ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 41 : PALI ROMAN Ja.A.7 visati-cattalisa

                       Mahakapijatakam
     baranasyam ahu rajati idam sattha jetavane viharanto
devadattassa silapavijjhanam arabbha kathesi.
     Tena hi dhanuggaho payojetva aparabhage silaya paviddhaya
bhikkhuhi devadattassa avanne kathite sattha na bhikkhave idaneva
pubbepi devadatto mayham silam pavijjhiyevati vatva atitam ahari.
     Atite baranasiyam brahmadatte rajjam karente kasikagamake
eko kassakabrahmano khettam kasitva gone visajjetva
kuddalakammam katum arabhi. Gona ekasmim gacche pannani khadanta
anukkamena atavim pavisitva palayimsu. So velam sallakkhetva
kuddalam thapetva gone olokento adisva domanassappatto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

Pariyesanto antoataviyam pavisitva ahindanto himavantam pavisi. So tattha disa mulho hutva sattaham niraharo vicaranto ekatindukarukkham disva abhiruyha phalani khadanto tindukarukkhato parigalitva satthihatthena narakapapate pati. Tatthassa dasa divasa vitivatta. Tada bodhisatto kapiyoniyam nibbattetva phalaphalani khadanto tam purisam disva silaya yottam katva tam purisam uddhari. So tassa niddayantassa silaya matthakam padalesi. Mahasatto tassa tam kammam natva uppatitva sakhaya nisiditva bho purisa tvam bhumiya gaccha aham sakhaggena tuyham maggam acikkhanto gamissamiti tam purisam arannato niharitva magge thapetva pabbatapadameva pavisi. So puriso mahasatte aparajjhitva kutthi hutva ditthadhammeyeva manussapeto ahosi. So satta vassani dukkhapilito vicaranto baranasiyam migajinauyyanam pavisitva pakarantare kadalipannam attharitva vedanappatto nipajji. Tada baranasiraja tam uyyanam gantva tattha vicaranto disva kosi tvam kim va katva imam dukkham pattoti pucchi. Sopi sabbam vittharato acikkhi. Tamattham pakasento sattha aha baranasyam ahu raja kasinam ratthavaddhano mittamaccaparibyulho agamasi migajinam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

Tattha brahmanamaddakkhi setam citram kilasinam viddhastam kovilaramva kisam dhamanisanthatam. Paramakarunnatam pattam disva kicchagatam naram avaca byamhito raja yakkhanam katamonusi. Hatthapada ca te seta tato setataram siro gattam kammasavannante kilasabahulo casi. Vatthanavalisankasa pitthi te ninnatunnata kala pabba ca te anga nannam passami edisam. Ugghatthapado tasito kiso dhamanisanthato chato adittaruposi kutosi kattha gacchasi. Duddasi appakarosi dubbanno bhimadassano janetti yapi te mata na tam iccheyya passitum. Kim kammamakara pubbe kim avajjham aghatayi kibbisam yam karitvana idam dukkham upagamiti. Tattha baranasyanti baranasiyam. Mittamaccaparibyulhoti mittehi ca dalhabhattihi ca amaccehi ca parivuto. Migajinanti evamnamakam uyyanam. Setanti setakutthena setam kavarakutthena vicitram paribhinnena kanduyanakilasakutthena kilasinam vedanappattam kadalipanne nipannam addasa. Viddhastam kovilaramvati vanamukhehi paggharantena mamsena viddhastam pupphitakovilarasadisam. Kisanti ekaccesu padesesu atthicammamattasariram sirajalasanthatam. Byamhitoti bhito

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Vimhayamapanno va. Yakkhananti yakkhanam antare tvam katarayakkho namati. Vatthanavalisankasati pitthikandukatthane avunitva thapitavatthanavalisadisa. Angati kalapabbavallisadisani te angani. Nannanti annam purisam edisam na passami. Ugghatthapadoti rajokinnapado. Adittarupoti sukkasariro. Duddasiti dukkhena passitabbo. Appakarositi sarirappakararahito dussanthanositi attho. Kim kammamakarati ito pubbe kim kammam akara akasiti attho. Kibbisanti darunakammam. Tato param brahmano aha taggha te ahamakkhissam yathapi kusalo tatha saccavadim hi lokasmim pasamsantidha pandita. Eko caram gogaveso mulho accasarim vane aranne irine vivane nanakunjarasevite. Balamiganucarite vippanatthosmi kanane acarim tattha sattaham khuppipasasamappito. Tattha tindukamaddakkhim visamatthabubhukkhito papatamabhilambantam sampannaphaladharinam. Vatasitani bhakkhesim tani ruccimsu me bhusam atitto rukkhamaruyha tattha hessami assito. Ekam me bhakkhitam asi dutiyam abhipatthitam tato sa bhanjatha sakha chinna pharasuna viya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Soham sahava sakhahi uddhampado avamsiro appatitthe analambe giriduggasmi papatam. Yasma ca vari gambhiram tasma na samapajjasim tattha sesim niranando anatho dasarattiyo. Athettha kapi maganchi gonanguttho daricaro sakhahi sakham vicaranto khadamano dumapphalam so mam disva kisam pandum karunnamakarammayi. Ambho ko nama so ettha evam dukkhena attito manusso amanusso va attanamme pavedaya. Tassanjalim panametva idam vacanamabravim manussoham byasampatto sa me natthi ito gati tam vo vadami bhaddam vo tvanca me saranam bhava. Garusilam gahetvana vicaram pabbate kapi silaya yottam katvana nisabho etadabravi. Ehi me pitthimaruyha givam ganhahi bahuhi ahantam uddharissami giriduggata vegasa. Tassa tam vacanam sutva vanarindassa sirimato tassaham pitthimaruyha givam bahahi aggahim. So mam tato samutthasi tejasi balava kapi vihannamano kicchena giriduggata vegasa.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Uddharitvana mam santo nisabho etadabravi ingha mam samma rakkhassu passupissam muhuttakam. Siha byaggha ca dipi ca acchako kataracchayo te mam pamattam himseyyum te tvam disva nivaraya. Evam me parittatuna passupi so muhuttakam tadaham papikam ditthim patilacchim ayoniso. Bhakkho ayam manussanam yatha canne vane miga yannunimam vadhitvana chato khadeyya vanaram. Asito ca gamissami mamsamadaya sambalam kantaram nittharissami patheyyam me bhavissati. Tato silam gahetvana matthakam sannitalayim mama bhattakilantassa paharo dubbalo ahu. So ca vegenudappatto kapi rudhiramakkhito assupunnehi nettehi rodanto mam udikkhati. Mayyo mam kari bhaddante tvanca namedisam kari tvam ca kho nama dighavu anne varetumarahasi. Aho vata re purisa tava dukkarakaraka edisa visama dugga papata uddhato maya. Anito paralokava dubbheyyam mam amannatha tantena papadhammena papam papena cintitam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page277.

Ma heva tvam adhammattha vedanam katakam phusi ma heva papakammantam phalam velumva tam vadhi. Tayi me natthi vissaso papadhammo asannato ehi me pitthito gaccha dissamanova santike. Muttosi hattha balanam pattosi manusim padam esa maggo adhammattha tena gaccha yathasukham. Idam vatva giricaro ruhiram pakkhalya matthakam assuni sampamajjitva tato pabbatamaruhi. Soham tenabhisattosmi parilahena addito dayhamanena gattena varim patum upagamim. Aggina viya santatto rahado rudhiramakkhito pubbalohitasankaso sabbo me samapajjatha. Yavanto udabinduni kayasmim nipatimsu me tavanto gandu jayetha addhaveluvasadisa. Abhinna paggharimsu me kunapa pubbalohita yena yena ca gacchami gamesu nigamesu ca. Dandahattha nivarenti itthiyo purisa ca mam okitta putigandhena massu orena magama. Etadisam idam dukkham sattavassani dani me anubhomi sakakammam pubbe dukkatamattano.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page278.

Tam vo vadami bhaddam vo yavantettha samagata massum mittana dubbhittho mittadubbho hi papako. Kutthi kilasi bhavati yo mittanam idhaddubhi kayassa bheda mittadubbhi nirayam so upapajjatiti. Tattha kusaloti yatha cheko kusalo kathesi tatha vo kathessami. Gogavesoti natthe gone gavesanto. Accasarinti manussapatham atikkamitva himavantam pavisim. Aranneti arajake sunne. Irineti sukkhakantare. Vivaneti vivitte. Vippanatthoti maggamulho. Bubhukkhitoti sanjatabubhukkho chatajjhatto. Papatamabhilambantanti papatabhimukham olambantam. Sampannaphaladharinanti madhuraphaladharinam. Vatasitaniti pathamam tava vatapatitani. Tattha hessamiti tasmim rukkhe suhito bhavissamiti arulhomhi. Tato sati tassa abhipatthitassa atthaya hatthe pasarite sa maya abhirulhasakha pharasuna chinna viya abhanjatha. Analambeti analambitabbatthanarahite. Giriduggasminti girivisame. Sesinti sayitomhi. Kapi maganchiti kapi aganchi. Gonangutthoti gunnam nangutthasadisananguttho. Nangutthotipi patho. Gonangulitipi pathanti. Akarammayiti akari mayi. Ambhoti maharaja so kapiraja tasmim narakapapate mama udakapothanasaddam sutva mam ambhoti alapitva ko namesoti pucchi. Byasampattoti byasanam patto. Papatassa vasam pattotipi patho. Bhaddam voti tasma tumhe vadami bhaddam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page279.

Tumhakam hotuti. Garusilanti maharaja so kapiraja maya evam vutte ma bhayiti mam assasetva pathamam tava garusilam gahetva yottam karonto pabbate vicari. Nisabhoti purisanisabho uttamavanarindo pabbatapapate thatva mam etadabravi. Bahahiti dvihi bahahi mama givam sugahitam ganha. Vegasati vegena. Sirimatoti punnavantassa. Aggahinti satthihatthanarakapapatam vatavegena otaritva udakapitthe thitassa aham vegena pitthim abhiruhitva ubhohi bahahi givam aggahesim. Vihannamanoti kilamanto. Kicchenati dukkhena santo pandito athava pariyesanto kilamanto. Rakkhassuti aham tam uddharanto kilamanto muhuttam vissamanto passupissam tasma mam rakkhahi. Yatha canne vane migati sihadihi annepi ye imasmim vane balamiga. Paliyam pana acchako kataracchayoti likhanti. Parittatunati maharaja evam so kapiraja mam attano parittanam katva muhuttam passupi ayonisomanasikarena. Bhakkhoti khaditabbayuttako. Asitoti dhato suhito. Sambalanti patheyyam. Matthakam sannitalayinti tassa banarindassa matthakam paharim. Sannitalayantipi patho. Dubbalo ahuti na balava asi yathadhippayam na agamasi. Vegenati maya pahatapasanavegena. Udappattoti utthito. Mayyoti tena mittadubbhipurisena silaya paviddhaya mahacammam chijjitva olambi ruhiram pagghari. Mahasatto vedanappatto cintesi imasmim thane anno natthi idam bhayam imam purisam nissaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page280.

Uppannanti. So maranabhayabhito olambantam cammabandham hatthena gahetva uppatitva sakham abhiruyha tena papena saddhim sallapanto mayyo manti adimaha. Tattha mayyo mam bhaddanteti ma ayyo mam bhaddanteti tam nivareti. Tvanca namati tvam nama evam maya papata uddhato edisam pharusakammam mayi kari aho te ayuttam katanti. Aho vatati tam garahanto evamaha. Tava dukkarakarakati mayi aparajjhanena atidukkatakammakaraka. Paralokavati paralokato viya anito. Dubbheyyanti dubbhitabbam vadhitabbam. Vedanam katukanti evam santepi tvam adhammattha yadisam vedanam aham phusami edisam vedanam katukam ma phusi tam papakammam phalam veluva tam ma vadhi iti mam maharaja piyaputtakam viya anukampi. Atha nam aham etadavocam ayya maya katam ma kari ma mam asappurisam evarupe aranne ma nasaya aham disamulho maggam na janami attana katakammam ma nasetha jivitadanam me detha aranna niharitva manussapathe thapethati. Evam vutte so maya saddhim sallapanto tayi me natthi vissasoti adimaha. Tattha tayiti ito patthaya mayham tayi vissaso natthi. Ehiti bho purisa aham taya saddhim maggena na gamissami tvam pana ehi mama pitthito avidure dissamanasarirova gaccha aham rukkhaggeheva gamissamiti. Muttositi atha so mam maharaja aranna niharitva bho purisa balamiganam hattha muttosi. Manusim padanti manussupacaram

--------------------------------------------------------------------------------------------- page281.

Patto agatosi esa te maggo etena gacchati aha. Giricaroti giricari vanaro. Pakkhalyati dhovitva. Tenabhisattosmiti so aham maharaja tena vanarena abhisatto papakamme parinate tenabhisattosmiti mannamano evamaha. Additoti upadduto. Upagamiti ekam rahadam upagatosmi. Samapajjathati jato evarupo hutva upatthasi. Yavantoti yattakani. Ganda jayethati ganda jayimsu. So kira pipasam santharetum asakkonto udakanjalim ukkhipitva thokam pivitva sesam sarire sinci. Athassa tavadeva udakabindugananaya addhaveluvapakkappamana ganda utthahimsu tasma evamaha. Pabhinnati te ganda tam divasameva bhijjitva kunapa putigandhika hutva pubbalohitani paggharimsu. Yenati yena yena maggena. Okittati putigandhena okinna purakkhata parivarita. Massu orena agamati dutthasattaorena massu agama amhakam santikam ma agamasiti evam vadanta nivarentitipi attho. Sattavassani dani meti maharaja tato patthaya idani satta vassani mama ettakam kalam sakakammamanubhomi. Iti so attano mittadubbhikammam vittharetva maharaja manneva oloketva evarupam kammam na kenaci kattabbanti vatva tam voti adimaha. Tattha tanti tasma. Yasma evarupam kammam evam dukkhavipakam tasmati attho.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page282.

Kutthi kilasi bhavati yo mittanam idhaddubhi kayassa bheda mittadubbhi nirayam so upapajjatiti ayam abhisambuddhagatha. Bhikkhave yo idha loke mittanam dubbhati himsati so evarupo hotiti attho. Tassapi purisassa ranna saddhim kathentasseva pathavi vivaram adasi. Tam khananneva cavitva avicimhi nibbatto. Raja tasmim pathavim pavitthe uyyana nikkhamitva nagaram pavittho. Sattha imam dhammadesanam aharitva na bhikkhave idaneva pubbepi devadatto mayham silam pavijjhiyevati vatva jatakam samodhanesi tada mittadubbhipuriso devadatto ahosi kapiraja ahamevati. Mahakapijatakam nitthitam. Chattham. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 271-282. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=5582&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=5582&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2370              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=9618              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=10388              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=10388              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]