ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 33 : PALI ROMAN Thera.A.2 (paramatthadi.2)

page270.

382. 2. Godattattheragathavannana yathapi bhaddo ajannotiadika ayasmato godattattherassa gatha. Ka uppatti? ayampi purimabuddhesu katadhikaro tattha tattha bhave vivattupanissayam kusalam upacinitva devamanussesu samsaranto imasmim buddhuppade savatthiyam satthavahakule nibbatto godattoti namena vayappatto pitari kalankate kutumbam santhapento pancahi sakatasatehi bhandam adaya aparaparam sancaritva vanijjena jivikam 1- kappeti, yathavibhavam punnanipi karoti. So ekadivasam antaramagge dhure yuttagone vahitum asakkonte patite manussesu tam vutthapetum asakkontesu sayameva gantva tam nangutthe galham vijjhi. Gono "ayam asappuriso mama balabalam ajananto galham vijjhati"ti kuddho manussavacaya "bho godatta aham ettakam kalam attano balam aniguhanto tuyham bharam vahim, ajja pana asamatthabhavena patitam mam ativiya badhasi, hotu, ito cavitva nibbattanibbattatthane tam badhetum samattho patisattu bhaveyyan"ti patthananurupena akkosi. Tam sutva godatto "evam nama satte badhetva kim imaya jivikaya"ti samvegajato sabbam vibhavam pahaya annatarassa mahatherassa santike pabbajitva vipassanaya kammam karonto na cirasseva arahattam patva samapattisukhena vitinamento ekadivasam attano santikam upagatanam gahatthapabbajitanam ariyagananam lokadhamme arabbha dhammam kathento:- [659] "yathapi bhaddo ajanno dhure yutto dhurassaho mathito atibharena samyuttam 2- nativattati. [660] Evam pannaya ye titta samuddo varina yatha na pare atimannanti ariyadhammova paninam. @Footnote: 1 Ma. jivitameva 2 cha.Ma. samyugam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page271.

[661] Kale kalavasam patta bhavabhavavasam gata nara dukkham nigacchanti tedha 1- socanti manava. [662] Unnata sukhadhammena dukkhadhammena vonata 2- dvayena bala hannanti yathabhutam adassino. [663] Ye ca dukkhe sukhasminca majjhe sibbinimaccagu thita te indakhilova na te unnataonata. [664] Na heva labhe nalabhe na yase na ca kittiya na nindayam pasamsaya na te dukkhe sukhamhi ca. [665] Sabbattha te na limpanti udabinduva pokkhare sabbattha sukhita dhira sabbattha aparajita. [666] Dhammena ca alabho yo yo ca labho adhammiko alabho dhammiko seyyo yance labho adhammiko. [667] Yaso ca appabuddhinam vinnunam ayaso ca yo ayasova seyyo vinnunam na yaso appabuddhinam. [668] Dummedhehi pasamsa ca vinnuhi garaha ca ya garahava seyyo vinnuhi yance balappasamsana. [669] Sukhanca kamamayikam dukkhanca pavivekiyam pavivekadukkham seyyo yance kamamayam sukham. [670] Jivitanca adhammena dhammena marananca yam maranam dhammikam seyyo yance jive adhammikam. [671] Kamakopappahina ye santacitta bhavabhave caranti loke asita natthi tesam piyapiyam. @Footnote: 1 pali. te ca 2 cha.Ma. conata

--------------------------------------------------------------------------------------------- page272.

[672] Bhavayitvana bojjhange indriyani balani ca pappuyya paramam santim parinibbantinasava"ti ima gatha abhasi. Tattha ajannoti usabhajaniyo. 1- Dhure yuttoti sakatadhure yojito. Dhurassahoti dhuravaho. Gathasukhattham cettha dvisakarato 2- niddeso kato, sakatabharam vahitum samatthoti attho. Mathito atibharenati atibharena garubharena pilito. "maddito"tipi pali, so evamattho. Samyuttanti attano khandhe thapitam yugam nativattati na atikkameti, samma yo uddharitva 3- dhuram chaddetva na titthati. Evanti yatha so dhorayho attano bhadrajaniyataya attano dhiravirataya attano bharam nativattati na pariccajati, evam ye varina viya mahasamuddo lokiyalokuttaraya pannaya titta dhata paripunna, te pare nihinapanne na atimannanti, na paribhavanti, tattha karanamaha "ariyadhammova paninan"ti, paninam sattesu ayam ariyanam dhammo yadidam tesam pannaya paripurim gatatta labhadina attanukkamsanam viya alabhadina paresam avambhanam. Evam pannaparipuriya ariyanam sukhaviharam dassetva tadabhavato anariyanam dukkhaviharam dassetum "kale"tiadi vuttam. Tattha kaleti labhalabhadina samangibhuta- kale. Kalavasam pattati labhadikalassa ca vasam upagata, labhadina somanassita alabhadina ca domanassitati attho. Bhavabhavavasam gatati bhavassa abhavassa ca vasam upagata vuddhihaniyo anuvattanta te. Nara dukkham nigacchanti, tedha socanti manavati te nara "manava"ti laddhanama satta labhalabhadivasena vuddhihani- vasena anurodhapativirodham apanna idhaloke socanti paraloke ca nirayadidukkham gacchanti papunantiti attho. @Footnote: 1Si.,i. usabhajaneyyo 2 Si. digharakarako 3 Si.,i. ukkametva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page273.

"unnata"tiadinapi lokadhammavasena sattanam anatthappattimeva dasseti. Tattha unnata sukhadhammenati sukhahetuna sukhapaccayena bhogasampattiadina unnatim gata, bhogamadadina mattati attho. Dukkhadhammena vonatati dukkhahetuna dukkhapaccayena bhogavipattiadina nihinatam gata daliddiyadina kapannattam 1- patta. Dvayenati yathavuttena unnationatidvayena labhalabhadidvayena va 2- balaputhujjana hannanti, anurodhapativirodhavasena vibadhiyanti piliyanti. Kasma? yathabhutam adassino yasma te dhammasabhavam yathavato nabbhannamsu, parinnatakkhandha pahinakilesa ca na honti, tasmati attho. "yathabhutam adassana"tipi pathanti, adassanahetuti attho. Ye ca dukkhe sukhasminca, majjhe sibbinimaccaguti ye pana ariya dukkhavedanaya sukhavedanaya majjhattatavedanaya ca tappatibaddham chandaragabhutam sibbinim tanham agga- maggadhigamena accagu atikkamimsu, te indakhilo viya vatehi lokadhammehi asampakampiya thita, na te unnataonata, kadacipi unnata va onata va na honti sabbaso anunayapatighabhavato. Evam vedanadhitthanam arahato anupalepam dassetva idani lokadhamme vibhajitva sabbatthakamevassa anupalepam dassento "na heva"tiadimaha. Tattha labheti civaradinam paccayanam patilabhe. Alabheti tesamyeva appatilabhe apagame. Na yaseti parivarahaniyam akittiyanca. Kittiyati parammukha kittane patthatayasatayam. Nindayanti sammukha garahayam. Pasamsayanti paccakkhato gunabhitthavane. Dukkheti dukkhe uppanne. Sukheti etthapi eseva nayo. Sabbatthati sabbasmim yathavutte atthavidhepi lokadhamme, sabbattha va rupadike visaye te khinasava na limpanti sabbaso pahinakilesatta. Yatha kim? udabinduva pokkhare yatha kamaladale jalabindu alliyitva thitampi tena na limpati, jalabinduna ca 3- kamaladalam, annadatthu visamsatthameva, evametepi upatthite labhadike, apathagate @Footnote: 1 Ma. karunnatam 2 Si. labhalabhadivasena va,i. labhalabhadvayena va @3 Si.,i. jalabinduva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page274.

Rupadiarammane ca visamsattha eva. Tato eva dhira pandita sabbattha labhadisu nanamukhena piyanimittanam sokadinanca abhavato sukhita labhadihi ca anabhibhavaniyato sabbattha aparajitava honti. Idani labhalabhadisu seyyam niddharetva dassento "dhammena"tiadimaha. Tattha dhammena ca alabho yoti yo dhammam rakkhantassa tamnimittam alabho labhabhavo labhahani, yo ca labho adhammiko adhammena annayena buddhapatikutthena vidhina uppanno, tesu dvisu alabho dhammiko dhammavaho seyyo, yadisam labham parivajjantassa akusala dhamma parihayanti, kusala dhamma abhivaddhanti, tadiso alabho pasamsataro atthavaho. Yance labho adhammikoti yo labho adhammena uppanno, so na seyyoti adhippayo. Yaso ca appabuddhinam, vinnunam ayaso ca yoti yo appabuddhinam duppannanam vasena puggalassa yaso labbhati, yo ca vinnunam panditanam vasena ayaso yasahani. Imesu dvisu ayasova seyyo vinnunam. Te hissa yatha akusala dhamma parihayanti, kusala dhamma abhivaddhanti, evam yasahanim iccheyyum, tatha ca sabbajatiko 1- tam agunam pahaya gune patittheyya. Na yaso appabuddhinanti duppannanam vasena yaso seyyo na hoti, te hi abhutagunabhibyaharavasenapi nam uppadeyyum, so cassa idha ceva vinnugarahadina samparaye ca duggatiyam dukkhaparikkilesadina anatthavaho. Tenaha bhagava "labho siloko sakkaro, micchaladdho ca yo yaso"ti 2- "sakkaro kapurisam hanti"ti 3- ca. Dummedhehiti nippannehi. Yance balappasamsanati balehi aviddasuhi ya nama pasamsana. @Footnote: 1 Si.,i. dabbajatiko 2 khu.sutta. 25/441/416 padhanasutta @3 vinaYu.cula. 7/335/123 samghabhedakkhandhaka, an.catukka. 21/68/84 devadattasutta

--------------------------------------------------------------------------------------------- page275.

Kamamayikanti vatthukamamayam, kamagune paticca uppannam. Dukkhanca pavivekiyanti pavivekato nibbattam kayakilamathavasena pavattam visamasanupatapadihetukam kayikam dukkham, tam pana niramisavivattupanissayataya vinnunam pasamsa. Tena vuttam "pavivekadukkham seyyo"ti. Jivitanca adhammenati adhammena jivikakappanam jivitahetu adhammacaranam. Dhammena maranam nama "imam nama papam akarontam tam maressami"ti kenaci vutte marentepi tasmim papam akatva dhammam avikopentassa dhammahetumaranam dhammikam seyyoti tadisam maranam dhammato anapetatta dhammikam saggasampapanato nibbanupanissayato ca vinnunam pasamsataram. Tatha hi vuttam:- "caje dhanam angavarassa hetu angam caje jivitam rakkhamano angam dhanam jivitancapi sabbam caje naro dhammamanussaranto"ti. 1- Yance jive adhammikanti puriso yam dhammato apetam jivikam jiveyya, 2- tam na seyyo vinnuhi garahitatta apayasampapanato cati adhippayo. Idani yathavuttam khinasavanam anupalepam karanato dassento "kamakopappahina "adigathamaha. Tattha kamakopappahinati ariyamaggena sabbasova pahina anurodhapativirodha. Santacitta bhavabhaveti khuddake ceva mahante ca bhave anavasesapahinakilesaparilahataya vupasantacitta. Loketi khandhadiloke. Asitati tanhaditthinissayavasena anissita. @Footnote: 1 khu.ja. 28/382/147 mahasutasomajataka (sya) 2 Si. kappeyya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page276.

Natthi tesam piyapiyanti tesam khinasavanam katthaci labhadike rupadivisaye ca piyam va apiyam va natthi, tamnimittanam kilesanam sabbaso samucchinnatta. Idani yaya bhavanaya te evarupa jata, tam dassetva anupadisesaya nibbanadhatuya desanaya kutam ganhanto "bhavayitvana"ti osanagathamaha. Tattha pappuyyati papunitva. Sesam hettha vuttanayameva. Ima eva ca gatha therassa annabyakaranapi ahesum. Godattattheragathavannana nitthita. Paramatthadipaniya theragathasamvannanaya cuddasakanipatassa atthavannana nitthita. -------------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 33 page 270-276. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=33&A=6198&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=33&A=6198&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=382              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=7242              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=7395              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=7395              Contents of The Tipitaka Volume 26 http://84000.org/tipitaka/read/?index_26

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]