ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๕๔ ภาษาบาลีอักษรไทย วิภงฺค.อ. (สมฺโมห.)

                         ๓. ติกนิทฺเทสวณฺณนา
     [๙๐๙] ติกนิทฺเทเส ตีหิ อกุสลมูเลหิ ติวฏฺฏมูลสมุทาจาโร กถิโต,
อกุสลวิตกฺกาทีสุ วิตกฺกนวเสน วิตกฺโก, สญฺชานนวเสน สญฺญา, สภาวฏฺเฐน
ธาตูติ เวทิตพฺพา. ทุจฺจริตนิทฺเทเส ปฐมนโย กมฺมปถวเสน วิภตฺโต, ทุติโย
สพฺพสงฺคาหิกกมฺมวเสน, ตติโย นิพฺพตฺติตเจตนาวเสเนว.
     [๙๑๔] อาสวนิทฺเทเส สุตฺตนฺตปริยาเยน ตโยว อาสวา กถิตา.
     [๙๑๙] เอสนานิทฺเทเส สงฺเขปโต ตตฺถ กตมา กาเมสนาติอาทินา
นเยน วุตฺโต กามคเวสนราโค กาเมสนา. โย ภเวสุ ภวจฺฉนฺโทติอาทินา นเยน
วุตฺโต ภวคเวสนราโค ภเวสนา. สสฺสโต โลโกติอาทินา นเยน วุตฺตา
ทิฏฺฐิคติกสมฺมตสฺส พฺรหฺมจริยสฺส คเวสนา ทิฏฺฐิ พฺรหฺมจริเยสนาติ เวทิตพฺพา.
ยสฺมา จ น เกวลํ ราคทิฏฺฐิโยเอว เอสนา, ตเทกฏฺฐํ ปน กมฺมมฺปิ เอสนาเยว.
ตสฺมา ตํ ทสฺเสตุํ ทุติยนโย วิภตฺโต. ตตฺถ ตเทกฏฺฐนฺติ สมฺปยุตฺเตกฏฺฐํ
เวทิตพฺพํ. ตตฺถ กามราเคกฏฺฐํ กามาวจรสตฺตานเมว ปวตฺตติ, ภวราเคกฏฺฐํ ปน
มหาพฺรหฺมานํ. สมาปตฺติโต วุฏฺฐาย จงฺกมนฺตานํ ฌานงฺคานํ อสฺสาทนกาเล
  อกุสลํ กายกมฺมํ โหติ, "อโห สุขํ อโห สุขนฺ"ติ วาจํ ภินฺทิตฺวา อสฺสาทนกาเล
วจีกมฺมํ, กายงฺควาจงฺคานิ อโจเปตฺวา มนสาว อสฺสาทนกาเล มโนกมฺมํ.
อนฺตคฺคาหิกทิฏฺฐิวเสน ปน สพฺเพสมฺปิ ทิฏฺฐิคติกานํ จงฺกมนาทิวเสน ตานิ
โหนฺติเยว.
     [๙๒๐] วิธานิทฺเทเส "กถํวิธํ สีลวนฺตํ วทนฺติ, กถํวิธํ ปญฺญวนฺตํ
วทนฺตี"ติอาทีสุ ๑- อาการสณฺฐานํ วิธา นาม. "เอกวิเธน ญาณวตฺถู"ติอาทีสุ ๒-
โกฏฺฐาโส. "วิธาสุ น วิกมฺปตี"ติอาทีสุ ๓- มาโน. อิธาปิ มาโนว วิธา นาม.
@เชิงอรรถ:  สํ.ส. ๑๕/๙๕/๖๑         อภิ. ๓๕/๗๕๑/๓๗๗      ขุ.เถร. ๒๖/๑๐๗๙/๔๐๔
โส หิ เสยฺยาทิวเสน วิทหนโต วิธาติ วุจฺจติ, ฐปนฏฺเฐน วา วิธา. ตสฺมา
"เสยฺโย อหนฺ"ติ ๑- เอวมุปฺปนฺนา มานวิธา มานฐปนา เสยฺโยหมสฺมีติ วิธาติ
เวทิตพฺพา. เสสปททฺวเยสุปิ เอเสว นโย.
     [๙๒๑] ภยนิทฺเทเส ชาตึ ปฏิจฺจ ภยนฺติ ชาติปจฺจยา อุปฺปนฺนภยํ.
ภยานกนฺติ อาการนิทฺเทโส. ฉมฺภิตตฺตนฺติ ภยวเสน คตฺตจลนํ. โลมหํโสติ
โลมานํ หํสนํ อุทฺธคฺคภาโว. อิมินา ปททฺวเยน กิจฺจโต ภยํ ทสฺเสตฺวา ปุน
เจตโส อุตฺราโสติ สภาวโต ทสฺสิตํ.
    [๙๒๒] ตมนิทฺเทเส วิจิกิจฺฉาสีเสน อวิชฺชา กถิตา. "ตมนฺธกาโร
สมฺโมโห, อวิชฺโชโฆ มหพฺภโย"ติ วจนโต หิ อวิชฺชา ตโม นาม. ติณฺณํ ปน
อทฺธานํ วเสน เทสนาสุขตาย วิจิกิจฺฉาสีเสน เทสนา กตา. ตตฺถ "กินฺนุ โข
อหํ อตีเต ขตฺติโย อโหสึ, อุทาหุ พฺราหมฺโณ, เวสฺโส, สุทฺโท, กาโฬ,
โอทาโต, รสฺโส, ทีโฆ"ติ กงฺขนฺโต อตีตํ อทฺธานํ อารพฺภ กงฺขติ นาม.
"กินฺนุ โข อหํ อนาคเต ขตฺติโย ภวิสฺสามิ, อุทาหุ พฺราหมฺโณ, เวสฺโส
ฯเปฯ ทีโฆ"ติ กงฺขนฺโต อนาคตํ อทฺธานํ อารพฺภ กงฺขติ นาม. "กินฺนุ โข
อหํ เอตรหิ ขตฺติโย, อุทาหุ พฺราหฺมโณ, เวสฺโส, สุทฺโท, กึ วา อหํ รูปํ,
อุทาหุ เวทนา, สญฺญา, สงฺขารา, วิญฺญาณนฺ"ติ กงฺขนฺโต ปจฺจุปฺปนฺนํ อทฺธานํ
อารพฺภ กงฺขติ นาม.
     ตตฺถ กิญฺจาปิ ขตฺติโย วา อตฺตโน ขตฺติยภาวํ ฯเปฯ สุทฺโท วา
สุทฺทภาวํ อชานนโก นาม นตฺถิ, ชีวลทฺธิโก ปน สพฺโพ ๒- ขตฺติยชีวาทีนํ
วณฺณาทิเภทํ สุตฺวา "กีทิโส นุ โข อมฺหากํ อพฺภนฺตเร ชีโว, กินฺนุ โข
นีลโก, อุทาหุ ปีตโก, โลหิตโก, โอทาโต, จตุรํโส, ฉฬํโส, อฏฺฐํโส"ติ กงฺขนฺโต
เอวํ กงฺขติ นาม.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. เสยฺโยหมสฺมีติ          ฉ.ม. สตฺโต
     [๙๒๓] ติตฺถายตนานีติ ติตฺถภูตานิ อายตนานิ, ติตฺถิยานํ วา อายตนานิ.
ตตฺถ ติตฺถํ นาม ทฺวาสฏฺฐี ทิฏฺฐิโย. ติตฺถิยา นาม เยสํ ตา ทิฏฺฐิโย
รุจฺจนฺติ ขมนฺติ. อายตนฏฺโฐ เหฏฺฐา วุตฺโตเยว. ตตฺถ ยสฺมา สพฺเพปิ ทิฏฺฐิคติกา
สญฺชายมานา อิเมสุเยว ตีสุ ฐาเนสุ สญฺชายนฺติ, สโมสรมานาปิ เอเตสุเยว
สโมสรนฺติ สนฺนิปตนฺติ, ทิฏฺฐิคติกภาเว จ เนสํ เอตานิเยว การณานิ, ตสฺมา
ติตฺถานิ จ ตานิ สญฺชาตานีติอาทินา อตฺเถน อายตนานิ จาติ ติตฺถายตนานิ.
เตเนวตฺเถน ติตฺถิยานํ อายตนานีติปิ ติตฺถายตนานิ. ปุริสปุคฺคโลติ สตฺโต.
กามญฺจ ปุริโสติปิ ปุคฺคโลติปิ วุตฺเต สตฺโตเยว วุตฺโต โหติ, ๑- อยํ ปน
สมฺมติกถา นาม โย ยถา ชานาติ, ตสฺส ตถา วุจฺจติ. ปฏิสํเวเทตีติ อตฺตโน
สนฺตาเน อุปฺปนฺนํ ชานาติ, ปฏิสํวิทิตํ กโรติ อนุภวติ วา. ปุพฺเพ กตเหตูติ
ปุพฺเพ กตการณา, ปุพฺเพ กตกมฺมปจฺจเยเนว ปฏิสํเวเทตีติ อตฺโถ. อยํ
นิคณฺฐสมโย. เอวํวาทิโน ปน เต กมฺมเวทนญฺจ กิริยาเวทนญฺจ ปฏิกฺขิปิตฺวา
เอกํ วิปากเวทนเมว สมฺปฏิจฺฉนฺติ. ปิตฺตสมุฏฺฐานาทีสุ ๒- จ อฏฺฐสุ อาพาเธสุ
สตฺต ปฏิกฺขิปิตฺวา อฏฺฐมํเยว สมฺปฏิจฺฉนฺติ. ทิฏฺฐธมฺมเวทนียาทีสุ จ ตีสุ
กมฺเมสุ เทฺว ปฏิกฺขิปิตฺวา เอกํ อปราปริยเวทนียเมว สมฺปฏิจฺฉนฺติ.
กุสลากุสลวิปากกิริยาสงฺขาตาสุ จ จตูสุ เจตนาสุ วิปากเจตนํเยว สมฺปฏิจฺฉนฺติ.
     อิสฺสรนิมฺมานเหตูติ อิสฺสรนิมฺมานการณา, พฺรหฺมุนา วา ปชาปตินา
วา อิสฺสเรน นิมฺมิตตฺตา ปฏิสํเวเทตีติ อตฺโถ. อยํ พฺราหฺมณสมโย. อยญฺหิ
เตสํ อธิปฺปาโย:- อิมา ติสฺโส เวทนา ปจฺจุปฺปนฺเน อตฺตนา กตมูลเกน
วา อาณตฺติมูลเกน วา ปุพฺเพ กเตน วา อเหตุอปฺปจฺจยา วา ปฏิสํเวเทตุํ
นาม น สกฺกา, อิสฺสรนิมฺมานการณาเอว ปน อิมา ปฏิสํเวเทตีติ. เอวํวาทิโน
ปเนเต เหฏฺฐา วุตฺเตสุ อฏฺฐสุ อาพาเธสุ เอกมฺปิ อสมฺปฏิจฺฉิตฺวา สพฺเพ ๓-
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อยํ ปาโฐ น ทิสฺสติ        ขุ.มหา. ๒๙/๒๒/๑๔ (สฺยา)        ฉ.ม. สพฺพํ
ปฏิพาหนฺติ. ตถา ทิฏฺฐธมฺมเวทนียาทีสุปิ สพฺพโกฏฺฐาเสสุ เอกมฺปิ อสมฺปฏิจฺฉิตฺวา
สพฺเพ ปฏิพาหนฺติ.
     อเหตุอปฺปจฺจยาติ เหตุญฺจ ปจฺจยญฺจ วินา อการเณเนว ปฏิสํเวเทตีติ
อตฺโถ. อยํ อาชีวกสมโย. เอวํวาทิโน เอเตปิ เหฏฺฐา วุตฺเตสุ การเณสุ จ
พฺยาธิอาทีสุ ๑- จ เอกมฺปิ อสมฺปฏิจฺฉิตฺวา สพฺพํ ปฏิกฺขิปนฺติ.
     [๙๒๔] กิญฺจนาติ ปลิโพธา. ราโค กิญฺจนนฺติ ราโค อุปฺปชฺชมาโน
สตฺเต พนฺธติ ปลิพุนฺเธติ, ตสฺมา กิญฺจนนฺติ วุจฺจติ. โทสโมเหสุปิ เอเสว
นโย. องฺคณานีติ "อุทงฺคเณ ตตฺถ ปปํ อวินฺทุนฺ"ติ ๒- อาคตฏฺฐาเน ภูมิปเทโส
องฺคณํ. "ตสฺเสว รชสฺส วา องฺคณสฺส วา ปหานาย วายมตี"ติ ๓- อาคตฏฺฐาเน
ยงฺกิญฺจิ มลํ วา ปงฺโก วา. "สงฺคโณว สมาโน"ติ ๔- อาคตฏฺฐาเน นานปฺปกาโร
ติพฺพกิเลโส. อิธาปิ ตเทว กิเลสงฺคณํ อธิปฺเปตํ. เตเนว ราโค องฺคณนฺติอาทิมาห.
      มลานีติ มลีนภาวกรณานิ. ราโค มลนฺติ ราโค อุปฺปชฺชมาโน จิตฺตํ
มลีนํ กโรติ, มลํ คาหาเปติ, ตสฺมา มลนฺติ วุจฺจติ. อิตเรสุปิ ทฺวีสุ เอเสว
นโย.
     วิสมนิทฺเทเส ยสฺมา ราคาทีสุ เจว กายทุจฺจริตาทีสุ จ สตฺตา ปกฺขลนฺติ,
ปกฺขลิตา จ ปน สาสนโตปิ สุคติโตปิ ปตนฺติ, ตสฺมา ปกฺขลนปาตเหตุโต
ราโค วิสมนฺติอาทิ วุตฺตํ.
     อคฺคีติ อนุทหนฏฺเฐน อคฺคิ. ราคคฺคีติ ราโค อุปฺปชฺชมาโน สตฺเต
อนุทหติ ฌาเปติ, ตสฺมา อคฺคีติ วุจฺจติ. โทสโมเหสุปิ เอเสว นโย. ตตฺถ
วตฺถูนิ:- เอกา กิร ทหรภิกฺขุนี จิตฺตลปพฺพตวิหาเร อุโปสถาคารํ คนฺตฺวา
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. พฺยาธีสุ         ขุ.ชา. ๒๗/๒/๑ (สฺยา)
@ ม.มู. ๑๒/๑๘๔/๑๕๕, องฺ.ทสก. ๒๔/๕๑/๗๓      ม.มู. ๑๒/๕๗/๓๒
ทฺวารปาลกรูปํ โอโลกยมานา ฐิตา, อถสฺสา อนฺโต ราโค อุปฺปนฺโน, สา
เตเนว  ฌายิตฺวา กาลมกาสิ. ภิกฺขุนิโย คจฺฉมานา "อยํ ทหรา ฐิตา, ปกฺโกสถ
นนฺ"ติ อาหํสุ. เอกา คนฺตฺวา "กสฺมา ฐิตาสี"ติ หตฺเถ คณฺหิ. คหิตมตฺตา
ปริวตฺติตฺวา ปติตา. อิทํ ตาว ราคสฺส อนุทหนตาย วตฺถุ. โทสสฺส ปน
อนุทหนตาย มโนปโทสิกา เทวา ทฏฺฐพฺพา. โมหสฺส อนุทหนตาย ขิฑฺฑาปโทสิกา
เทวา ทฏฺฐพฺพา. โมหนวเสน หิ เตสํ สติสมฺโมโส โหติ, ตสฺมา
ขิฑฺฑาวเสน อาหารกาลํ อติวตฺเตตฺวา กาลํ กโรนฺติ. กสาวาติ กสฏา นิโรชา.
ราคาทีสุ จ กายทุจฺจริตาทีสุ จ เอกมฺปิ ปณีตํ โอชวนฺตํ นตฺถิ, ตสฺมา
ราโค กสาโวติอาทิ วุตฺตํ.
     [๙๒๕] อสฺสาททิฏฺฐีติ อสฺสาทสมฺปยุตฺตา ทิฏฺฐิ. นตฺถิ กาเมสุ โทโสติ
กิเลสกาเมน วตฺถุกามปฏิเสวนโทโส นตฺถีติ วทติ. ปาตพฺยตนฺติ ปาตพฺพภาวํ
ปริภุญฺชนํ อชฺโฌหรณํ. เอวํวาที หิ โส วตฺถุกาเมสุ กิเลสกามํ ปิวนฺโต
วิย อชฺโฌหรนฺโต วิย ปริภุญฺชติ. อตฺตานุทิฏฺฐีติ อตฺตานํ อนุคตา ทิฏฺฐิ.
มิจฺฉาทิฏฺฐีติ ลามกา ทิฏฺฐิ. อิทานิ ยสฺมา เอตฺถ ปฐมา สสฺสตทิฏฺฐิ โหติ,
ทุติยา สกฺกายทิฏฺฐิ, ตติยา อุจฺเฉททิฏฺฐิ, ตสฺมา ตมตฺถํ ทสฺเสตุํ สสฺสตทิฏฺฐิ
อสฺสาททิฏฺฐีติอาทิมาห.
     [๙๒๖] อรตินิทฺเทโส จ วิเหสานิทฺเทโส จ วุตฺตตฺโถเยว. อธมฺมสฺส
จริยา อธมฺมจริยา, อธมฺมกรณนฺติ อตฺโถ. วิสมา จริยา วิสมจริยา, วิสมสฺส
วา กมฺมสฺส จริยาติ วิสมจริยา. โทวจสฺสตาปาปมิตฺตตานิทฺเทสา วุตฺตตฺถาเยว.
ปุถุนิมิตฺตารมฺมเณสุ ปวตฺติโต นานตฺเตสุ สญฺญา นานตฺตสญฺญา. ยสฺมา วา
อญฺญาว กามสญฺญา, อญฺญา พฺยาปาทาทิสญฺญา, ตสฺมา นานตฺตา สญฺญาติปิ
นานตฺตสญฺญา. โกสชฺชปมาทนิทฺเทเสสุ ปญฺจสุ กามคุเณสุ วิสฺสฏฺฐจิตฺตสฺส
กุสลธมฺมภาวนาย อนนุโยควเสน ลีนวุตฺติตา โกสชฺชํ, ปมชฺชนวเสน ปมตฺตภาโว
ปมาโทติ เวทิตพฺโพ. อสนฺตุฏฺฐิตาทินิทฺเทสา วุตฺตตฺถาเยว.
     [๙๓๑] อนาทริยนิทฺเทเส โอวาทสฺส อนาทิยนวเสน อนาทรภาโว
อนาทริยํ. อนาทริยนากาโร อนาทรตา. สครุวาสํ อวสนฏฺเฐน อคารวภาโว
อคารวตา. สเชฏฺฐกวาสํ อวสนฏฺเฐน อปฺปติสฺสวตา. อนทฺทาติ อนาทิยนา.
อนทฺทายนาติ อนาทิยนากาโร. อนทฺทาย อยิตสฺส ภาโว อนทฺทายิตตฺตํ. อสีลสฺส
ภาโว อสีลฺยํ. อจิตฺตีกาโรติ ครุจิตฺตีการสฺส อกรณํ.
     [๙๓๒] อสฺสทฺธภาโว อสฺสทฺธิยํ. อสทฺทหนากาโร อสทฺทหนา. โอกปฺเปตฺวา
อนุปวิสิตฺวา อคหณํ อโนกปฺปนา. อปฺปสีทนฏฺเฐน อนภิปฺปสาโท.
     อวทญฺญุตาติ ถทฺธมจฺฉริยวเสน เทหิ กโรหีติ วจนสฺส อชานนา. ๑-
     [๙๓๔] พุทฺธา จ พุทฺธสาวกา จาติ เอตฺถ พุทฺธคฺคหเณน ปจฺเจกพุทฺธาปิ
คหิตาว. อสเมตุกมฺยตาติ เตสํ สมีปํ อคนฺตุกามตา. สทฺธมฺมํ อโสตุกมฺยตาติ
สตฺตตึส โพธิปกฺขิยธมฺมา สทฺธมฺโม นาม, ตํ อสุณิตุกามตา. อนุคฺคเหตุกมฺยตาติ
น อุคฺคเหตุกามตา.
     อุปารมฺภจิตฺตตาติ อุปารมฺภจิตฺตภาโว. ยสฺมา ปน โส อตฺถโต อุปารมฺโภว
โหติ, ตสฺมา ตํ ทสฺเสตุํ ตตฺถ กตโม อุปารมฺโภติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ
อุปารมฺภนวเสน อุปารมฺโภ. ปุนปฺปุนํ อุปารมฺโภ อนุปารมฺโภ. อุปารมฺภนากาโร
อุปารมฺภนา. ปุนปฺปุนํ อุปารมฺภนา อนุปารมฺภนา. อนุปารมฺภิตสฺส ภาโว
อนุปารมฺภิตตฺตํ. อุญฺญาติ เหฏฺฐา กตฺวา ชานนา. อวญฺญาติ อวชานนา.
ปริภวนํ ปริภโว. รนฺธสฺส คเวสิตา รนฺธคเวสิตา. รนฺธํ วา คเวสตีติ รนฺธคเวสี,
ตสฺส ภาโว รนฺธคเวสิตา. อยํ วุจฺจตีติ อยํ ปน ปรวชฺชานุปสฺสนลกฺขโณ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. อชานตา
อุปารมฺโภ นาม วุจฺจติ. เยน สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ยถา นาม ตุนฺนกาโร
สาฏกํ ปสาเรตฺวา ฉิทฺทเมว โอโลเกติ, เอวเมว ปรสฺส สพฺเพปิ คุเณ มกฺเขตฺวา
อคุเณสุเยว ปติฏฺฐาติ.
     [๙๓๖] อโยนิโส มนสิกาโรติ อนุปายมนสิกาโร. อนิจฺเจ นิจฺจนฺติ อนิจฺเจเยว
วตฺถุสฺมึ อิทํ นิจฺจนฺติ เอวํ ปวตฺโต. ทุกฺเข สุขนฺติอาทีสุปิ เอเสว นโย.
สจฺจวิปฺปฏิกุเลน วาติ จตุนฺนํ สจฺจานํ อนนุโลมวเสน. จิตฺตสฺส อาวฏฺฏนาติอาทีนิ
สพฺพานิปิ อาวชฺชนสฺเสว เววจนาเนว. อาวชฺชนญฺหิ ภวงฺคจิตฺตํ อาวฏฺเฏตีติ
จิตฺตสฺส อาวฏฺฏนา. อนุอาวฏฺเฏตีติ อนฺวาวฏฺฏนา. ๑- อาภุชตีติ อาโภโค.
ภวงฺคารมฺมณโต อญฺญํ อารมฺมณํ สมนฺนาหรตีติ สมนฺนาหาโร. ตเทวารมฺมณํ
อตฺตานํ อนุพนฺธิตฺวา อนุพนฺธิตฺวา อุปฺปชฺชมาเน มนสิ กโรตีติ มนสิกาโร.
กโรตีติ ฐเปติ. อยํ วุจฺจตีติ อยํ อนุปายมนสิกาโร อุปฺปถมนสิการลกฺขโณ
อโยนิโส มนสิกาโรติ วุจฺจติ. ตสฺส วเสน ปุคฺคโล ทุกฺขาทีนิ สจฺจานิ ยถาภูตโต ๒-
อาวชฺชิตุํ น สกฺโกติ.
     กุมฺมคฺคเสวนานิทฺเทเส ยํ กุมฺมคฺคํ เสวโต เสวนา กุมฺมคฺคเสวนาติ
วุจฺจติ, ตํ ทสฺเสตุํ ตตฺถ กตโม กุมฺมคฺโคติ ทุติยปุจฺฉา กตา. เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมวาติ.
                       ติกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๕๔ หน้า ๕๓๖-๕๔๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=12602&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=12602&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=926              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=12335              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=9879              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=9879              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]