṃ kammaṃ savighātaṃ dukkhuddayaṃ 5- avijjānivutā posā andhabhūtā acakkhukā yathā dhammā tathā santā na tassevanti maññareti. @Footnote: 1 Ma. ye ca rūpe pamāṇiṃsu. 2 Ma. nābhijānanti te janā. 3 Po. Ma. āvutā @sattā. 4 Ma. cāpaviddasū. 5 Ma. dukkhudrayaṃ. [67] Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme . tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ aññataro bhikkhu ahinā daṭṭho kālakato hoti . athakho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ idha bhante sāvatthiyaṃ aññataro bhikkhu ahinā daṭṭho kālakatoti. {67.1} Naha 1- nūna so bhikkhave bhikkhu cattāri ahirājakulāni mettena cittena phari sace hi so bhikkhave bhikkhu cattāri ahirājakulāni mettena cittena phareyya na hi so bhikkhave bhikkhu ahinā daṭṭho kālaṃ kareyya katamāni cattāri [2]- virūpakkhaṃ ahirājakulaṃ erāpathaṃ ahirājakulaṃ chabyāputtaṃ ahirājakulaṃ kaṇhāgotamakaṃ ahirājakulaṃ naha nūna so bhikkhave bhikkhu imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena phari sace hi so bhikkhave bhikkhu imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena phareyya na hi so bhikkhave bhikkhu ahinā daṭṭho kālaṃ kareyya anujānāmi bhikkhave imāni cattāri ahirājakulāni mettena cittena pharituṃ attaguttiyā attarakkhāya attaparittāyāti. Virūpakkhehi me mettaṃ mettaṃ erāpathehi me chabyāputtehi me mettaṃ mettaṃ kaṇhāgotamakehi ca apādakehi me mettaṃ mettaṃ dipādakehi me catuppadehi me mettaṃ mettaṃ bahuppadehi me. @Footnote: 1 Ma. nahi nūna. 2 Po. Yu. ahirājakulāni. Mā maṃ apādako hiṃsi mā maṃ hiṃsi dipādako mā maṃ catuppado hiṃsi mā maṃ hiṃsi bahuppado. Sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā ca kevalā sabbe bhadrāni passantu mā kiñci 1- pāpamāgamā. Appamāṇo buddho appamāṇo dhammo appamāṇo saṅgho pamāṇavantāni siriṃsapāni 2- ahi vicchikā satapadī uṇṇānābhī sarabū mūsikā katā me rakkhā katā me parittā paṭikkamantu bhūtāni sohaṃ namo bhagavato namo sattannaṃ sammāsambuddhānanti. [68] Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate acirapakkante devadatte . tatra kho bhagavā devadattaṃ ārabbha bhikkhū āmantesi attavadhāya bhikkhave devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi parābhavāya bhikkhave devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi seyyathāpi bhikkhave kadalī attavadhāya phalaṃ deti parābhavāya phalaṃ deti evameva kho bhikkhave attavadhāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi parābhavāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi seyyathāpi bhikkhave veḷu attavadhāya phalaṃ deti parābhavāya phalaṃ deti evameva kho bhikkhave attavadhāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi parābhavāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi seyyathāpi bhikkhave naḷo attavadhāya phalaṃ deti parābhavāya phalaṃ deti evameva kho bhikkhave attavadhāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi parābhavāya @Footnote: 1 Ma. Yu. kañci. 2 Ma. sariṃsapāni. Devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi seyyathāpi bhikkhave assatarī attavadhāya gabbhaṃ gaṇhāti parābhavāya gabbhaṃ gaṇhāti evameva kho bhikkhave attavadhāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādi parābhavāya devadattassa lābhasakkārasiloko udapādīti. Phalaṃ ve kadaliṃ hanti phalaṃ veḷuṃ phalaṃ naḷaṃ sakkāro kāpurisaṃ hanti gabbho assatariṃ yathāti. [69] Cattārīmāni bhikkhave padhānāni katamāni cattāri saṃvarappadhānaṃ pahānappadhānaṃ bhāvanāppadhānaṃ anurakkhanāppadhānaṃ . katamañca bhikkhave saṃvarappadhānaṃ idha bhikkhave bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati idaṃ vuccati bhikkhave saṃvarappadhānaṃ. {69.1} Katamañca bhikkhave pahānappadhānaṃ idha bhikkhave bhikkhu uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati idaṃ vuccati bhikkhave pahānappadhānaṃ. {69.2} Katamañca bhikkhave bhāvanāppadhānaṃ idha bhikkhave bhikkhu anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati idaṃ vuccati bhikkhave bhāvanāppadhānaṃ. {69.3} Katamañca bhikkhave anurakkhanāppadhānaṃ idha bhikkhave bhikkhu uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya paripūriyā chandaṃ janeti vāyamati viriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati Idaṃ vuccati bhikkhave anurakkhanāppadhānaṃ . imāni kho bhikkhave cattāri padhānānīti. Saṃvaro ca pahānañca bhāvanā anurakkhanā ete padhānā cattāro desitādiccabandhunā yehi bhikkhu idhātāpī khayaṃ dukkhassa pāpuṇeti. [70] Yasmiṃ bhikkhave samaye rājāno adhammikā honti rājayuttāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti rājayuttesu bhikkhave adhammikesu brāhmaṇagahapatikāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti brāhmaṇagahapatikesu adhammikesu negamajānapadāpi tasmiṃ samaye adhammikā honti negamajānapadesu adhammikesu visamaṃ candimasuriyā parivattanti visamaṃ candimasuriyesu parivattantesu visamaṃ nakkhattāni tārakarūpāni parivattanti visamaṃ nakkhattesu tārakarūpesu parivattantesu visamaṃ rantindivā parivattanti visamaṃ rattindivesu parivattantesu visamaṃ māsaḍḍhamāsā parivattanti visamaṃ māsaḍḍhamāsesu parivattantesu visamaṃ utusaṃvaccharā parivattanti visamaṃ utusaṃvaccharesu parivattantesu visamaṃ vātā vāyanti visamaṃ vātesu vāyantesu visamā apañjasā parivattanti visamesu apañjasesu parivattantesu devatā parikupitā bhavanti devatāsu parikupitāsu devo na sammā dhāraṃ anuppavecchati deve na sammā dhāraṃ anuppavecchante visamapākīni 1- sassāni bhavanti visamapākīni bhikkhave sassāni manussā @Footnote: 1 Ma. visamapākāni. Paribhuñjantā appāyukā ca honti dubbaṇṇā ca dubbalā ca bahvābādhā ca. {70.1} Yasmiṃ bhikkhave samaye rājāno dhammikā honti rājayuttāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti rājayuttesu dhammikesu brāhmaṇagahapatikāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti brāhmaṇa- gahapatikesu dhammikesu negamajānapadāpi tasmiṃ samaye dhammikā honti negamajānapadesu dhammikesu samaṃ candimasuriyā parivattanti samaṃ candimasuriyesu parivattantesu samaṃ nakkhattāni tārakarūpāni parivattanti samaṃ nakkhattesu tārakarūpesu parivattantesu samaṃ rattindivā parivattanti samaṃ rattindivesu parivattantesu samaṃ māsaḍḍhamāsā parivattanti samaṃ māsaḍḍhamāsesu parivattantesu samaṃ utusaṃvaccharā parivattanti samaṃ utusaṃvaccharesu parivattantesu samaṃ vātā vāyanti samaṃ vātesu vāyantesu samā 1- pañjasā parivattanti samesu pañjasesu parivattantesu devatā aparikupitā bhavanti devatāsu aparikupitāsu devo sammā dhāraṃ anuppavecchati deve sammā dhāraṃ anuppavecchante samapākīni sassāni bhavanti samapākīni bhikkhave sassāni manussā paribhuñjantā dīghāyukā ca honti vaṇṇavanto ca balavanto ca appābādhā cāti. Gunnañce taramānānaṃ jimhaṃ gacchati puṅgavo sabbā tā jimhaṃ gacchanti nette jimhaṃ gate sati evameva manussesu yo hoti seṭṭhasammato so ce adhammaṃ carati pageva itarā pajā @Footnote: 1 Po. Yu. samaṃ. Sabbaṃ raṭṭhaṃ dukkhaṃ seti rājā ce hotyadhammiko. Gunnañce taramānānaṃ ujuṃ gacchati puṅgavo sabbā tā ujuṃ gacchanti nette ujuṃ gate sati evameva manussesu yo hoti seṭṭhasammato so ce 1- dhammaṃ carati pageva itarā pajā sabbaṃ raṭṭhaṃ sukhaṃ seti rājā ce hoti dhammikoti. Pattakammavaggo dutiyo. Tassuddānaṃ pattakammaṃ annanātho sabrahmanirayā rūpena pañcamaṃ sarāgaahinā devadatto padhānaṃ dhammikena cāti. --------------- Apaṇṇakavaggo tatiyo [71] Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato bhikkhu apaṇṇakapaṭipadaṃ paṭipanno hoti yoni cassa āraddhā hoti āsavānaṃ khayāya katamehi catūhi idha bhikkhave bhikkhu sīlavā hoti bahussuto hoti āraddhaviriyo hoti paññavā hoti imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu apaṇṇakapaṭipadaṃ paṭipanno hoti yoni cassa āraddhā hoti āsavānaṃ khayāyāti. [72] Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato bhikkhu apaṇṇakapaṭipadaṃ paṭipanno hoti yoni cassa āraddhā hoti āsavānaṃ khayāya @Footnote: 1 Ma. sace. Yu. ceva. Katamehi catūhi nekkhammavitakkena abyāpādavitakkena avihiṃsāvitakkena sammādiṭṭhiyā imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu apaṇṇakapaṭipadaṃ paṭipanno hoti yoni cassa āraddhā hoti āsavānaṃ khayāyāti. [73] Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato asappurisoti veditabbo katamehi catūhi idha bhikkhave asappuriso yo hoti parassa avaṇṇo taṃ apuṭṭhopi pātukaroti ko pana vādo puṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto ahāpetvā alambetvā paripūraṃ vitthārena parassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave asappuriso ayaṃ bhavanti. {73.1} Puna caparaṃ bhikkhave asappuriso yo hoti parassa vaṇṇo taṃ puṭṭhopi na pātukaroti ko pana vādo apuṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto hāpetvā lambetvā aparipūraṃ avitthārena parassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave asappuriso ayaṃ bhavanti. {73.2} Puna caparaṃ bhikkhave asappuriso yo hoti attano avaṇṇo taṃ puṭṭhopi na pātukaroti ko pana vādo apuṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto hāpetvā lambetvā aparipūraṃ avitthārena attano avaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave asappuriso ayaṃ bhavanti. {73.3} Puna caparaṃ bhikkhave asappuriso yo hoti attano vaṇṇo taṃ apuṭṭhopi pātukaroti ko pana vādo puṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto ahāpetvā alambetvā paripūraṃ vitthārena Attano vaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave asappuriso ayaṃ bhavanti . imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato asappurisoti 1- veditabbo. {73.4} Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato sappurisoti 1- veditabbo katamehi catūhi idha bhikkhave sappuriso yo hoti parassa avaṇṇo taṃ puṭṭhopi na pātukaroti ko pana vādo apuṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto hāpetvā lambetvā aparipūraṃ avitthārena parassa avaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave sappuriso ayaṃ bhavanti. {73.5} Puna caparaṃ bhikkhave sappuriso yo hoti parassa vaṇṇo taṃ apuṭṭhopi pātukaroti ko pana vādo puṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto ahāpetvā alambetvā paripūraṃ vitthārena parassa vaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave sappuriso ayaṃ bhavanti. {73.6} Puna caparaṃ bhikkhave sappuriso yo hoti attano avaṇṇo taṃ apuṭṭhopi pātukaroti ko pana vādo puṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto ahāpetvā alambetvā paripūraṃ vitthārena attano avaṇṇaṃ bhāsitā hoti veditabbametaṃ bhikkhave sappuriso ayaṃ bhavanti. {73.7} Puna caparaṃ bhikkhave sappuriso yo hoti attano vaṇṇo taṃ puṭṭhopi na pātukaroti ko pana vādo apuṭṭhassa puṭṭho kho pana pañhābhinīto hāpetvā lambetvā aparipūraṃ avitthārena attano vaṇṇaṃ bhāsitā hoti @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi. Veditabbametaṃ bhikkhave sappuriso ayaṃ bhavanti . imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato sappurisoti 1- veditabbo. {73.8} Seyyathāpi bhikkhave vadhukā yaññadeva rattiṃ vā divasaṃ vā ānītā hoti tāvadevassā tibbaṃ hirottappaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti sassuyāpi sassurepi sāmikepi antamaso dāsakammakaraporisesu sā aparena samayena saṃvāsamanvāya [2]- sassuṃpi sassuraṃpi sāmikaṃpi evamāha apetha kiṃ pana tumhe jānāthāti evameva kho bhikkhave idhekacco bhikkhu yaññadeva rattiṃ vā divasaṃ vā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti tāvadevassa tibbaṃ hirottappaṃ paccupaṭṭhitaṃ hoti bhikkhūsu bhikkhunīsu upāsakesu upāsikāsu antamaso ārāmikasamaṇuddesesu so aparena samayena saṃvāsamanvāya [2]- ācariyaṃpi upajjhāyaṃpi evamāha apetha kiṃ pana tumhe jānāthāti tasmā tiha bhikkhave evaṃ sikkhitabbaṃ adhunāgatavadhukasamena 3- cetasā viharissāmāti evañhi vo bhikkhave sikkhitabbanti. [74] Cattārīmāni bhikkhave aggāni 4- katamāni cattāri sīlaggaṃ 5- samādhaggaṃ paññaggaṃ 6- vimuttaggaṃ imāni kho bhikkhave cattāri aggānīti. [75] Cattārīmāni bhikkhave aggāni katamāni cattāri rūpaggaṃ vedanaggaṃ saññaggaṃ bhavaggaṃ imāni kho bhikkhave cattāri aggānīti. [76] Ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati upavattane mallānaṃ sālavane antare yamakasālānaṃ parinibbānasamaye . tatra kho bhagavā @Footnote: 1 Ma. Yu. itisaddo natthi. 2 Ma. Yu. vissāsamanvāya. @3 Ma. Yu. adhunāgatavadhukāsamena. 4-5 Yu. aṅgāni ... sīlaṅgaṃ ... aṅgānīti. @6 Ma. paññāggaṃ. Bhikkhū āmantesi bhikkhavoti . bhadanteti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ . bhagavā etadavoca siyā kho pana bhikkhave ekabhikkhussapi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vā pucchatha bhikkhave mā pacchāvippaṭisārino ahuvattha sammukhībhūto no satthā ahosi nāsakkhimhā bhagavantaṃ sammukhā paṭipucchitunti evaṃ vutte te bhikkhū tuṇhī ahesuṃ . dutiyampi kho bhagavā bhikkhū āmantesi ... tatiyampi kho bhagavā bhikkhū āmantesi siyā kho pana bhikkhave ekabhikkhussapi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vā pucchatha bhikkhave mā pacchāvippaṭisārino ahuvattha sammukhībhūto no satthā ahosi nāsakkhimhā bhagavantaṃ sammukhā paṭipucchitunti tatiyampi kho te bhikkhū tuṇhī ahesuṃ. {76.1} Athakho bhagavā bhikkhū āmantesi siyā kho pana bhikkhave satthu gāravenapi na puccheyyātha sahāyakopi bhikkhave sahāyakassa ārocetūti evaṃ vutte te bhikkhū tuṇhī ahesuṃ . athakho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca acchariyaṃ bhante abbhutaṃ bhante evaṃ pasanno ahaṃ bhante imasmiṃ bhikkhusaṅghe natthi imasmiṃ bhikkhusaṅghe ekabhikkhussapi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vāti . pasādā kho tvaṃ ānanda vadesi ñāṇamevettha ānanda tathāgatassa natthi imasmiṃ bhikkhusaṅghe ekabhikkhussapi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā Magge vā paṭipadāya vāti imesaṃ hi ānanda pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ yo pacchimako bhikkhu so sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyanoti. [77] Cattārīmāni bhikkhave acinteyyāni na cintetabbāni yāni cintento ummādassa vighātassa bhāgī assa katamāni cattāri buddhānaṃ bhikkhave buddhavisayo acinteyyo na cintetabbo yaṃ cintento ummādassa vighātassa bhāgī assa jhāyissa bhikkhave jhānavisayo acinteyyo na cintetabbo yaṃ cintento ummādassa vighātassa bhāgī assa kammavipāko bhikkhave acinteyyo na cintetabbo yaṃ cintento ummādassa vighātassa bhāgī assa lokacintā bhikkhave acinteyyā na cintetabbā yaṃ cintento ummādassa vighātassa bhāgī assa imāni kho bhikkhave cattāri acinteyyāni na cintetabbāni yāni cintento ummādassa vighātassa bhāgī assāti. [78] Catasso imā bhikkhave dakkhiṇāvisuddhiyo katamā catasso atthi bhikkhave dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato atthi bhikkhave dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato atthi bhikkhave dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato atthi bhikkhave dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca. {78.1} Kathañca bhikkhave dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggahakato idha bhikkhave dāyako hoti sīlavā kalyāṇadhammo paṭiggāhako hoti dussīlo Pāpadhammo evaṃ kho bhikkhave dakkhiṇā dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato. {78.2} Kathañca bhikkhave dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato idha bhikkhave dāyako hoti dussīlo pāpadhammo paṭiggāhako hoti sīlavā kalyāṇadhammo evaṃ kho bhikkhave dakkhiṇā paṭiggāhakato visujjhati no dāyakato. {78.3} Kathañca bhikkhave dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato idha bhikkhave dāyako hoti dussīlo pāpadhammo paṭiggāhakopi hoti dussīlo pāpadhammo evaṃ kho bhikkhave dakkhiṇā neva dāyakato visujjhati no paṭiggāhakato . kathañca bhikkhave dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca idha bhikkhave dāyako hoti sīlavā kalyāṇadhammo paṭiggāhakopi hoti sīlavā kalyāṇadhammo evaṃ kho bhikkhave dakkhiṇā dāyakato ceva visujjhati paṭiggāhakato ca. Imā kho bhikkhave catasso dakkhiṇāvisuddhiyoti. [79] Athakho āyasmā sārīputto yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sārīputto bhagavantaṃ etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā chedagāminī hoti ko pana bhante hetu ko paccayo yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā na yathādhippāyā hoti ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā yathādhippāyā hoti ko pana bhante hetu ko paccayo Yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā parādhippāyā hotīti. {79.1} Idha sārīputta ekacco samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā pavāreti vada 1- bhante paccayenāti so yena pavāreti taṃ na deti so ce tato cuto itthattaṃ āgacchati so yaññadeva vaṇijjaṃ payojeti sāssa hoti chedagāminī. {79.2} Idha pana sārīputta ekacco samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā pavāreti vada bhante paccayenāti so yena pavāreti taṃ na yathādhippāyaṃ deti so ce tato cuto itthattaṃ āgacchati so yaññadeva vaṇijjaṃ payojeti sāssa hoti na yathādhippāyā. {79.3} Idha pana sārīputta ekacco samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā pavāreti vada bhante paccayenāti so yena pavāreti taṃ yathādhippāyaṃ deti so ce tato cuto itthattaṃ āgacchati so yaññadeva vaṇijjaṃ payojeti sāssa hoti yathādhippāyā. {79.4} Idha pana sārīputta ekacco samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā pavāreti vada bhante paccayenāti so yena pavāreti taṃ parādhippāyaṃ deti so ce tato cuto itthattaṃ āgacchati so yaññadeva vaṇijjaṃ payojeti sāssa hoti parādhippāyā. {79.5} Ayaṃ kho sārīputta hetu ayaṃ paccayo yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā chedagāminī hoti ayaṃ pana sārīputta hetu ayaṃ paccayo yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā na yathādhippāyā hoti ayaṃ kho sārīputta hetu ayaṃ paccayo yena midhekaccassa tādisāva @Footnote: 1 Ma. vadatu. ito paraṃ īdisameva. Vaṇijjā payuttā yathādhippāyā hoti ayaṃ pana sārīputta hetu ayaṃ paccayo yena midhekaccassa tādisāva vaṇijjā payuttā parādhippāyā hotīti. [80] Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosambiyaṃ viharati ghositārāme. Athakho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca ko nu kho bhante hetu ko paccayo yena mātugāmo neva sabhāyaṃ nisīdati na kammantaṃ payojeti na kammojaṃ gacchatīti . kodhano ānanda mātugāmo issukī ānanda mātugāmo maccharī ānanda mātugāmo duppañño ānanda mātugāmo ayaṃ kho ānanda hetu ayaṃ paccayo yena mātugāmo neva sabhāyaṃ nisīdati na kammantaṃ payojeti na kammojaṃ gacchatīti. Apaṇṇakavaggo tatiyo. Tassuddānaṃ padhānadiṭṭhisappurisavadhukā dve ca honti aggāni kusinārāya acintitaṃ dakkhiṇāya vaṇijjā kammojena vaggoti. ------------------- Macalavaggo catuttho [81] Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye katamehi catūhi pāṇātipātī hoti adinnādāyī Hoti kāmesu micchācārī hoti musāvādī hoti imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye. Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge katamehi catūhi pāṇātipātā paṭivirato hoti adinnādānā paṭivirato hoti kāmesu micchācārā paṭivirato hoti musāvādā paṭivirato hoti imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ saggeti. [82] Catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye katamehi catūhi musāvādī hoti pisuṇavāco hoti pharusavāco hoti samphappalāpī hoti imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ niraye . catūhi bhikkhave dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ sagge katamehi catūhi musāvādā paṭivirato hoti pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti pharusāya vācāya paṭivirato hoti samphappalāpā paṭivirato hoti imehi kho bhikkhave catūhi dhammehi samannāgato yathābhataṃ nikkhitto evaṃ saggeti.The Pali Tipitaka in Roman Character Volume 21 page 90-108. https://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=21&item=62&items=21 Classified by [Item Number] :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item.php?book=21&item=62&items=21&mode=bracket Compare with The Pali Tipitaka in Thai Character :- https://84000.org/tipitaka/read/pali_item.php?book=21&item=62&items=21 Compare with The Royal Version of Thai Tipitaka :- https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=21&item=62&items=21 Study Atthakatha :- https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=62 Contents of The Tipitaka Volume 21 https://84000.org/tipitaka/read/?index_21 https://84000.org/tipitaka/english/?index_21
|
บันทึก ๑๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๐. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]