ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 52 : PALI ROMAN Cariya.A. (paramatthadi.)

                      13. Suvannasamacariyavannana
       [111] Terasame samo yada vane asinti himavantasmim migasammataya nama
nadiya tire mahati aranne samo 1- nama tapasakumaro yada ahosi. Sakkena
abhinimmitoti sakkassa devanamindassa upadesasampattiya jatatta sakkena
nibbattito janito. Tatrayam anupubbikatha:- atite baranasito avidure nadiya
tire eko nesadagamo ahosi. Tattha jetthanesadassa putto jato, tassa
"dukulo"ti namamakamsu. Tassa eva nadiya paratirepi eko nesadagamo ahosi.
Tattha jetthanesadassa dhita jata, tassa "parika"ti namamakamsu. Te ubhopi
brahmalokato agata suddhasatta. Tesam vayappattanam anicchamananam avahavivaham
karimsu. Te ubhopi kilesasamuddam anotaritva brahmano viya ekato vasimsu. Na ca kinci
nesadakammam karonti.
@Footnote: 1 Ma. suvannasamo

--------------------------------------------------------------------------------------------- page301.

Karimsu. Te ubhopi kilesasamuddam anotaritva brahmano viya ekato vasimsu. Na ca kinci nesadakammam karonti. Atha dukulam matapitaro "tata tvam nesadakammam na karosi, neva gharavasam icchasi, kim nama karissasi"ti ahamsu. So "tumhesu anujanantesu pabbajissami"ti aha. "tena hi pabbajahi"ti. Dvepi jana himavantam pavisitva yasmim thane migasammata nama nadi himavantato otaritva gangam patta, tam thanam gantva gangam pahaya migasammatabhimukha abhiharimsu. Tada sakkassa bhavanam unhakaram dassesi. Sakko tam karanam natva vissakammuna tasmim thane assamam mapesi. Te tattha gantva pabbajitva sakkadattiye assame kamavacaramettam bhavetva pativasimsu. Sakkopi tesam upatthanam agacchati. So ekadivasam "tesam cakkhu parihayissanti"ti natva upasankamitva "bhante vo cakkhunam antarayo pannayati, patijagganakam puttam laddhum vattati, janami tumhakam suddhacittatam, tasma parikaya utunikale nabhim hatthena paramaseyyatha, evam vo putto jayissati, so vo upatthahissati"ti vatva pakkami, dukulapandito tam karanam parikaya acikkhitva tassa utunikale nabhim paramasi. Tada bodhisatto devaloka cavitva tassa kucchimhi patisandhim ganhi, sa dasamasaccayena suvannavannam puttam vijayi, tenevassa "suvannasamo"ti namam karimsu. Tam aparabhage vaddhitva solasavassuddesikampi matapitaro rakkhanta assame nisidapetva sayameva vanamulaphalaphalatthaya gacchanti. Athekadivasam vane phalaphalam adaya nivattitva assamapadato avidure meghe utthite rukkhamulam pavisitva vammikamatthake thitanam sarirato sedagandhamissake udake tasmim vammikabile thitassa asivisassa nasaputam pavitthe asiviso kujjhitva nasavatena pahari. Dve andha hutva paridevamana viravimsu. Atha mahasatto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page302.

"mama matapitaro aticirayanti, ka nu kho tesam pavatti"ti patimaggam gantva saddamakasi. Te tassa saddam sanjanitva patisaddam katva puttasinehena "tata sama idha paripantho atthi, ma agami"ti vatva saddanusarena sayameva samagamimsu. So "kena vo karanena cakkhuni vinatthani"ti pucchitva "tata mayam na janama, deve vassante rukkhamule vammikamatthake thita, atha na passama"ti vuttamatte eva annasi "tattha asivisena bhavitabbam, tena kuddhena nasavato vissattho bhavissati"ti. Atha "ma cintayittha, aham vo patijaggissami"ti matapitaro assamam netva tesam rattitthanadivatthanadisancaranatthane rajjuke bandhi. Tato patthaya te assame thapetva vanamulaphalaphalani aharati, patova vasanatthanam sammajjati, paniyam aharati, paribhojaniyam upatthapeti, dantakatthamukhodakani datva madhuraphalaphalam deti. Tehi mukhe vikkhalite sayam paribhunjitva matapitaro vanditva tesam avidureyeva icchati "kim nu kho ime anapenti"ti. Visesena ca mettam bahulamakasi, tenassa satta appatikkula ahesum. Yatha cassa satta, evam sattanam so bodhisatto appatikkulo. Evam so divase divase phalaphalatthaya arannam gacchantopi agacchantopi migaganaparivuto eva ahosi. Sihabyagghadivipakkhasattapi tena saddhim ativiya vissattha, mettanubhavena panassa vasanatthane annamannam tiracchanagata muducittatam patilabhimsu. Iti so sabbattha mettanubhavena abhiru anutrasi brahma viya avero vihasi. Tena vuttam:- #[111] "samo yada vane asim sakkena abhinimmito pavane sihabyagghe ca mettayamupanamayim. [112] Sihabyagghehi dipihi acchehi mahisehi ca pasadamigavarahehi parivaretva vane vasin"ti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page303.

Tattha mettayamupanamayinti makaro padasandhikaro, mettabhavanaya kururakammante sihabyagghepi phari, pageva sesasatteti adhippayo. Atha va metta ayati pavattati etenati mettayo, mettabhavana. Tam mettayam upanamayim sattesu anodhiso upanesim. "sihabyagghehi"tipi patho, tassattho:- na kevalamahameva, atha kho pavane sihabyagghehi yasmim mahavane tada aham viharami, tattha sihabyagghehi saddhim aham sattesu mettam upanamesim. Sihabyagghapi hi tada mamanubhavena 1- sattesu mettacittam patilabhimsu, pageva itare sattati dasseti. #[112] Pasadamigavarahehiti pasadamigehi ceva vanasukarehi ca. Parivaretvati etehi attanam parivaritam katva tasmim aranne vasim. [113] Idani tada attano mettabhavanaya laddham anisamsam matthakappattincassa dassetum:- #[113] "na mam koci uttasati na piham bhayami kassaci mettabalenupatthaddho ramami pavane tada"ti osanagathamaha. Tassattho:- sasabilaradiko bhirukajatikopi koci satto mam na uttasati na ubbijjeti. Ahampi kassaci sihabyagghaditiracchanato yakkhadiamanussato luddalohitapanimanussatoti kutocipi na bhayami. Kasma? yasma mettabalenupatthaddho cirakalam bhavitaya mettaparamitayanubhavena upatthambhito tasmim pavane mahaaranne tada ramami abhiramamiti. Sesam suvinneyyameva. Evam pana mahasatto sabbasatte mettayanto matapitaro ca sadhukam patijagganto ekadivasam arannato madhuraphalaphalam aharitva assame thapetva @Footnote: 1 ka. mahanubhavena

--------------------------------------------------------------------------------------------- page304.

Matapitaro vanditva "paniyam adaya agamissami"ti migaganaparivuto dve mige ekato katva tesam pitthiyam paniyaghatam thapetva hatthena gahetva naditittham agamasi. Tasmim samaye baranasiyam piliyakkho nama raja rajjam karesi. So migamamsalobhena mataram rajjam paticchadetva sannaddhapancavudho himavantam pavisitva mige vadhitva mamsam khaditva caranto migasammatam nadim patva anupubbena samassa paniyagahanatittham patto migapadavalanjam disva gacchanto 1- tam tatha gacchantam disva "maya ettakam kalam evam vicaranto manusso na ditthapubbo, devo nu kho esa nago nu kho, sacaham upasankamitva pucchissami, sahasa pakkameyyati yannunaham etam vijjhitva dubbalam katva puccheyyan"ti cintetva mahasattam 2- nhatva vakaciram nivasetva ajinacammam ekamsam karitva paniyaghatam puretva ukkhipitva vamamsakute thapanakale "idani tam vijjhitum samayo"ti visapitena 3- sarena dakkhinapasse vijjhi. Saro vamapassena nikkhami. Tassa viddhabhavam natva migagano bhito palayi. Samapandito pana viddhopi paniyaghatam yatha va tatha va anavasumbhetva 4- satim paccupatthapetva sanikam otaretva valukam byuhitva thapetva disam vavatthapetva matapitunam vasanatthanadisabhagena sisam katva nipajjitva mukhena lohitam chaddetva "mama koci veri nama natthi, mamapi katthaci veram nama natthi"ti vatva imam gathamaha:- "ko nu mam usuna vijjhi pamattam udaharakam khattiyo brahmano vesso ko mam viddha niliyati"ti. 5- Tam sutva raja "ayam maya vijjhitva pathaviyam patitopi neva mam akkosati na paribhasati, mama hadayamamsam sambahanto viya piyavacanena samudacarati, gamissamissa @Footnote: 1 Ma. agacchanto 2 Ma. mahasattassa 3 Ma. visalittena 4 Si. amuncitva @5 khu.ja. 28/296/154

--------------------------------------------------------------------------------------------- page305.

Santikan"ti cintetva upasankamitva attanam attana ca viddhabhavam avikatva "ko va tvam kassa va putto"ti mahasattam pucchi. So "samo namaham dukulapanditassa nama nesadaisino putto, kissa pana mam vijjhi"ti aha. So pathamam "migasannaya"ti musavadam vatva "aham imam niraparadham akaranena vijjhin"ti anusocitva yathabhutam avikatva tassa matapitunam vasanatthanam pucchitva tattha gantva tesam attanam avikatva tehi katapatisantharo "samo maya viddho"ti vatva te paridevante sokasamapanne "yam samena kattabbam paricarikakammam, tam katva aham vo upatthahissami"ti samassasetva samassa santikam anesi. Te tattha gantva nanappakaram paridevitva tassa ure hattham thapetva "puttassa me sarire usuma vattateva, visavegena visannitam apanno bhavissatiti nibbisabhavatthaya saccakiriyam karissama"ti cintetva:- "yam kincitthi katam punnam mayhanceva pitucca te sabbena tena kusalena visam samassa hannatu"ti 1- matara, "yam kincitthi katam punnam mayhanceva matucca te sabbena tena kusalena visam samassa hannatu"ti 2- pitara, "pabbatyaham gandhamadane cirarattanivasini 3- na me piyataro koci anno samena vijjati etena saccavajjena visam samassa hannatu"ti 4- devataya ca saccakiriyaya kataya mahasatto khippam vutthasi. Padumapattaphalase udakabindu viya vinivattetva abadho vigato. Viddhatthanam arogam pakatikameva @Footnote: 1 khu.ja. 28/388/162 2 khu.ja. 28/396/163 3 ka. ciram rattam nivasini 4 khu.ja. @28/398/163

--------------------------------------------------------------------------------------------- page306.

Ahosi. Matapitunam cakkhuni uppajjimsu. Iti mahasattassa arogata, matapitunanca cakkhupatilabho, arunuggamanam, tesam catunnampi assameyeva avatthananti 1- sabbam ekakkhaneyeva ahosi. Atha mahasatto ranna saddhim patisantharam katva "dhammam cara maharaja"ti- adina 2- dhammam desetva uttarimpi ovaditva panca silani adasi. So tassa ovadam sirasa patiggahetva vanditva baranasim gantva danadini punnani katva saggaparayano ahosi. Bodhisattopi saddhim matapituhi abhinnasamapattiyo nibbattetva ayupariyosane brahmalokupago ahosi. Tada raja anandatthero ahosi, devadhita uppalavanna, sakko anuruddho, pita mahakassapatthero, mata bhaddakapilani, samapandito lokanatho. Tassa hettha vuttanayeneva sesaparamiyo niddharetabba. Tatha visapitena sallena dakkhinapassena pavisitva vamapassato vinivijjhanavasena viddhopi kinci kayavikaram akatva udakaghatassa bhumiyam nikkhipanam, vadhake annatepi nate viya cittavikarabhavo, piyavacanena samudacaro, matapituupatthanapunnato mayham parihaniti anusocanamattam, aroge jate ranno karunnam mettanca upatthapetva dhammadesana, ovadadananti evamadayo gunanubhava vibhavetabbati. Suvannasamacariyavannana nitthita. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 52 page 300-306. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=52&A=6667&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=52&A=6667&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=33&i=241              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=33&A=9412              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=33&A=12193              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=33&A=12193              Contents of The Tipitaka Volume 33 http://84000.org/tipitaka/read/?index_33

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]