ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 54 : PALI ROMAN Vibhanga.A. (sammoha.)

page42.

Honti. Tepi sabbe paliyam sankhipitva tattha tattha dassetabbayuttakam dassetva vutta. Asammuyhantena pana vittharato veditabba. Ubhatovaddhitake duvidhabhede dutiyadukam tividhabhedepi 1- pathamatikam adim katva labbhamanehi ekunavisatiya dukehi labbhamane ekunavisatitike yojetva dutiyadukapathamatikayojanavaradayo ekunavisati vara vutta. Esa dukatikanam vasena ubhatovaddhitatta ubhatovaddhitako nama tatiyo mahavaro. Bahuvidhavarassa sattavidhaniddese adito patthaya labbhamanesu ekunavisatiya tikesu ekekena saddhim catasso bhumiyo yojetva ekunavisati sattavidhavara vutta. Catuvisatividhaniddesepi tesamyeva tikanam vasena ekunavisati vara vutta. Tatha bahuvidhavare cati. Timsavidhavaro ekoyevati sabbepi atthapannasa vara honti. Ayam tavettha varaparicchedavasena palivannana. Idani atthavannana hoti. Tattha sattavidhaniddeso tava uttanatthoyeva. Catuvisatividhaniddese cakkhusamphassapaccaya vedanakkhandho atthi kusaloti kamavacaraatthakusalacittavasena veditabbo. Atthi akusaloti dvadasaakusalacittavasena veditabbo. Atthi abyakatoti tisso manodhatuyo, tisso ahetukamanovinnanadhatuyo, attha mahavipakani, dasa kamavacarakiriyati catuvisatiya cittanam vasena veditabbo. Tattha attha kusalani dvadasa akusalani ca javanavasena labbhanti, kiriyamanodhatu avajjanavasena labbhati. Dve vipakamanodhatuyo sampaticchannavasena, tisso vipakamanovinnanadhatuyo santiranatadalambanavasena, kiriyahetukamanovinnanadhatu votthabbanavasena, attha mahavipakacittani tadarammanavasena, nava kiriyacittani javanavasena labbhanti. Sotaghanajivhakayadvaresupi eseva nayo. @Footnote: 1 cha.Ma. tividhabhede ca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page43.

Manodvare pana atthi kusaloti catubhumikakusalavasena kathitam, atthi akusaloti dvadasaakusalavasena, atthi abyakatoti ekadasannam kamavacaravipakanam dasannam kiriyanam navannam rupavacararupavacarakiriyanam catunnam samannaphalananti catuttimsacittuppadavasena kathitam. Tattha catubhumikakusalanceva akusalanca javanavasena labbhati. Kiriyato ahetukamanovinnanadhatu avajjanavasena, ekadasa vipakacittani tadarammanavasena, tebhumikakiriya ceva samannaphalani ca javanavaseneva labbhanti. Tani sattavidhadisu yattha katthaci thatva kathetum vattanti. Timsavidhe pana thatva dipiyamanani sukhadipanani hontiti timsavidhasmimyeva thatva dipayimsu. Etani hi sabbanipi cittani cakkhudvare upanissayakotiya samatikkamavasena bhavanavasenati tihakarehi labbhanti. Tatha sotadvaramanodvaresupi. Ghanajivhakayadvaresu pana samatikkamavasena bhavanavasenati dvihakarehi 1- labbhantiti veditabbani. Katham? idha bhikkhu viharacarikam caramano kasinamandalam disva "kinnametan"ti pucchitva kasinamandalanti vutte puna "kim imina karonti"ti pucchati. Athassa acakkhanti "etam 2- bhavetva jhanani uppadetva samapattipadatthanam vipassanam vaddhetva arahattam papunanti"ti. Ajjhasayasampanno kulaputto "bhariyam etan"ti asallakkhetva "mayapi esa guno nibbattetum vattati, na kho pana sakka esa nipajjitva niddayantena nibbattetum, aditova viriyam katum silam sodhetum vattati"ti cintetva silam sodheti. Tato sile patitthaya dasa palibodhe upacchinditva ticivaraparamena santosena santuttho acariyupajjhayanam vattapativattam katva kammatthanam ugganhitva kasinaparikammam katva samapattiyo uppadetva samapattipadatthanam vipassanam vaddhetva arahattam papunati. Tattha sabbapi parikammavedana kamavacara, atthasamapattivedana @Footnote: 1 cha.Ma. dvihevakarehi 2 cha.Ma. evam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page44.

Rupavacararupavacara, maggaphalavedana lokuttarati evam cakkhuvinnanam catubhumikavedananibbattiya balavapaccayo hotiti catubhumikavedana cakkhusamphassapaccaya nama jata. Evam tava upanissayavasena labbhanti. Cakkhudvare pana rupe apathagate "itthe me arammane rago uppanno, anitthe patigho, asamapekkhanaya moho, vinibandhassa pana me mano uppanno, paramatthassa ditthi, vikkhepagatassa uddhaccam, asannitthagatassa vicikiccha, thamagatassa anusayo uppanno"ti pariggahe thito kulaputto attano kilesuppattim natva "ime me kilesa vaddhamana anayabyasanaya samvattissanti, handa ne nigganhami"ti cintetva "na kho pana sakka nipajjitva niddayantena kilese nigganhitum, aditova viriyam katum vattati silam sodhetun"ti hettha vuttanayeneva patipajjitva arahattam papunati. Tattha sabbapi parikammavedana kamavacara, atthasamapattivedana rupavacararupavacara, maggaphalavedana lokuttarati evam ruparammane uppannam kilesam samatikkamitva gatati catubhumikavedana cakkhusamphassapaccaya nama jata. Evam samatikkamavasena labbhanti. Cakkhudvare pana rupe apathagate eko evam pariggaham patthapeti "idam rupam kinnissitan"ti. Tato nam "bhutannissitan"ti natva cattari mahabhutani upadarupanca rupanti parigganhati, tadarammane dhamme arupanti parigganhati. Tato sappaccayam namarupam parigganhitva tini lakkhanani aropetva vipassanapatipatiya sankhare sammasitva arahattam papunati. Tattha sabbapi parikammavedana kamavacara, atthasamapattivedana rupavacararupavacara, maggaphalavedana lokuttarati evam ruparammanam sammasitva nibbattitati ayam vedana cakkhusamphassapaccaya nama jata. Evam bhavanavasena labbhanti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page45.

Aparo bhikkhu sunati "kasinaparikammam kira katva samapattiyo uppadetva samapattipadatthanam vipassanam vaddhetva arahattam papunanti"ti. Ajjhasayasampanno kulaputto "bhariyam etan"ti asallakkhetva "mayapi esa guno nibbattetum vattati"ti purimanayeneva patipajjitva arahattam papunati. Tattha sabbapi parikammavedana kamavacara, atthasamapattivedana rupavacararupavacara, maggaphalavedana lokuttarati evam sotavinnanam catubhumikavedananibbattiya balavapaccayo hotiti catubhumikavedana sotasamphassapaccaya nama jata. Evam tava upanissayavasena labbhanti. Sotadvare pana sadde apathagateti sabbam cakkhudvare vuttanayeneva veditabbam. Evam saddarammane uppannam kilesam samatikkamitva gatati catubhumikavedana sotasamphassapaccaya nama jata. Evam samatikkamavasena labbhanti. Sotadvare pana sadde apathagate eko evam pariggaham patthapeti "ayam saddo kinnissito"ti sabbam cakkhudvare vuttanayeneva veditabbam. Evam saddarammanam sammasitva nibbattitati ayam vedana sotasamphassapaccaya nama jata. Evam bhavanavasena labbhanti. Ghanajivhakayadvaresu pana gandharammanadisu apathagatesu "itthe me arammane rago uppanno"ti sabbam cakkhudvare vuttanayeneva veditabbam. Evam gandharammanadisu uppannam kilesam samatikkamitva gatati catubhumikavedana ghanajivhakayasamphassapaccaya nama jata. Evam tisu dvaresu samatikkamavasena labbhanti. Ghanadvaradisu pana gandhadisu apathagatesu eko evam pariggaham patthapeti "ayam gandho, ayam raso, idam photthabbam kinnissitan"ti sabbam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page46.

Cakkhudvare vuttanayeneva veditabbam. Evam gandharammanadini sammasitva nibbattitati ayam vedana ghanajivhakayasamphassapaccaya nama jata. Evam bhavanavasena labbhanti. Manodvare pana tihipi akarehi labbhanti. Ekacco hi jatim bhayato passati, jaram byadhim maranam bhayato passati. Bhayato disva "jatijarabyadhimaranehi muccitum vattati, na kho pana sakka nipajjitva niddayantena jatiadihi muccitum, aditova viriyam katum silam sodhetum vattati"ti cintetva cakkhudvare vuttanayeneva patipajjitva arahattam papunati. Tattha sabbapi parikammavedana kamavacara, atthasamapattivedana rupavacararupavacara, maggaphalavedana lokuttarati evam jatijarabyadhimanam catubhumikavedananibbattiya balavapaccayo hotiti catubhumikavedana manosamphassapaccaya nama jata. Evam tava upanissayavasena labbhanti. Manodvare pana dhammarammane apathagateti sabbam cakkhudvare vuttanayeneva veditabbam. Evam dhammarammane uppannam kilesam samatikkamitva gatati catubhumikavedana manosamphassapaccaya nama jata. Evam samatikkamavasena labbhanti. Manodvare pana dhammarammane apathagate eko evam pariggaham patthapeti "etam dhammarammanam kinnissitan"ti. Vatthum nissitanti. Vatthu kinnissitanti. Mahabhutannissitanti. 1- So cattari mahabhutani upadarupanca rupanti parigganhati, tadarammane dhamme arupanti parigganhati. Tato sappaccayam namarupam parigganhitva tini lakkhanani aropetva vipassanapatipatiya sankhare sammasitva arahattam papunati. Tattha sabbapi parikammavedana kamavacara, atthasamapattivedana rupavacararupavacara, maggaphalavedana lokuttarati evam dhammarammanam sammasitva @Footnote: 1 cha.Ma. mahabhutani nissitanti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page47.

Nibbattitati ayam vedana manosamphassapaccaya nama jata. Evam bhavanavasena labbhanti. Ya paneta sabbesampi catuvisatividhadinam varanam pariyosanesu cakkhusamphassajavedana .pe. Manosamphassaja vedanati cha cha vedana vutta, ta sampayuttapaccayavasena vuttati. Ayam vedanakkhandhaniddeso. Sannakkhandhadayopi imina upayena veditabba. Kevalam hi sannakkhandhaniddese tikesu vedanattikapitittikapi labbhanti, dukesupi 1- sukhasahagatadukadayopi. Sankharakkhandhaniddese phassassapi sankharakkhandhapariyapannatta phassasampayuttoti avatva cittasampayuttoti vuttam, dukesu cettha hetudukadayopi labbhanti. Tika sannakkhandhasadisaeva. Vinnanakkhandhaniddese cakkhusamphassajadibhavam avatva cakkhuvinnanantiadi vuttam. Na hi sakka vinnanam manosamphassajanti niddisitum. Sesamettha sannakkhandhe vuttasadisameva. Imesam pana tinnampi khandhanam niddeseyeva vedanakkhandhaniddesato atireka tikaduka laddha. Tesam vasena varappabhedo veditabboti. Abhidhammabhajaniyavannana nitthita. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 54 page 42-47. http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_rm.php?B=54&A=964&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/pitaka_item/read_th.php?B=54&A=964&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=32              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=393              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=332              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=332              Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]