ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 53 : PALI ROMAN Sangani.A. (atthasalini)

                           Pancakanayavannana
     [167] Idani katama dhamma kusalati pancakanayo araddho. Kasmati
ce? puggalajjhasayavasena ceva desanavilasena ca. Sannisinnadevaparisaya 2- kira
ekaccanam devanam vitakkoeva olarikato upatthasi, vicarapitisukhacittekaggata
santato. Tesam sappayavasena sattha caturangikam avitakkam vicaramattam dutiyajjhanam
nama bhajesi. Ekaccanam vicaro olarikato upatthasi, pitisukhacittekaggata
santato. Tesam sappayavasena tivangikam tatiyajjhanam nama bhajesi. Ekaccanam piti
olarikato upatthasi, sukhacittekaggata santato. Tesam sappayavasena duvangikam
catutthajjhanam nama bhajesi, ekaccanam sukham olarikato upatthasi, upekkha-
cittekaggata santato. Tesam sappayavasena duvangikam pancamajjhanam nama bhajesi.
Ayam tava puggalajjhasayo.
     Yassa pana dhammadhatuya supatividdhata desana vilasappatta 3- nama
hoti, sa tathagatassa sutthu patividdha. Tasma nanamahattataya desanavidhanesu
kusalo desanavilasappatto sattha yam yam angam labbhati, tassa tassa vasena
yatha yatha icchati, tatha tatha desanam niyametiti so idha pancangikam pathamajjhanam bhajesi,
caturangikam avitakkam vicaramattam dutiyajjhanam bhajesi, tivangikam tatiyajjhanam
bhajesi, duvangikam catutthajjhanam, duvangikameva pancamajjhanam bhajesi. Ayam
desanavilaso nama.
@Footnote: 1 abhi. 34/150/46   2 Ma. sannipatitadevaparisaya    3 cha. desanavilasappatto

--------------------------------------------------------------------------------------------- page233.

Apica ye bhagavata "tayome bhikkhave samadhi savitakkasavicaro samadhi, avitakkavicaramatto samadhi, avitakkaavicaro samadhi"ti 1- suttante tayo samadhi desita. Tesu hettha savitakkasavicaro samadhi avitakkaavicaro samadhi ca bhajetva dassito, avitakkavicaramatto na dassitoti. Tam dassetumpi ayam pancakanayo araddhoti veditabbo. Tattha dutiyajjhananiddese phassadisu vitakkamattam parihayati, kotthasavare "caturangikam jhanam hoti, caturangiko maggo hoti"ti ayameva viseso. Sesam sabbam pathamajjhanasadisameva. Yani ca catukkanaye dutiyatatiyacatutthani, tani idha tatiyacatutthapancamani. Tesam adhigamapatipatiya dipanattham ayam nayo veditabbo:- eko kira amaccaputto rajanam upatthatum janapadato nagaram agato, so ekadivasameva rajanam disva panabyasanena sabbam vibhavajatam nasesi. Tam ekadivasam suramadamattam niccolam katva jinnakatasarakamattena paticchadetva panagarato niharimsu, tamenam sankarakute nipajjitva niddayantam eko angavijjapathako disva "ayam puriso mahajanassa avassayo bhavissati, patijaggitabbo eso"ti sannitthanam katva mattikaya nhapetva thulasatakayugam nivasapetva puna gandhodakena nhapetva sukhumena dukulayugalena acchadetva pasadam aropetva subhojanam bhojetva "evam nam 2- paricareyyatha"ti paricarake paticchadetva 3- pakkami. Atha nam te sayanam aropesum, panagaragamanapatibahanatthanca nam cattaro tava jana catusu hatthapadesu uppiletva atthamsu. Tattha eko pade parimajji, eko talapannam 4- gahetva viji, eko vinam vadayamano gayanto nisidi. So sayanupagamanena vigatakilamatho thokam niddayitva vutthito hatthapadanippilanam asahamano "ko me hatthapade uppileti, apagacchatha"ti tajjesi, te ekavacaneneva apagacchimsu. Tato puna thokam niddayitva vutthito padaparimajjanam @Footnote: 1 di.pa. 11/305/196 2 Ma. etha nam @3 cha. patipadetva 4 cha.Ma. talavantam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page234.

Asahamano "ko me pade parimajjati, apagaccha"ti aha, sopi ekavacaneneva apagacchi. Puna thokam niddayitva vutthito vatavutthi viya 1- talapannavatam asahanto "ko esa, apagacchatu"ti aha, sopi ekavacaneneva apagacchi. Puna thokam niddayitva vutthito kannasulam viya gitavaditasaddam asahamano vinavadakam tajjesi, sopi ekavacaneneva apagacchi. Athevam anukkamena pahinakilamathuppilana- parimajjanavatappaharagitavaditasaddupaddavo sukham sayitva vutthaya ranno santikam agamasi. Rajapissa mahantam issariyamadasi, so mahajanassa avassayo jato. Tattha panabyasanena parijunnappatto so amaccaputto viya anekabyasanaparijunnappatto gharavasagato kulaputto datthabbo, angavijjapathako puriso viya tathagato, tassa purisassa "ayam mahajanassa avassayo bhavissati, patijagganam arahati"ti sannitthanam viya tathagatassa "ayam mahajanassa avassayo bhavissati, pabbajjam arahati kulaputto"ti sannitthanakaranam. Athassa amaccaputtassa mattikamattena nhapanam viya kulaputtassapi pabbajjapatilabho, athassa thulasatakanivasanam viya imassapi dasasikkhapadasankhata- silavatthanivasanam, puna tassa gandhodakanhapanam viya imassapi patimokkhasamvaradi- silagandhodakanhapanam, puna tassa sukhumadukulayugalacchadanam viya imassapi yathavuttasilavisuddhisampadasankhatadukulacchadanam. Dukulacchaditassa panassa pasadaropanam viya imassapi silavisuddhidukulacchaditassa samadhibhavanapasadaropanam, 2- tato tassa subhojanabhunjanam viya imassapi samadhiupakarakasatisampajannadidhammamataparibhunjanam. Bhuttabhojanassa pana tassa paricarakehi sayanaropanam viya imassapi vitakkadihi upacarajjhanaropanam, puna tassa panagaragamanapatibahanattham hatthapaduppilanakapurisacatukkam viya imassapi kamasannabhimukhagamanapatibahanattham arammane @Footnote: 1 cha.Ma. vatavutthim viya 2 cha. samadhibhavanapasadarohanam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page235.

Cittuppilanako nekkhammavitakko, tassa padaparimajjakapuriso viya imassapi arammane cittanumajjako 1- vicaro, tassa talapannavatadayako viya imassapi cetaso sitalabhavadayika piti. Tassa sotanuggahakaro gandhabbapuriso viya imassapi cittanuggahakam somanassam, tassa sayanupagamanena vigatakilamathassa thokam niddupagamanam viya imassapi upacarajjhanasannissayena vigatanivaranakilamathassa pathamajjhanupagamanam. Athassa niddayitva vutthitassa hatthapaduppilanasahanena hatthapaduppilakanam santajjanam tesanca apagamanena puna thokam niddupagamanam viya imassapi pathamajjhanato vutthitassa cittuppilanakavitakkasahanena vitakkadosadassanam vitakkappahana ca puna avitakkavicaramattadutiyajjhanupagamanam. Tato tassa punappunam niddayitva vutthitassa yathavuttena kamena padaparimajjanadinam asahanena patipatiya padaparimajjakadinam santajjanam tesam tesanca apagamanena punappunam thokam niddupagamanam viya imassapi punappunam dutiyadihi jhanehi vutthitassa yathavuttadosanam vicaradinam asahanena patipatiya vicaradidosadassanam tesam tesanca pahana punappunam avitakkavicaranippitikapahina- somanassajjhanupagamanam. Tassa pana sayana vutthaya ranno santikam gatassa issariyappatti viya imassapi pancamajjhanato vutthitassa vipassanamaggam upagatassa arahattappatti. Tassa pattissariyassa bahunnam jananam avassayabhavo viya imassapi arahattappattassa bahunnam avassayabhavopi veditabbo. Ettavata hi esa anuttaram punnakkhettam nama hotiti. Pancakanayo nitthito. Ettavata catukkapancakanayadvayabhedo suddhikanavako nama pakasito hoti. Atthato panesa pancakanaye catukkanayassa pavitthatta jhanapancakoevati veditabbo. @Footnote: 1 cha.Ma. cittanumajjanako


             The Pali Atthakatha in Roman Book 53 page 232-235. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=53&A=5817&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=53&A=5817&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=34&i=149              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=34&A=1343              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=34&A=956              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=34&A=956              Contents of The Tipitaka Volume 34 http://84000.org/tipitaka/read/?index_34

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]