ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ  พระวินัยปิฎก  พระสุตตันตปิฎก  พระอภิธรรมปิฎก  ค้นพระไตรปิฎก  ชาดก  หนังสือธรรมะ 
 
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 1792อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 1801อ่านอรรถกถา 37 / 1809อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์
วรรคที่ ๑๙ อินทริยกถา

         อรรถกถาอินทริยกถา         
         ว่าด้วยอินทรีย์         
         บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องอินทรีย์ คือธรรมที่เป็นใหญ่.
         ในเรื่องนั้น ชนเหล่าใดมีความเห็นผิดดุจลัทธินิกายเหตุวาทะและมหิสาสกะทั้งหลายว่า ศรัทธาที่เป็นโลกียะชื่อว่าเป็นศรัทธาเท่านั้น ไม่ชื่อว่าเป็นสัทธินทรีย์ วิริยะที่เป็นโลกียะ สติที่เป็นโลกียะ สมาธิที่เป็นโลกียะปัญญาที่เป็นโลกียะ ฯลฯ ชื่อว่าเป็นปัญญาเท่านั้นไม่ชื่อว่าเป็นปัญญินทรีย์ ดังนี้.
         คำถามของสกวาทหมายถึงชนเหล่านั้น คำตอบรับรองเป็นของปรวาที.
         คำว่า ศรัทธาที่เป็นโลกีย์ไม่มีหรือ เป็นต้น ท่านกล่าวเพื่อแสดงซึ่งความที่ธรรมทั้งหลายมีศรัทธาเป็นต้น แม้เป็นโลกีย์ก็ชื่อว่าเป็นอินทรีย์ ด้วยเพราะอรรถว่าเป็นใหญ่ยิ่ง มิใช่ธรรมอื่นนอกจากศรัทธาเป็นต้น ชื่อว่าสัทธินทรีย์เป็นต้น เหตุใด เพราะเหตุนั้น ธรรมทั้งหลายมีศรัทธาเป็นต้นนั่นแหละ แม้เป็นโลกียะก็ชื่อว่าเป็นสัทธินทรีย์ เป็นต้น.
         คำว่า มโนที่เป็นโลกียะมีอยู่ เป็นต้น สกวาทีกล่าวเพื่ออธิบายเนื้อความนั้นให้แจ่มแจ้งด้วยอุปมาว่า ธรรมทั้งหลายเหล่านั้นมีมโนเป็นต้นเป็นโลกียะ ก็ชื่อว่ามนินทรีย์เป็นต้น ฉันใด ธรรมทั้งหลายแม้มีศรัทธาเป็นต้น ที่เป็นโลกียะก็ชื่อว่าเป็นสัทธินทรีย์เป็นต้น ฉันนั้นดังนี้.
         คำที่เหลือในที่นี้ พึงทราบตามพระบาลีนั่นแหละ ดังนี้แล.
         อรรถกถาอินทริยกถา จบ.         

         รวมกถาที่มีในวรรคนี้คือ
               ๑. กิเลสชหนกถา๑-
               ๒. สุญญตากถา
               ๓. สามัญญผลกถา
               ๔. ปัตติกถา
               ๕. ตถตากถา
               ๖. กุสลกถา
               ๗. อัจจันตนิยามกถา
               ๘. อินทริยกถา.
____________________________
๑- อรรถกถาว่า "กิเลสัปปชหนกถา".

         วรรคที่ ๑๙ จบ.         
         -----------------------------------------------------         

.. อรรถกถา กถาวัตถุปกรณ์ วรรคที่ ๑๙ อินทริยกถา จบ.
อ่านอรรถกถา 37 / 1อ่านอรรถกถา 37 / 1792อรรถกถา เล่มที่ 37 ข้อ 1801อ่านอรรถกถา 37 / 1809อ่านอรรถกถา 37 / 1898
อ่านเนื้อความในพระไตรปิฎก
https://84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=37&A=19080&Z=19163
อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=6957
The Pali Atthakatha in Roman
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=6957
- -- ---- ----------------------------------------------------------------------------
ดาวน์โหลด โปรแกรมพระไตรปิฎก
บันทึก  ๙  เมษายน  พ.ศ.  ๒๕๕๗
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]

สีพื้นหลัง :