บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๖๕๒} เตน สมเยนาติ สาสงฺกสิกฺขาปทํ ฯ ตตฺถ วุฏฺวสฺสา อารญฺเกสูติ เต ปุพฺเพปิ อรญฺเเยว วิหรึสุ ฯ ทุพฺพลจีวรตฺตา ปน ปจฺจยวเสน คามนฺตเสนาสเน วสฺสํ วสิตฺวา นิฏฺิตจีวรา หุตฺวา อิทานิ นิปฺปลิโพธา สมณธมฺมํ กริสฺสามาติ อารญฺเกสุ เสนาสเนสุ วิหรนฺติ ฯ กตฺติกโจรกาติ กตฺติกมาเส โจรา ฯ ปริปาเตนฺตีติ อุปทฺทวนฺติ ตตฺถ ตตฺถ อาธาวิตฺวา อุตฺตาเสนฺติ ปลาเปนฺติ ฯ อนฺตรฆเร นิกฺขิปิตุนฺติ อนฺโตคาเม นิกฺขิปิตุํ ฯ ภควา ยสฺมา ปจฺจยา นาม ธมฺเมน สเมน ทุลฺลภา สลฺเลขวา หิ ภิกฺขุ มาตรํปิ วิญฺาเปตุํ น สกฺโกติ ตสฺมา จีวรคุตฺตตฺถํ อนฺตรฆเร นิกฺขิปิตุํ อนุชานาติ ฯ ภิกฺขูนํ ปน อนุรูปตฺตา อรญฺวาสํ น ปฏิกฺขิปิ ฯ {๖๕๓} อุปวสฺสํ โข ปนาติ เอตฺถ อุปวสฺสนฺติ อุปวสฺส ฯ อุปวสิตฺวาติ วุตฺตํ โหติ ฯ อุปสมฺปชฺชนฺติ อาทีสุ วิย หิ เอตฺถ อนุนาสิโก ทฏฺพฺโพ ฯ วสฺสํ อุปคนฺตฺวา วสิตฺวา จาติ อตฺโถ ฯ อิมสฺส จ ตถารูเปสุ ภิกฺขุ เสนาสเนสุ วิหรนฺโตติ อิมินา สมฺพนฺโธ ฯ กึ วุตฺตํ โหติ ฯ วสฺสํ อุปคนฺตฺวา วสิตฺวา จ ตโต ปรํ ปจฺฉิมกตฺติกปุณฺณมปริโยสานกาลํ ยานิ โข ปน ตานิ อารญฺกานิ เสนาสนานิ สาสงฺกสมฺมตานิ สปฏิภยานิ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๘.

ตถารูเปสุ ภิกฺขุ เสนาสเนสุ วิหรนฺโต อากงฺขมาโน ติณฺณํ จีวรานํ อญฺตรํ จีวรํ อนฺตรฆเร นิกฺขิเปยฺยาติ ฯ ยสฺมา ปน โย วสฺสํ อุปคนฺตฺวา ยาวปมกตฺติกปุณฺณมํ วสติ โส วุฏฺวสฺสานํ อพฺภนฺตโร โหติ ตสฺมา อิมํ อติคหนํ พฺยญฺชนวิจารณํ อกตฺวา ปทภาชเน เกวลํ จีวรนิกฺเขปารหํ ปุคฺคลํ ทสฺเสตุํ วุฏฺวสฺสานนฺติ วุตฺตํ ฯ ตสฺสาปิ ภิกฺขุ เสนาสเนสุ วิหรนฺโตติ อิมินา สมฺพนฺโธ ฯ อยํ หิ เอตฺถ อตฺโถ วุฏฺวสฺสานํ ภิกฺขูนํ เสนาสเนสุ วิหรนฺโตติ ฯ เอวรูปานํ ภิกฺขูนํ อพฺภนฺตเร โย โกจิ ภิกฺขูติ วุตฺตํ โหติ ฯ อรญฺลกฺขณํ อทินฺนาทานวณฺณนายํ วุตฺตํ ฯ อยํ ปน วิเสโส ฯ สเจ วิหาโร ปริกฺขิตฺโต โหติ ปริกฺขิตฺตสฺส คามสฺส อินฺทขีลโต อปริกฺขิตฺตสฺส ปริกฺเขปารหฏฺานโต จ ปฏฺาย ยาว วิหารปริกฺเขปา มินิตพฺพํ ฯ สเจ วิหาโร อปริกฺขิตฺโต โหติ ยํ สพฺพปมํ เสนาสนํ วา ภตฺตสาลา วา ธุวสนฺนิปาตฏฺานํ วา โพธิ วา เจติยํ วา ทูเร เจปิ เสนาสนโต โหติ ตํ ปริจฺเฉทํ กตฺวา มินิตพฺพํ ฯ สเจปิ อาสนฺเน คาโม โหติ วิหาเร ิเตหิ ฆรมานุสฺสกานํ สทฺโท สุยฺยติ ปพฺพตนทีอาทีหิ ปน อนฺตริตตฺตา น สกฺกา อุชุํ คนฺตุํ โย จสฺส ปกติมคฺโค โหติ สเจปิ นาวาย สญฺจริตพฺโพ เตน มคฺเคน คามโต ปญฺจธนุสติกํ คเหตพฺพํ ฯ โย ปน อาสนฺนคามสฺส องฺคสมฺปาทนตฺถํ ตโต ตโต มคฺคํ ปิทหติ อยํ ธุตงฺคโจโรติ เวทิตพฺโพ ฯ สาสงฺกสมฺมตานีติ สาสงฺกานีติ สมฺมตานิ ฯ เอวํ าตานีติ อตฺโถ ฯ ปทภาชเน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๗๙.

ปน เยน การเณน ตานิ สาสงฺกสมฺมตานิ ตํ ทสฺเสตุํ อาราเม อารามูปจาเรติ อาทิ วุตฺตํ ฯ สห ปฏิภเยน สปฏิภยานิ ฯ สนฺนิหิตพลวภยานีติ อตฺโถ ฯ ปทภาชเน ปน เยน การเณน ตานิ สปฏิภยานิ ตํ ทสฺเสตุํ อาราเม อารามูปจาเรติ อาทิ วุตฺตํ ฯ สมนฺตา โคจรคาเม นิกฺขิเปยฺยาติ อารญฺกสฺส เสนาสนสฺส สมนฺตา สพฺพทิสาภาเคสุ อตฺตนา อภิรุจิเต โคจรคาเม สติยา องฺคสมฺปตฺติยา นิกฺขิเปยฺย ฯ ตตฺรายํ องฺคสมฺปตฺติ ฯ ปุริมิกาย อุปคนฺตฺวา มหาปวารณาย ปวาริโต โหติ อิทเมกํ องฺคํ ฯ สเจ ปจฺฉิมิกาย วา อุปคโต โหติ ฉินฺนวสฺโส วา นิกฺขิปิตุํ น ลภติ ฯ กตฺติกมาโสเยว โหติ อิทํ ทุติยํ องฺคํ ฯ กตฺติกมาสโต ปรํ น ลภติ ฯ ปญฺจธนุสติกํ ปจฺฉิมเมว ปมาณยุตฺตํ เสนาสนํ โหติ อิทํ ตติยํ องฺคํ ฯ อูนปฺปมาเณ วา คาวุตโต อติเรกปฺปมาเณ วา น ลภติ ฯ ยตฺร หิ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปุน วิหารํ ภตฺตเวลายํ สกฺกา อาคนฺตุํ ตเทว อิธ อธิปฺเปตํ ฯ นิมนฺติโต ปน อฑฺฒโยชนํปิ โยชนํ ปิ คนฺตฺวา วสิตุํ ปจฺเจติ อิทมปฺปมาณํ ฯ สาสงฺกสปฏิภยเมว โหติ อิทํ จตุตฺถํ องฺคํ ฯ อนาสงฺกอปฏิภเย หิ องฺคยุตฺเตปิ เสนาสเน วสนฺโต นิกฺขิปิตุํ น ลภตีติ ฯ อญฺตฺร ภิกฺขุสมฺมติยาติ ยา อุทฺโทสิตสิกฺขาปเท โกสมฺพิกสมฺมติ อนุญฺาตา ตสฺมา สมฺมติยา อญฺตฺร ฯ สเจ หิ สา ลทฺธา โหติ ฉารตฺตาติเรกํปิ วิปฺปวสิตุํ วฏฺฏติ ฯ ปุน คามสีมํ โอกฺกมิตฺวาติ สเจ โคจรคามโต ปุรตฺถิมาย ทิสาย

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๒๘๐.

เสนาสนํ อยญฺจ ปจฺฉิมทิสํ คโต โหติ เสนาสนํ อาคนฺตฺวา สตฺตมํ อรุณํ อุฏฺาเปตุํ อสกฺโกนฺเตน คามสีมํปิ โอกฺกมิตฺวา สภายํ วา ยตฺถ กตฺถจิ วา วสิตฺวา จีวรปฺปวุตฺตึ ตฺวา ปกฺกมิตุํ วฏฺฏตีติ อตฺโถ ฯ เอวํ อสกฺโกนฺเตน ตเตฺรว ิเตน ปจฺจุทฺธริตพฺพํ ฯ อติเรกจีวรฏฺาเน สฺสตีติ ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติ ฯ กินสมุฏฺานํ กายวาจโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺาติ อกิริยา โนสญฺาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ สาสงฺกสิกฺขาปทํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๒๗๗-๒๘๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=5829&modeTY=1&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=5829&modeTY=1&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=165 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=4292 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=2561 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=2561 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2