บาลีพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ - พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๐

๗ จนฺทกุมารชาตกํ ^๔- [๗๗๕] |๗๗๕.๑| ราชาสิ ลุทฺทกกมฺโม เอกราชา ปุปฺผวติตายํ ^๕- โส ปุจฺฉิ พฺรหฺมพนฺธุ ํ ขณฺฑหาลํ ปุโรหิตํ มุฬฺหํ |๗๗๕.๒| สคฺคานมคฺคมาจิกฺข ^๖- ตฺวมสิ พฺราหฺมณ ธมฺมวินยกุสโล ยถา อิโต วชนฺติ สุคตึ นรา ปุญฺญานิ กตฺวาน ฯ [๗๗๖] อติทานํ ททตฺวาน ^๗- @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อีสํ ฯ สี. ยุ. อีโส ขคฺคํว ฯ ^๒ ม. จิตฺตสิพฺพนา ฯ ^๓ ม. ธตรฏฺฐา หิ @เต นาคา ฯ ^๔ สี. ยุ. ขณฺฑหาลชาตกํ ฯ ^๕ ม. ปุปผวตียา ฯ ^๖ สี. ยุ. @สคฺคมคฺคมาจิกฺข ฯ ^๗ ม. ททิตฺวาน ฯ อวชฺเฌ เทว ฆาเตตฺวา เอวํ วชนฺติ สุคตึ นรา ปุญฺญานิ กตฺวาน ฯ [๗๗๗] กึ ปเนตํ ^๑- อติทานํ เก จ อวชฺฌา อิมสฺมึ โลกสฺมึ เอตญฺจ โข โน อกฺขาหิ ยชิสฺสามิ ททามิ ^๒- ทานานิ ฯ [๗๗๘] ปุตฺเตหิ เทว ยชิตพฺพํ มเหสีหิ เนคเมหิ จ อุสเภหิ อาชานิเยหิ จตูหิ สพฺพจตุกฺเกน เทว ยชิตพฺพํ ฯ [๗๗๙] ตํ สุตฺวา อนฺเตปุเร กุมารา มเหสิโย จ หญฺญนฺตุ เอโก อโหสิ นิคฺโฆโส เภสฺมา ^๓- อจฺจุคฺคโต สทฺโท ฯ [๗๘๐] คจฺฉถ วเทถ กุมาเร จนฺทญฺจ สุริยญฺจ ภทฺทเสนญฺจ สุรญฺจ วามโคตฺตญฺจ ปจุรา ^๔- กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ [๗๘๑] กุมาริโยปิ วเทถ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ปน ตํ ฯ ^๒ สี. ยุ. ยชิสฺสาม ททาม ฯ ^๓ ม. ภิสฺมา ฯ ^๔ สี. ยุ. ปสุรา ฯ @อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ อุปเสนญฺจ โกกิลญฺจ มุทิตญฺจ นนฺทญฺจาปิ กุมาริกํ ปจุรา กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ [๗๘๒] วิชยมฺปิ มยฺหํ มเหสึ เอราวตึ ^๑- เกสินึ สุนนฺทญฺจ ลกฺขณวรูปปนฺนา ปจุรา กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ [๗๘๓] คหปตโยปิ ^๒- วเทถ ปุณฺณมุขํ ภทฺทิยํ สิงฺคาลญฺจ วฑฺฒญฺจาปิ คหปตึ ปจุรา กิร โหถ ยญฺญตฺถาย ฯ [๗๘๔] เต ตตฺถ คหปตโย อโวจยึสุ สมาคตา ปุตฺตทารปริกิณฺณา สพฺเพ ^๓- สิขิโน เทว กโรหิ อถวา โน ทาเส สาเวหิ ฯ [๗๘๕] |๗๘๕.๑| อภยงฺกรมฺปิ เม หตฺถึ นาฬาคิรึ อจฺจุคฺคตํ (วรุณทนฺตํ) อาเนถ โข เต ขิปฺปํ ยญฺญตฺถาย ภวิสฺสติ ฯ |๗๘๕.๒| อสฺสรตนมฺปิ เม ^๔- เกสึ สุรามุขํ ^๕- ปุณฺณกํ วินตกญฺจ อาเนถ โข เต ขิปฺปํ ยญฺญตฺถาย ภวิสฺสติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ยุ. เอกปตึ ฯ ^๒ ม. จ ฯ ^๓ ม. สพฺเพว ฯ ^๔ สี. ม. ยุ. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ @^๕ สี. สุรํมุขํ ฯ |๗๘๕.๓| อุสภมฺปิ เม ยูถปตึ อโนชํ นิสภํ ควมฺปตึ เตปิ มยฺหํ อาเนถ สมฺมุขา ^๑- กโรนฺตุ สพฺพํ ยชิสฺสามิ ททามิ ทานานิ ฯ |๗๘๕.๔| สพฺพํปิ ปฏิยาเทถ ยญฺญํ ปน อุคฺคตมฺหิ สุริยมฺหิ อาณาเปถ จนฺทกุมาเร ^๒- อภิรมนฺตุ อิมํ รตฺตึ ฯ |๗๘๕.๕| สพฺพํปิ อุปฏฺฐเปถ ยญฺญํ ปน อุคฺคตมฺหิ สุริยมฺหิ วเทถทานิ กุมาเร อชฺช โข ปจฺฉิมา รตฺติ ฯ [๗๘๖] ตํ ตํ มาตา อโวจ โรทนฺตี อาคตา ^๓- วิมานโต ^๔- ยญฺโญ กิร เต ปุตฺต ภวิสฺสติ จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ [๗๘๗] สพฺเพปิ มยฺหํ ปุตฺตา จตฺตา จนฺทสฺมึ หญฺญมานสฺมึ ปุตฺเตหิ ยญฺญํ ยชิตฺวาน สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ [๗๘๘] |๗๘๘.๑| มา ตํ ปุตฺต สทฺทเหสิ สุคติ กิร โหติ ปุตฺตยญฺเญน นิรยาเนโส มคฺโค เนโส มคฺโค หิ สคฺคานํ ฯ |๗๘๘.๒| ทานานิ เทหิ โกณฺฑญฺญ อหึสา สพฺพภูตภพฺยานํ เอส มคฺโค สุคติยา น จ มคฺโค ปุตฺตยญฺเญน ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. สมูห ฯ ^๒ ม. -จ กุมาเร ฯ ^๓ ม. อาคนฺตฺวา ฯ ^๔ สวิมานโตติปิ ฯ [๗๘๙] อาจริยานํ วจนา ฆาติสฺสํ ^๑- จนฺทญฺจ สุริยญฺจ ปุตฺเตหิ ยชิตฺวา ^๒- ทุจฺจเชหิ สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ [๗๙๐] ตํ ตํ ปิตาปิ อวจ วสวตฺติ โอรสํ สกํ ปุตฺตํ ยญฺโญ กิร เต ปุตฺต ภวิสฺสติ จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ [๗๙๑] สพฺเพปิ มยฺหํ ปุตฺตา จตฺตา จนฺทสฺมึ หญฺญมานสฺมึ ปุตฺเตหิ ยญฺญํ ยชิตฺวาน สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ [๗๙๒] |๗๙๒.๑| มา ตํ ปุตฺต สทฺทเหสิ สุคติ กิร โหติ ปุตฺตยญฺเญน นิรยาเนโส มคฺโค เนโส มคฺโค หิ สคฺคานํ ฯ |๗๙๒.๒| ทานานิ เทหิ โกณฺฑญฺญ อหึสา สพฺพภูตภพฺยานํ เอส มคฺโค สุคติยา น จ มคฺโค ปุตฺตยญฺเญน ฯ [๗๙๓] อาจริยานํ วจนา ฆาติสฺสํ ^๑- จนฺทญฺจ สุริยญฺจ ปุตฺเตหิ ยชิตฺวา ^๒- ทุจฺจเชหิ สุคตึ สคฺคํ คมิสฺสามิ ฯ [๗๙๔] ทานานิ เทหิ โกณฺฑญฺญ อหึสา สพฺพภูตภพฺยานํ ปุตฺตปริวุโต ตุวํ รฏฺฐํ ชนปทญฺจ ปาเลหิ ฯ [๗๙๕] |๗๙๕.๑| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถี อสฺเส จ ปาเลม ฯ |๗๙๕.๒| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถิฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ |๗๙๕.๓| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ อสฺสฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ฆาเตสฺสํ ฯ ^๒ ม. - ยญฺญํ ยชิตฺวาน ฯ |๗๙๕.๔| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส ยสฺส โหนฺติ ตว กามา อปิ รฏฺฐา ปพฺพาชิตา ภิกฺขาจริยํ จริสฺสาม ฯ [๗๙๖] ทุกฺขํ โข เม ชนยิตฺถ ^๑- วิลปนฺตา ชีวิตสฺส กามา หิ มุญฺจถทานิ กุมาเร อลํปิ เม โหตุ ปุตฺตยญฺเญน ฯ [๗๙๗] |๗๙๗.๑| ปุพฺเพว โขสิ เม วุตฺโต ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ เจตํ อถ โน อุปกฺขตสฺส ยญฺญสฺส กสฺมา กโรสิ วิกฺเขปํ ฯ |๗๙๗.๒| สพฺเพ วชนฺติ สุคตึ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ [๗๙๘] |๗๙๘.๑| อถ กิสฺส จ โน ^๒- ปุพฺเพ โสตฺถานํ พฺราหฺมเณ อวาเจสิ อถ โน อการณสฺมา ยญฺญตฺถาย เทว ฆาเตสิ ฯ |๗๙๘.๒| ปุพฺเพว โน ทหรกาเล น หเนสิ น ฆาเตสิ ทหรมฺหา โยพฺพนปฺปตฺตา อทูสกา ตาต หญฺญาม ฯ |๗๙๘.๓| หตฺถิคเต อสฺสคเต สนฺนทฺเธ ปสฺส โน มหาราช ยุทฺเธ วา ยุชฺฌมาเน วา นหิ มาทิสา ^[๓]- โหนฺติ ยญฺญตฺถาย ฯ |๗๙๘.๔| ปจฺจนฺเต วา กุปฺปิเต อฏวีสุ วา มาทิเส นิโยเชนฺติ อถ โน อการณสฺมา อภูมิยํ ตาต หญฺญาม ฯ |๗๙๘.๕| ยากาจิ สกุณิกาโย ^๔- วสนฺติ ติณฆรานิ กตฺวาน ตาสํปิ ปิยา ปุตฺตา อถ โน ตฺวํ เทว ฆาเตสิ ฯ |๗๙๘.๖| มา ขฺวสฺส ^๕- สทฺทเหสิ น มํ ขณฺฑหาโล ฆาเตยฺย @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ชนยถ ฯ ^๒ ม. ชโน ฯ ^๓ ม. สูรา ฯ ^๔ ม. ยาปิ หิตา สกุณิโย ฯ ^๕ ม. ตสฺส ฯ มมญฺหิ โส ฆาเตตฺวาน อนนฺตรา ตมฺปิ เทว ฆาเตยฺย ฯ |๗๙๘.๗| คามวรํ นิคมวรํ ททนฺติ โภคํปิสฺส มหาราช อถคฺคปิณฺฑิกาปิ กุเล กุเล เหเต ภุญฺชนฺติ ฯ |๗๙๘.๘| เตสํปิ ตาทิสานํ อิจฺฉนฺติ ทุพฺภิตุ ํ มหาราช เยภุยฺเยน หิ เอเต อกตญฺญุโน พฺราหฺมณา เทว ฯ |๗๙๘.๙| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถี อสฺเส จ ปาเลม ฯ |๗๙๘.๑๐| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถิฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ |๗๙๘.๑๑| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ อสฺสฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ |๗๙๘.๑๒| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส ยสฺส โหนฺติ ตว กามา อปิ รฏฺฐา ปพฺพาชิตา ภิกฺขาจริยํ จริสฺสาม ฯ [๗๙๙] ทุกฺขํ โข เม ชนยิตฺถ ^๑- วิลปนฺตา ชีวิตสฺส กามา หิ มุญฺจถทานิ ^๒- กุมาเร อลํปิ เม โหติ ปุตฺตยญฺเญน ฯ [๘๐๐] |๘๐๐.๑| ปุพฺเพว โขสิ เม วุตฺโต ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ เจตํ อถ โน อุปกฺขตสฺส ยญฺญสฺส กสฺมา กโรสิ วิกฺเขปํ ฯ |๘๐๐.๒| สพฺเพ วชนฺติ สุคตึ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ ^๓- เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. ชนยถ ฯ ^๒ ม. มุญฺเจถ - ฯ ^๓ ม. เยปิ ยาเปนฺติ ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ [๘๐๑] |๘๐๑.๑| ยทิ กิร ยชิตฺวา ปุตฺเตหิ เทวโลกํ อิโต จุตา ยนฺติ พฺราหฺมโณ ตาว ยชตุ ปจฺฉาปิ ยชิสฺสสิ ราช ^๑- ฯ |๘๐๑.๒| ยทิ กิร ยชิตฺวา ปุตฺเตหิ เทวโลกํ อิโต จุตา ยนฺติ เอเสว ขณฺฑหาโล ยชตุ สเกหิ ปุตฺเตหิ ฯ |๘๐๑.๓| เอวํ ชานํ เจ ^๒- ขณฺฑหาโล กึ ปุตฺตเก น ฆาเตสิ สพฺพญฺจ ญาติชนํ อตฺตานญฺจ น ฆาเตสิ ฯ |๘๐๑.๔| สพฺเพ วชนฺติ นิรยํ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ ^[๓]- [๘๐๒] |๘๐๒.๑| กถญฺจ กิร ปุตฺตกามาโย คหปตโย ฆรณิโย จ นครมฺหิ น อุปวทนฺติ ราชานํ มา ฆาตยิ โอรสํ ปุตฺตํ ฯ |๘๐๒.๒| กถญฺจ กิร ปุตฺตกามาโย คหปตโย ฆรณิโย จ นครมฺหิ น อุปวทนฺติ ราชานํ มา ฆาตยิ อตฺรชํ ปุตฺตํ ฯ |๘๐๒.๓| รญฺโญ จมฺหิ อตฺถกาโม หิโต จ สพฺพชนปทสฺส ^๔- น โกจิ อสฺส ปฏิฆํ มยา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ปจฺฉาปิ ยขิสฺสเต ราชา ฯ ม. ปจฺฉาปิ ยชสิ ตุวํ ราชา ฯ ^๒ ม. ชานนฺโต ฯ @^๓ ม. สเจ หิ โส สฺชฺฌติ โย หนาติ หโตปิ โส สคฺคมุเปติ ฐานํ @ โภวาทิ โภวาทิน มารเยยฺยุ ํ เย จาปิ เตสํ อภิสทฺทเหยฺยุ ํ ฯ @^๔ สี. ยุ. สพฺพทา ชนปทสฺส ฯ ชนปโท น ปเวเทติ ฯ [๘๐๓] |๘๐๓.๑| คจฺฉถ โว ฆรณิโย ตาตญฺจ วเทถ ขณฺฑหาลญฺจ มา ฆาเตถ กุมาเร อทูสเก สีหสงฺกาเส |๘๐๓.๒| คจฺฉถ โว ฆรณิโย ตาตญฺจ วเทถ ขณฺฑหาลญฺจ มา ฆาเตถ กุมาเร อเปกฺขิเต สพฺพโลกสฺส ฯ [๘๐๔] ยนฺนูนาหํ ชาเยยฺยํ รถการกุเล ^๑- วา ปุกฺกุสกุเล ^๒- วา เวสฺเสสุ วา ชาเยยฺยํ น หชฺช มํ ราชา ยญฺเญ ^๓- ฆาเตยฺย ฯ [๘๐๕] |๘๐๕.๑| สพฺพาปิ มนฺตินิโย ^๔- คจฺฉถ อยฺยสฺส ขณฺฑหาลสฺส ปาเทสุ นิปตถ อปราธาหํ น ปสฺสามิ ฯ |๘๐๕.๒| สพฺพาปิ ฆรณิโย ^๕- คจฺฉถ อยฺยสฺส ขณฺฑหาลสฺส ปาเทสุ นิปตถ กินฺเต ภนฺเต มยํ อทูเสม ฯ [๘๐๖] กปณา ^๖- วิลปติ เสลา ทิสฺวาน ภาตโร อุปนีตตฺเต ยญฺโญ กิร เม อุกฺขิปิโต ตาเตน สคฺคกาเมน ฯ [๘๐๗] อาวตฺติ จ ปริวตฺติ จ วสุโล สมฺมุขา รญฺโญ มา โน เทว ปิตรํ อวธิ ทหรมฺหา อโยพฺพนปฺปตฺตา ฯ [๘๐๘] เอโส เต วสุล ปิตา สเมหิ ปิตรา สห ทุกฺขํ โข เม ชนยสิ วิลปนฺโต อนฺเตปุรสฺมึ มุญฺจถทานิ กุมาเร อลํปิ เม โหตุ ปุตฺตยญฺเญน ฯ [๘๐๙] |๘๐๙.๑| ปุพฺเพว โขสิ เม วุตฺโต ทุกฺกรํ ทุรภิสมฺภวํ เจตํ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. รถการกุเลสุ วา ฯ ^๒ ม. ปุกฺกุสกุเลสุ วา ฯ ^๓ สี. ยุ. ยญฺญตฺถาย ฯ @^๔-๕ ม. สพฺพา สีมนฺตินิโย ฯ ^๖ สี. ยุ. กปณํ ฯ อถ โน อุปกฺขตสฺส ยญฺญสฺส กสฺมา กโรสิ วิกฺเขปํ |๘๐๙.๒| สพฺเพ วชนฺติ สุคตึ เย ยชนฺติ เยปิ เจว ยชาเปนฺติ เย จาปิ อนุโมทนฺติ ยชนฺตานํ เอทิสํ มหายญฺญํ ฯ [๘๑๐] สพฺพรตนสฺส ยญฺโญ อุปกฺขโต เอกราช ตว ปฏิยตฺโต อภินิกฺขมสฺสุ เทว สคฺคํ คโต ตฺวํ ปโมทิสฺสสิ ฯ [๘๑๑] |๘๑๑.๑| ทหรา สตฺตสตา เอตา จนฺทกุมารสฺส ภริยาโย เกเส วิกิริตฺวาน โรทนฺติโย มคฺคมนุยายนฺติ ^๑- ฯ |๘๑๑.๒| อปรา ปน โสเกน นิกฺขนฺตา นนฺทเน วิย เทวา เกสา วิกิริตฺวาน ^๒- โรทนฺติโย มคฺคมนุยายนฺติ ^๓- ฯ [๘๑๒] |๘๑๒.๑| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นียนฺติ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ |๘๑๒.๒| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นียนฺติ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๑๒.๓| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นียนฺติ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๑๒.๔| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา ^๔- กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นียนฺติ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ |๘๑๒.๕| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นียนฺติ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๑๒.๖| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา @เชิงอรรถ: ^๑-๓ ม. มคฺคมนุยายึสุ ฯ สี. ยุ. มคฺคมนุยนฺติ ฯ ^๒ ม. ปกิริตฺวาน ฯ @^๔ ม. สุนฺหาปิตา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ นียนฺติ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๑๒.๗| ยสฺสุ ปุพฺเพ หตฺถิวรธุรคเต หตฺถิกา ^๑- อนุวชนฺติ ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ |๘๑๒.๘| ยสฺสุ ปุพฺเพ อสฺสวรธุรคเต อสฺสกา ^๒- อนุวชนฺติ ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ |๘๑๒.๙| ยสฺสุ ปุพฺเพ รถวรธุรคเต รถิกา ^๓- อนุวชนฺติ ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ |๘๑๒.๑๐| เย หิสฺสุ ปุพฺเพ นียึสุ ตปนียกปฺปเนหิ ตุรงฺเคหิ ตฺยชฺช จนฺทสุริยา อุโภว ปตฺติกา ยนฺติ ฯ [๘๑๓] |๘๑๓.๑| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ^๔- ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ^๕- ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ |๘๑๓.๒| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ กญฺญาหิ ฯ |๘๑๓.๓| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ มเหสีหิ ฯ |๘๑๓.๔| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ คหปตีหิ ฯ |๘๑๓.๕| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ หตฺถีหิ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. หตฺถีหิ ฯ ^๒ ม. อสฺเสหิ ฯ ^๓ ม. รเถหิ ฯ ^๔ ม. ฑยสฺสุ ฯ @^๕ ม. ปุปฺผวติยา ฯ อิโต ปรํ อีทิสเมว ฯ |๘๑๓.๖| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ อสฺเสหิ ฯ |๘๑๓.๗| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห จตูหิ อุสเภหิ ฯ |๘๑๓.๘| ยทิ สกุณิ มํสมิจฺฉสิ อุยฺยสฺสุ ปุพฺเพน ปุปฺผวติยายํ ยชเตตฺถ เอกราชา สมฺมุโฬฺห สพฺพจตุกฺเกน ฯ [๘๑๔] |๘๑๔.๑| อยมสฺส ปาสาโท โสวณฺโณ ปุปฺผมาลฺยาภิกิณฺโณ ^๑- เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๒| อิทมสฺส กูฏาคารํ โสวณฺณํ ปุปฺผมาลฺยาภิกิณฺณํ ^๒- เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๓| อิทมสฺส อุยฺยานํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๔| อิทมสฺส อโสกวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๕| อิทมสฺส กณิการวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๖| อิทมสฺส ปาฏลิวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๗| อิทมสฺส อมฺพวนํ สุปุปฺผิตํ สพฺพกาลิกํ รมฺมํ @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ม. อิทํ อนฺเตปุรํ สุรมฺมณียํ ฯ ^๒ ม. ปุปฺผมลฺยวิกิณฺณํ ฯ เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๔.๘| อยมสฺส โปกฺขรณี สญฺฉนฺนา ปทุมปุณฺฑรีเกหิ นาวา จ โสวณฺณวิกตา ปุปฺผวลฺลิยา ^๑- จิตฺตา สุรมฺมณียา เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ [๘๑๕] |๘๑๕.๑| อิทมสฺส หตฺถิรตนํ เอราวโณ คโช พลี ทนฺตี เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๕.๒| อิทมสฺส อสฺสรตนํ เอกขุโร เวโค อสฺโส ^๒- เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ อยมสฺส อสฺสรโถ สาลิยา วิย นิคฺโฆโส ^๓- |๘๑๕.๓| สุโภ รตนวิจิตฺโต ยตฺถสฺสุ อยฺยปุตฺตาโสภึสุนนฺทเนวิยเทวา เตทานิ อยฺยปุตฺตา จตฺตาโร วธาย นินฺนีตา ฯ |๘๑๕.๔| กถนฺนาม สามสมสุนฺทเรหิ จนฺทนมุทุกคตฺเตหิ ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ ปุตฺเตหิ ฯ |๘๑๕.๕| กถนฺนาม สามสมสุนฺทราหิ จนฺทนมุทุกคตฺตาหิ ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ กญฺญาหิ ฯ |๘๑๕.๖| กถนฺนาม สามสมสุนฺทราหิ จนฺทนมุทุกคตฺตาหิ ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ มเหสีหิ ฯ |๘๑๕.๗| กถนฺนาม สามสมสุนฺทเรหิ จนฺทนมุทุกคตฺเตหิ ราชา ยชิสฺสเต ยญฺญํ สมฺมุโฬฺห จตูหิ คหปตีหิ ฯ |๘๑๕.๘| ยถา โหนฺติ คามนิคมา สุญฺญา อมนุสฺสกา พฺรหารญฺญา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. ปุปฺผาวลิยา ฯ ^๒ ม. เอกขูโร อสฺโส ฯ ^๓ ม. สาฬิย นิคฺโฆโส ฯ ตถา เหสฺสติ ปุปฺผวติยา ยิฏฺเฐสุ จนฺทสุริเยสุ ฯ [๘๑๖] |๘๑๖.๑| อุมฺมตฺติกา ภวิสฺสามิ ภูนหตา ปํสุนาว ^๑- ปริกิณฺณา สเจ จนฺทกุมารํ ^๒- หนฺติ ปาณา เม เทว ภิชฺชนฺติ ^๓- ฯ |๘๑๖.๒| อุมฺมตฺติกา ภวิสฺสามิ ภูนหตา ปํสุนาว ^๑- ปริกิณฺณา สเจ สุริยกุมารํ หนฺติ ปาณา เม เทว ภิชฺชนฺติ ^๔- ฯ [๘๑๗] กินฺนุมา น รมาเปยฺยุ ํ อญฺญมญฺญํ ปิยํวทา ฆฏฺฏิกา อุปริกฺขี จ โปกฺขรณี จ คายิกา จนฺทสุริเยสุ นจฺจนฺติโย สมา ตาสํ น วิชฺชติ ฯ [๘๑๘] |๘๑๘.๑| อิมํ มยฺหํ หทยโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว มาตา โย มยฺหํ หทยโสโก จนฺทสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ |๘๑๘.๒| อิมํ มยฺหํ หยทโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว มาตา โย มยฺหํ หทยโสโก สุริยสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ |๘๑๘.๓| อิมํ มยฺหํ หทยโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว ชายา โย มยฺหํ หทยโสโก จนฺทสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ |๘๑๘.๔| อิมํ มยฺหํ หทยโสกํ ปฏิมุญฺจตุ ขณฺฑหาล ตว ชายา โย มยฺหํ หทยโสโก สุริยสฺมึ วธาย นินฺนีเต ฯ |๘๑๘.๕| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว มาตา โย ฆาเตสิ กุมาเร อทูสเก สีหสงฺกาเส ฯ |๘๑๘.๖| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว มาตา โย ฆาเตสิ กุมาเร อเปกฺขิเต สพฺพโลกสฺส ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. - จ ฯ ^๒ ม. จนฺทวรํ ฯ ^๓-๔ ม. รุชฺฌนฺติ ฯ |๘๑๘.๗| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว ชายา โย ฆาเตสิ กุมาเร อทูสเก สีหสงฺกาเส ฯ |๘๑๘.๘| มา จ ปุตฺเต มา จ ปตึ อทฺทกฺขิ ขณฺฑหาล ตว ชายา โย ฆาเตสิ กุมาเร อเปกฺขิเต สพฺพโลกสฺส ฯ [๘๑๙] |๘๑๙.๑| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถี อสฺเส จ ปาเลม ฯ |๘๑๙.๒| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ หตฺถิฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ |๘๑๙.๓| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส อปิ นิคฬพนฺธกาปิ อสฺสฉกณานิ อุชฺเฌม ฯ |๘๑๙.๔| มา โน เทว อวธิ ทาเส โน เทหิ ขณฺฑหาลสฺส ยสฺส โหนฺติ ตว กามา อปิ รฏฺฐา ปพฺพาชิตา ภิกฺขาจริยํ จริสฺสาม ฯ |๘๑๙.๕| ทิพฺยํ เทว อุปยาจนฺติ ปุตฺตตฺถิกา ทลิทฺทาปิ ปฏิภาณานิปิ หิตฺวา ปุตฺเต น ลภนฺติ เอกจฺจา |๘๑๙.๖| อาสาสิกานิ ^๑- กโรนฺติ ปุตฺตา โน ชายนฺตุ ตโต ปปุตฺตา อถ โน อการณสฺมา ยญฺญตฺถาย เทว ฆาเตสิ ฯ |๘๑๙.๗| อุปยาจิตเกน ปุตฺตํ ลภนฺติ มา ตาต โน อฆาเตสิ มา กิจฺฉลทฺธเกหิ ปุตฺเตหิ ยชิตฺโถ อิมํ ยญฺญํ ฯ |๘๑๙.๘| อุปยาจิตเกน ปุตฺตํ ลภนฺติ มา ตาต โน อฆาเตสิ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. อาสีสิกานิ ฯ มา กปณลทฺธเกหิ ปุตฺเตหิ อมฺมาย โน วิปฺปวาเสสิ ฯ [๘๒๐] |๘๒๐.๑| พหุทุกฺขํ ^๑- โปสิยา จนฺทํ อมฺม ตุวํ ชียเส ปุตฺตํ วนฺทามิ โข เต ปาเท ลภตํ ตาโต ปรโลกํ |๘๒๐.๒| หนฺท จ มํ อุปคูห ^๒- ปาเท เต อมฺม วนฺทิตุ ํ เทหิ คจฺฉามิทานิ ปวาสํ ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ |๘๒๐.๓| หนฺท จ มํ อุปคูห ^๓- ปาเท เต อมฺม วนฺทิตุ ํ เทหิ คจฺฉามิทานิ ปวาสํ มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๒๐.๔| หนฺท จ มํ อุปคูห ^๔- ปาเท เต อมฺม วนฺทิตุ ํ เทหิ คจฺฉามิทานิ ปวาสํ ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ [๘๒๑] |๘๒๑.๑| หนฺท จ ปทุมปตฺตานํ โมลึ พนฺธสฺสุ โคตมิปุตฺต จมฺปกทลมิสฺสาโย เอสา เต โปราณิกา ปกติ ฯ |๘๒๑.๒| หนฺท จ วิเลปนนฺเต ปจฺฉิมกํ จนฺทนํ วิลิมฺปสฺสุ เยหิ จ สุวิลิตฺโต โสภสิ ราชปริสายํ ฯ |๘๒๑.๓| หนฺท จ มุทุกานิ วตฺถานิ ปจฺฉิมํ กาสิกํ นิวาเสหิ เยหิ จ สุนิวตฺโถ โสภสิ ราชปริสายํ ฯ |๘๒๑.๔| มุตฺตามณิกนกวิภูสิตานิ คณฺหสฺสุ หตฺถาภรณานิ เยหิ จ หตฺถาภรเณหิ โสภสิ ราชปริสายํ ฯ [๘๒๒] น หิ นูนายํ รฏฺฐปาโล ภูมิปติ ชนปทสฺส ทายาโท โลกิสฺสโร มหนฺโต ปุตฺเต สิเนหํ ชนยติ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. พทุทุกฺขา ฯ ^๒-๓-๔ ม. อุปคุยฺห ฯ [๘๒๓] มยฺหํ ปิยา ^๑- ปุตฺตา อโถปิ ปิยา ^๒- ตุเมฺห จ ภริยาโย สคฺคญฺจ ปตฺถยมาโน ^๓- เตนาหํ ฆาตยิสฺสามิ ฯ [๘๒๔] |๘๒๔.๑| มํ ปฐมํ ฆาเตหิ มา เม หทยํ ทุกฺขํ อผาเลสิ อลงฺกโต สุนฺทรโก ปุตฺโต เทว ตว สุขุมาโล ฯ |๘๒๔.๒| หนฺทยฺย มํ หนสฺสุ สโสกา ^๔- จนฺทเกน ^๕- เหสฺสามิ ปุญฺญํ กรสฺสุ วิปุลํ วิจราม อุโภ ปรโลเก ฯ [๘๒๕] มา ตฺวํ จนฺเท รุจฺจิ (มรณํ) พหุกา ตว เทวรา วิสาลกฺขิ เต ตํ รมยิสฺสนฺติ ยิฏฺฐสฺมึ โคตมิปุตฺเต ฯ [๘๒๖] |๘๒๖.๑| เอวํ วุตฺเต จนฺทา อตฺตานํ หนฺติ หตฺถตลเกหิ อลเมตฺถ ^๖- ชีวิเตน ปิสฺสามิ วิสํ มริสฺสามิ ฯ |๘๒๖.๒| น หิ นูนิมสฺส รญฺโญ ญาติมิตฺตา ^๗- จ วิชฺชเร สุหทา เยน วทนฺติ ราชานํ มา ฆาตยิ โอรเส ปุตฺเต |๘๒๖.๓| น หิ นูนิมสฺส รญฺโญ ญาติมิตฺตา ^๗- จ วิชฺชเร สุหทา เยน วทนฺติ ราชานํ มา ฆาตยิ อตฺรเช ปุตฺเต ฯ |๘๒๖.๔| อิเม เตปิ มยฺหํ ปุตฺตา คุณิโน กายุรธาริโน ราชา เตหิปิ ยชสฺสุ ยญฺญํ อถ มุญฺจตุ โคตมิปุตฺเต ฯ |๘๒๖.๕| วิลสตมฺปิ มํ กตฺวา ยชสฺสุ สตฺตธา มหาราช มา เชฏฺฐปุตฺตํ อวธิ อทูสกํ สีหสงฺกาสํ ฯ |๘๒๖.๖| วิลสตมฺปิ มํ กตฺวา ยชสฺสุ สตฺตธา มหาราช @เชิงอรรถ: ^๑ ม. มยฺหมฺปิ ฯ ^๒ อตฺตาปิ ปิโยติปิ ปาโฐ ฯ ม. อตฺตา จ ปิโย ฯ ^๓ ม. ปตฺถยาโน ฯ @^๔ ม. ปรโลเก ฯ ^๕ สี. ยุ. จนฺทิเยน ฯ ^๖ สี. ยุ. อลมตถุ ฯ ^๗ ม. มิตฺตามจฺจา จ ฯ มา เชฏฺฐปุตฺตํ อวธิ อเปกฺขิตํ สพฺพโลกสฺส ฯ [๘๒๗] พหุกา ตว ทินฺนา อาภรณา อุจฺจาวจา สุภณิตมฺหิ มุตฺตา มณิ เวฬุริยา เอตนฺเต ปจฺฉิมกํ ทานํ ฯ [๘๒๘] |๘๒๘.๑| เยสํ ปุพฺเพ ขนฺเธสุ ผุลฺลา มาลาคุณา วิวตฺตึสุ เตสชฺชปิ สุนิสิโต ^๑- เนตฺตึโส วิวตฺติสฺสติ ขนฺเธสุ ฯ |๘๒๘.๒| เยสํ ปุพฺเพ ขนฺเธสุ จิตฺตา มาลาคุณา วิวตฺตึสุ เตสชฺชปิ สุนิสิโต ^๑- เนตฺตึโส วิวตฺติสฺสติ ขนฺเธสุ ฯ |๘๒๘.๓| อจิรา วต เนตฺตึโส วิวตฺติสฺสติ ราชปุตฺตานํ ขนฺเธสุ อถ มม หทยํ น ผลติ ตาว ทฬฺหพนฺธนญฺจ เม อาสิ ฯ |๘๒๘.๔| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ |๘๒๘.๕| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นิยฺยาถ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๒๘.๖| กาสิกสุจิวตฺถธรา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๒๘.๗| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ยญฺญตฺถาย เอกราชสฺส ฯ |๘๒๘.๘| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา นิยฺยาถ จนฺทสุริยา มาตุ กตฺวา หทยโสกํ ฯ |๘๒๘.๙| มํสรสโภชนา นฺหาปกสุนฺหาตา กุณฺฑลิโน อคฺคลุจนฺทนวิลิตฺตา @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ยุ. ปีตนิสิโต ฯ ^๒ ม. อจิรํ ฯ นิยฺยาถ จนฺทสุริยา ชนสฺส กตฺวา หทยโสกํ ฯ [๘๒๙] |๘๒๙.๑| สพฺพสฺมึ อุปกฺขตสฺมึ นิสีทิเต จนฺทสุริยสฺมึ ^๑- ยญฺญตฺถาย ปญฺจาลราชธีตา ปญฺชลิกา สพฺพปริสนฺตรมนุปริยาสิ ^๒- ฯ |๘๒๙.๒| เยน สจฺเจน ขณฺฑหาโล ปาปกมฺมํ กโรติ ทุมฺเมโธ เอเตน สจฺจวชฺเชน สมงฺคินี สามิเกน โหมิ ฯ |๘๒๙.๓| เย อิธตฺถิ อมนุสฺสา ยานิ จ ยกฺขภูตภพฺยานิ กโรนฺตุ เม เวยฺยาวฏิกํ สมงฺคินี สามิเกน โหมิ ฯ |๘๒๙.๔| ยา เทวตา อิธาคตา ยานิ จ สพฺพภูตภพฺยานิ ^๓- สรเณสินึ อนาถํ ตายถ มํ ยาจามิ โว ปติมาหํ อเชยฺยํ ฯ [๘๓๐] |๘๓๐.๑| ตํ สุตฺวา อมนุสฺโส อโยกุฏํ ปริพฺภมิตฺวาน ภยมสฺส ชนยนฺโต ราชานํ อิทมโวจ ฯ |๘๓๐.๒| พุชฺฌสฺสุ โข ราชกลิ มา เตหํ มตฺถกํ นิตาเฬสึ มา เชฏฺฐปุตฺตํ อวธิ อทูสกํ สีหสงฺกาสํ ฯ |๘๓๐.๓| โก เต ทิฏฺโฐ ราชกลิ ปุตฺตภริยาโย หญฺญมานาโย เสฏฺฐี จ คหปตโย อทูสกา สคฺคกามา หิ ฯ [๘๓๑] |๘๓๑.๑| ตํ สุตฺวา ขณฺฑหาโล ราชา จ อพฺภูตมิทํ ทิสฺวาน สพฺเพสํ พนฺธนานิ โมเจสุ ํ ยถา ตํ อนุปฆาตํ ^๔- ฯ |๘๓๑.๒| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ สพฺเพ เอเกกเลฑฺฑุมทํสุ เอส วโธ ขณฺฑหาลสฺส ฯ @เชิงอรรถ: ^๑ ม. จนฺทสฺมึ ฯ ^๒ ม. สพฺพปริสาย สมนปริยายิ ฯ ^๓ ม. ยกฺขภูตภพฺยานิ ฯ @^๔ สี. อปาปานํ ฯ [๘๓๒] สพฺเพ ปวิฏฺฐา ^๑- นิรยํ ยถา ตํ ปาปกมฺมํ กริตฺวาน น หิ ปาปกมฺมํ กตฺวา ลพฺภา สุคติ ^๒- อิโต คนฺตุ ํ ฯ [๘๓๓] |๘๓๓.๑| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา ราชปุริสา ^๓- จ ฯ |๘๓๓.๒| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ^๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา ราชกญฺญาโย ฯ |๘๓๓.๓| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา เทวปุริสา ^๕- จ ฯ |๘๓๓.๔| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ^๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ จนฺทํ อภิสิญฺจึสุ สมาคตา เทวกญฺญาโย ฯ |๘๓๓.๕| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ เจลุกฺเขปมกรุ ํ สมาคตา ราชปุริสา ^๓- จ ฯ |๘๓๓.๖| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ^๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ เจลุกฺเขปมกรุ ํ สมาคตา ราชกญฺญาโย ฯ |๘๓๓.๗| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ เย ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ เจลุกฺเขปมกรุ ํ สมาคตา เทวปุริสา ^๕- จ ฯ |๘๓๓.๘| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ ยา ^๔- ตตฺถ สมาคตา ตทา อาสุ ํ เจลุกฺเขปมกรุ ํ สมาคตา เทวกญฺญาโย ฯ |๘๓๓.๙| สพฺเพสุ วิปฺปมุตฺเตสุ พหู อานนฺทิโน อหุ ^๖- @เชิงอรรถ: ^๑ สี. ปตีสุ ฯ ยุ. ปติตฺวา ฯ ^๒ ม. สุคตึ ฯ ^๓ ม. ราชปริสา ฯ ^๔ ม. เย ฯ @^๕ ม. เทวปริสา ฯ ^๖ ม. พหู อานนฺทิตา อหุ ํ ฯ วาทึสุ นนฺทิปฺปเวสนครํ ^๑- พนฺธนา โมกฺโข อโฆสิตฺถาติ ฯ จนฺทกุมารชาตกํ สตฺตมํ ฯ ---------

เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๘ หน้าที่ ๒๗๒-๒๙๒. http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=28&item=775&items=59&modeTY=2 อ่านโดยใช้เครื่องหมาย [เลขข้อ] เป็นเกณฑ์แบ่งข้อ :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_item_s.php?book=28&item=775&items=59&modeTY=2&mode=bracket อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_item_s.php?book=28&item=775&items=59&modeTY=2 อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/byitem_s.php?book=28&item=775&items=59&modeTY=2 ศึกษาอรรถกถาชาดกนี้ได้ที่ :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=28&i=775 The Pali Atthakatha in Thai :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=44&A=1951 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=44&A=1951 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๘ http://84000.org/tipitaka/read/?index_28