ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 38 : PALI ROMAN Ja.A.4 tika-pancakanipata

                   Catukkanipatajatakatthakatha
                     kalingavaggavannana
                        -------
                     cullakalingajatakam
     vivaratha imasam dvaranti idam sattha jetavane viharanto
catunnam paribbajikanam pabbajjam arabbha kathesi.
     Vesaliyam kira licchavirajunam satta sahassani satta satani satta
ca licchavi vasimsu. Te sabbepi pucchapatipucchacittaka 1- ahesum.
Atheko pancasu vadasatesu byatto niggantho vesaliyam sampapuni.
Te tassa sangaham akamsu. Aparapi evarupa nigganthi sampapuni.
Rajano dvepi jane vadam karesum. Ubhopi sadisava ahesum.
Tato licchavinam etadahosi ime dve paticca uppanno putto
byatto bhavissatiti. Tesam vivaham karetva dvepi ekato
vasesum. Atha nesam samvasamanvaya patipatiya catasso darikayo
vijayimsu eko ca darako vijayi. Darikanam sacca sobha 2-
adhivadaka 3- paticcharati 4- namam akamsu. Darakassa saccakoti namam.
Te pancapi jana vinnutam patva matito panca vadasatani pitito
panca vadasataniti vadasahassam ugganhimsu. Matapitaro darikayo
@Footnote: 1 patipucchavitakka .   2 lola .   3 avavadaka .  4 patacara.
Evam ovadimsu sace koci gihi tumhakam vadam bhindissati tassa
padaparicarika bhaveyyatha sace pabbajito bhindissati tassa santike
pabbajeyyathati. Aparabhage matapitaro kalamakamsu. Tesu
kalakatesu sabbakanittho niggantho tattheva vesaliyam licchavinam
sippam sikkhapento 1- vasi. Bhaginiyo jambusakham gahetva vadatthaya
nagarena nagaram caramana savatthim patva nagaradvare jambusakham
nikkhipitva yo amhakam vadam aropetum sakkoti gihi va
pabbajito va so etam pamsupunjam padehi vikiritva padeheva
sakham maddatuti darakanam vatva bhikkhatthaya nagaram pavisimsu.
Athayasma sariputto asammajjanatthanam sammajjitva rittaghatesu paniyam
upatthapetva gilane patijaggitva divataram savatthiyam pindaya
pavisanto tam sakham disva pucchitva darakeheva patapetva
maddapetva yehi ayam sakha thapita te katabhattakicca agantva
jetavanadvarakotthake mam passantuti darakanam vatva nagaram pavisitva
katabhattakicco viharakotthake atthasi. Tapi paribbajika bhikkham
caritva agata sakham madditam disva kenayam madditati vatva
sariputtattherena sace tumhe vadatthika viharakotthakam kira gacchathati
darakehi vutta puna nagaram pavisitva mahajanam sannipatetva
viharakotthakam gantva theram vadasahassam pucchimsu. Thero visajjetva
annam kinci janitthati pucchi. Na janama samiti. Aham pana
@Footnote: 1 licchavisippam sikkhanto.
Vo kinci pucchamiti. Puccha sami janantiyo kathessamati.
Thero ekam nama kinti pucchi. Ta na janimsu. Thero visajjesi.
Ta amhakam sami parajayo tumhakam jayoti ahamsu. Idani kim
karissathati. Amhakam matapituhi ayam ovado dinno sace
vo gihi vadam bhindissati tassa pajapatiyo bhaveyyatha sace
pabbajito tassa santike pabbajeyyathati pabbajjam no dethati.
Thero sadhuti vatva ta uppalavannaya theriya santike pabbajesi.
Sabba nacirasseva arahattam papunimsu. Athekadivasam bhikkhu
dhammasabhayam katham samutthapesum avuso sariputtatthero catunnam
paribbajikanam avassayo hutva sabba arahattam papesiti. Sattha
agantva kayanuttha bhikkhave etarahi kathaya sannisinnati pucchitva
imaya namati vutte na bhikkhave idaneva pubbepi etasam
avassayo ahosi idani pana pabbajjabhisekam dapesi pubbe
rajamahesitthane thapesiti vatva atitam ahari.
     Atite kalingaratthe dantapuranagare kalingaraje rajjam karente
assakaratthe potalanagare 1- assako nama rajjam karesi. Kalingo
sampannabalabahano sayampi nagabalo patiyodham na passati. So
yujjhitukamo hutva amaccanam arocesi aham yuddhatthiko patiyodham
pana na passami kim karomati. Amacca attheko maharaja
upayo dhitaro te catasso uttamarupadhara ta pasadhetva
@Footnote: 1 potalinagare.
Paticchannayane nisidapetva balaparivuta gamanigamarajadhaniyo carapetha
yo raja attano gahetukamo 1- bhavissati tena saddhim yuddham
karissamati vadimsu. Raja tatha karesi. Tahi gatagatatthane
rajano bhayena tasam nagaram pavisitum na denti pannakaram
pesetva bahinagareyeva vasapenti. Evam sakalajambudipam caritva
assakaratthe potalanagaram papunimsu. Assakarajapi nagaradvarani
pidahapetva pannakaram pesesi. Tassa nandaseno 2- nama
amacco pandito viyatto upayakusalo. So cintesi ima kira
kalingarajadhitaro sakalajambudipam caritva patiyodham na labhimsu evam
santepi jambudipo tuccho nama ahosi aham kalingena saha
yujjhissamiti. So nagaradvaram gantva dovarike amantetva
tasam dvaram vivarapetum pathamam gathamaha
        vivaratha imasam dvaram nagarantam pavisitum
        arunarajassa sihena susitthena surakkhitam nandasenenati.
     Tattha arunarajassati sopi rajje patitthitakale ratthassa
namavasena assako nama jato. Kuladattiyam panassa namam arunoti.
Tenaha arunarajassati. Sihenati purisasihena. Susitthenati
acariyehi sutthu anusasitena. Nandasenenati maya nandasenena
nama.
     So evam vatva dvaram vivarapetva ta gahetva assakaranno
@Footnote: 1 gehe katukamo .  2 nandiseno.
Dassetva tumhe ma bhayittha yuddhe sati aham janissami
ima uttamarupadhara rajadhitaro aggamahesiyo karothati tasam abhisekam
dapetva tahi saddhim agatapurise gacchatha tumhe rajadhitanam
assakarajena mahesitthane thapitabhavam tumhakam ranno acikkhathati
uyyojesi. Te gantva arocesum. Kalingo naha nuna so
mayham balam janatiti tavadeva mahatiya senaya nikkhami. Nandaseno
tassagamanam natva attano kira rajjasimayameva hotu ma amhakam
ranno rajjasimam okkamatu ubhinnam ratthanam antare yuddham bhavissatiti
sasanam pesesi. So sasanam sutva attano rajjapariyanteva
atthasi. Assakopi attano rajjapariyanteyeva atthasi.
     Tada bodhisatto isipabbajjam pabbajitva tesam dvinnam rajunam
antare pannasalayam vasati. Kalingo samana nama kinci
jananti ko janati kim bhavissati kassa jayo va parajayo va
bhavissati tapasam pucchissamiti annatakavesena bodhisattam upasankamitva
vanditva ekamantam nisiditva patisantharam katva bhante
kalingo ca assako ca yujjhitukama attano attano rajjasimayameva
thita etesu kassa jayo kassa parajayo bhavissatiti pucchi.
Mahapunna aham asukassa jayo asukassa parajayoti na janami sakko pana
devaraja idhagacchati tamaham pucchitva kathessami sveva
agaccheyyasiti. Sakko bodhisattassa upatthanam agantva nisidi.
Atha nam bodhisatto tamattham pucchi. Bhante kalingo jinissati
Assakova parajissati idanca pubbanimittam pannayissatiti.
Kalingo punadivase agantva pucchi. Bodhisattopissa acikkhi.
So kim nama pubbanimittam bhavissatiti apucchitvava aham kira jinissamiti
tutthiya pakkami. Sa katha vittharika ahosi. Tam
sutva assako nandasenam pakkosapetva kalingo kira jinissati
mayam parajissama kinnukho katabbanti aha. So ko etam
maharaja janati kassa jayo va parajayo va tumhe ma
cintayitthati rajanam assasetva bodhisattam upasankamitva vanditva
ekamantam nisinno bhante ko jinissati ko parajissatiti pucchi.
Kalingo jinissati assako parajissatiti. Bhante jinantassa
kim pubbanimittam bhavissati kim parajinantassati. Mahapunna
jinantassa arakkhadevata sabbaseto usabho bhavissati itarassa
sabbakalako ubhinnampi arakkhadevata yujjhitva jayaparajayam karissatiti.
Nandaseno tam sutva utthaya gantva ranno sahaya
sahassamatta mahayodha te gahetva avidure pabbatam aruyha
ambho amhakam ranno jivitam datum sakkhissathati pucchi. Ama
sakkhissamati. Tenahi imasmim papate patathati. Te patitukama
ahesum. Atha ne varetva alam ettha patanena amhakam ranno
jivitam datum suhadaya anivattino hutva yujjhathati aha. Te
sampaticchimsu. Atha sangame paccupatthite kalingo aham kira
jinissamiti vosanamapadi. Balanikayapissa amhakam kira jayoti
Vosanam apajjitva sannaham akatva 1- vaggavagga hutva yatharucim
pakkamimsu viriyakaranakale viriyam na karimsu. Ubhopi rajano
assam abhiruhitva yujjhissamati annamannam upasankamimsu. Ubhinnam
arakkhadevata purato gantva kalingassa arakkhadevata sabbaseto
usabho ahosi itarassa sabbakalako. Tepi annamannam
yujjhanakaram dassenta upasankamimsu. Te pana usabha dvinnam
rajunameva pannayanti na annesam. Nandaseno assakam pucchi
pannayati te maharaja arakkhadevatati. Ama pannayatiti.
Kenakarenati. Kalingassa arakkhadevata sabbaseto usabho
hutva pannayati amhakam arakkhadevata sabbakalako hutva
pannayatiti. Maharaja tumhe ma bhayittha mayam jinissama
kalingo parajissati tumhe assapitthito otaritva imam sattim
gahetva susikkhitam sindhavam udarapasse bamahatthena uppiletva imina
purisasahassena saddhim vegasa gantva kalingassa arakkhadevatam
sattippaharena patetha tato mayam sahassamatta sattisahassena
paharissama evam kalingassa arakkhadevata nassissati tato kalingo
parajissati mayam jinissamati. Raja sadhuti nandasenena dinnasannaya
gantva sattiya pahari. Amaccapi sattisahassena paharimsu.
Arakkhadevata tattheva jivitakkhayam papuni. Tavadeva kalingo
parajitva palayi. Tam palayamanam disva sahassamatta amacca
@Footnote: 1 katva.
Kalingo palayatiti unnadimsu. Kalingo maranabhayabhito palayamano
tam tapasam akkosanto dutiyam gathamaha
            jayo kalinganam asayhasahinam
            parajayo ajayo 1- assakanam
            iccevam te bhasitam brahmacari
            na ujubhuta vitatham bhanantiti.
     Tattha asayhasahinanti asayham dussaham sahitum samatthanam. Iccevam
te bhasitanti evam taya kutatapasa lancam gahetva parajinakarajanam
jinissati jinakarajananca parajissatiti bhasitam. Na ujubhutati ye
kayena vacaya manasa ca ujuka na te evam musa bhanantiti.
     Evam so tapasam akkosanto palayitva attano nagarameva
gato nivattitva oloketumpi nasakkhi. Tato katipahaccayena
sakko tapasassa upatthanam agamasi. Tapaso tena saddhim
kathento tatiyam gathamaha
            deva musavadamupativatta
            saccam tatham paramam karam nu sakka 2-
            tante musa bhasitam devaraja
            kim va paticca maghava mahindati.
     Tattha tante musa bhasitanti yam taya mayham bhasitam tam
atthabhanjakam musavadam karontena taya musa bhasitam tam taya kim
@Footnote: 1 anayo .  2 saccam dhanam paramantesu sakka.
Karanam paticca evam bhasitanti.
     Tam sutva sakko catuttham gathamaha
           nanu te sutam brahmana bhannamane
           deva na issanti purisaparakkamassa
           damo samadhi manaso abhejjo 1-
           abyattata nikkamananca kale
           dalhanca viriyam purisaparakkamo ca
           teneva asi vijayo assakananti.
     Tassattho kim taya brahmana tattha tattha vacane bhannamane
idam na sutapubbam yatha 2- deva purisaparakkamassa na issanti na
ussuyanti assakassa ranno viriyakaranavasena attadamasankhato damo
samaggabhavena manaso abhejjo abhejjasamadhi assakaranno sahayanam
viriyakaranakale abyattata yatha kalingassa manussa vaggavagga
hutva osakkimsu evam anosakkanam 3- samaggabhavena pana
abhejjacittanam 4- viriyanca purisaparakkamo ca thiro ahosi teneva
karanena assakanam jayo ahositi.
     Palate capana kalinge assakaraja vilopam gahapetva
attano nagaram gato. Nandaseno kalingassa sasanam pesesi imasam
catunnam rajadhitanam dayajjakotthasam pesetu sace na pesesi
katabbamettha janissamati. So tam sasanam sutva bhitatasito
@Footnote: 1 adejjho .  2 yam .  3 anosakkanam .  4 abhejjhacittani.
Tahi laddhabbadayajjam pesesi. Tato patthaya samaggasamvasam
vasimsu.
     Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada
kalingaranno dhitaro ima daharabhikkhuniyo ahesum nandaseno
sariputto tapaso pana ahamevati.
                   Cullakalingajatakam pathamam
                       --------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 38 page 225-234. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=38&A=4669&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=38&A=4669&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=502              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=2610              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=2565              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=2565              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]