ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓๗ ภาษาบาลีอักษรไทย ชา.อ.๓ ทุกนิปาตวณฺณนา

                      ๘ เอกปทชาตกํ
     อิงฺฆ เอกปทํ ตาตาติ อิทํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต เอกํ
กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ ฯ
     สาวตฺถิวาสิโก กิเรโก กุฏุมฺพิโก อโหสิ ฯ อถสฺส เอกทิวสํ
องฺเก นิสินฺโน ปุตฺโต อตฺถสฺส ทฺวารํ นาม ปญฺหํ ปุจฺฉิ ฯ โส
จ พุทฺธวิสโย เอส ปญฺโห, น ตํ อญฺโญ กเถตุํ สกฺขิสฺสตีติ
ปุตฺตํ คเหตฺวา เชตวนํ คนฺตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา ภนฺเต อยํ เม
ทารโก อูรุมฺหิ นิสินฺโน อตฺถสฺส ทฺวารํ นาม ปญฺหํ ปุจฺฉิ, อหํ
ตํ อชานนฺโต อิธาคโต, กเถถ ภนฺเต อิมํ ปญฺหนฺติ ฯ สตฺถา น
โข อุปาสก อยํ ทารโก อิทาเนว อตฺถคเวสโก, ปุพฺเพปิ
อตฺถคเวสโก หุตฺวา อิมํ ปญฺหํ ปณฺฑิเต ปุจฺฉิ, โปราณกปณฺฑิตาปิสฺส
กเถสุํ, ภวสงฺเขปคตตฺตา ปน น สลฺลกฺเขสีติ วตฺวา อตีตํ อาหริ ฯ
     อตีเต พาราณสิยํ พฺรหฺมทตฺเต รชฺชํ กาเรนฺเต โพธิสตฺโต
เสฏฺฐิกุเล นิพฺพตฺติตฺวา วยปฺปตฺโต ปิตุ อจฺจเยน เสฏฺฐิฏฺฐานํ
ลภิ ฯ อถสฺส ปุตฺโต ทหรกุมาโร อูรุมฺหิ นิสีทิตฺวาว ตาต
มยฺหํ เอกํ ปทํ อเนกตฺถปทนิสฺสิตํ ๑- เอกํ การณํ กเถถาติ ปุจฺฉนฺโต
ปฐมํ คาถมาห
           อิงฺฆ เอกํ ปทํ ตาต   อเนกตฺถปทนิสฺสิตํ
           กิญฺจิ สงฺคหิตํ พฺรูหิ,   เยนตฺเถ สาธเยมเสติ ฯ
     ตตฺถ อิงฺฆาติ ยาจนตฺเถ โจทนตฺเถ วา นิปาโต ฯ เอกํ
ปทนฺติ เอกํ การณปทํ, เอกํ การณสงฺคหิตํ วา พฺยญฺชนปทํ ฯ
อเนกตฺถปทนิสฺสิตนฺติ อเนกานิ อตฺถปทานิ การณปทานิ นิสฺสิตํ ฯ
กิญฺจิ สงฺคหิตํ พฺรูหีติ กิญฺจิ เอกํ พหุนฺนํ ปทานํ สงฺคาหิกํ
พฺรูหิ ฯ อยเมว วา ปาโฐ ฯ เยนตฺเถ สาธเยมเสติ เยน เกน
ปเทน อเนกตฺถนิสฺสิเตน มยํ อตฺตโน วุฑฺฒึ สาเธยฺยาม, ตํ เม
กเถหีติ ปุจฺฉติ ฯ
@เชิงอรรถ:  เอกปทํ อเนกตฺถนิสฺสิตนฺติปิ ฯ
     อถสฺส ปิตา กเถนฺโต ทุติยํ คาถมาห
          ทกฺเขยฺเยกปทํ ตาต     อเนกตฺถปทนิสฺสิตํ
          ตญฺจ สีเลน สํยุตฺตํ      ขนฺติยา อุปปาทิตํ
          อลํ มิตฺเต สุขาเปตุํ     อมิตฺตานํ ทุขาย วาติ ฯ
     ตตฺถ ทกฺเขยฺเยกปทํ ตาตาติ ทกฺเขยฺยํ เอกปทํ ฯ ทกฺเขยฺยํ
นาม ลาภุปฺปาทกสฺส เฉกสฺส กุสลสฺส ญาณสมฺปยุตฺตํ วิริยํ ฯ
อเนกตฺถปทนิสฺสิตนฺติ เอวํ วุตฺตปฺปการวิริยํ อเนเกหิ อตฺถปเทหิ
นิสฺสิตํ ฯ กตเรหีติ สีลาทีหิ ฯ เตเนว ตญฺจ สีเลน สํยุตฺตนฺติ
อาทิมาห ฯ ตสฺสตฺโถ ตญฺจ ปเนตํ วิริยํ อาจารสีลสํยุตฺตํ
อธิวาสนขนฺติยา อุเปตํ มิตฺเต สุขาเปตุํ อมิตฺตานํ ทุกฺขาย อลํ สมตฺถํ,
โก หิ นาม ลาภุปฺปาทกญาณสมฺปยุตฺตกุสลวิริยสมนฺนาคโต อาจาร-
ขนฺติสมฺปนฺโน มิตฺเต สุขาเปตุํ อมิตฺเต วา ทุกฺขาเปตุํ  น สกฺโกตีติ ฯ
     เอวํ โพธิสตฺโต ปุตฺตสฺส ปญฺหํ กเถสิ ฯ โส ปิตรา
กถิตนเยเนว อตฺตโน อตฺถํ สาธยิตฺวา ยถากมฺมํ คโต ฯ
     สตฺถา อิมํ ธมฺมเทสนํ อาหริตฺวา สจฺจานิ ปกาเสตฺวา ชาตกํ
สโมธาเนสิ ฯ สจฺจปริโยสาเน ปิตาปุตฺตา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺฐิตา ฯ
ตทา ปุตฺโต อยเมว อโหสิ, พาราณสิเสฏฺฐี ปน อหเมวาติ ฯ
                   เอกปทชาตกํ อฏฺฐมํ ฯ
                     ------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓๗ หน้า ๓๑๔-๓๑๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=37&A=6234&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=37&A=6234&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=325              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=1848              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=1840              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=1840              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๗ http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]