ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 41 : PALI ROMAN Ja.A.7 visati-cattalisa

                      Bhallatikajatakam
     bhallatiko nama ahosi rajati idam sattha jetavane viharanto
mallikam devim arabbha kathesi.
     Tassa kira ekadivasam ranna saddhim sayanam nissaya kalaho
hoti. Raja kujjhitva tam na olokesi. Sa cintesi nanu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page87.

Tathagato ranno mayi kuddhabhavam na janatiti. Sattha tam karanam natva punadivase bhikkhusanghaparivuto savatthiyam pindaya pavisitva ranno gehadvaram gato. Raja paccuggamanam katva pattam gahetva sattharam pasadam aropetva patipatiya bhikkhusangham nisidapetva dakkhinodakam datva panitena aharena parivisitva bhattakiccavasane ekamantam nisidi. Sattha kim nukho maharaja mallika na pannayatiti pucchitva attano sukhamadamattayati vutte nanu maharaja tvam pubbe kinnarayoniyam nibbattetva ekarattim kinnariya vina hutva satta vassasatani paridevamano vicarasiti vatva tena yacito atitam ahari. Atite baranasiyam bhallatiko nama raja rajjam karento angarapakkamigamamsam khadissamiti rajjam amaccanam niyyadetva sannaddhapancavudho susikkhitakoleyyasunakhaganaparivuto nagara nikkhamitva himavantam pavisitva anugangam gantva uparigangam abhiruhitum asakkonto ekam gangam otinnanadim disva tadanusarena gacchanto migasukaradayo vadhitva angarapakkamamsam khadanto uccatthanam abhiruhi. Tattha ramaniya nadika. Sa paripunnakale thanappamanodaka hutva sandati. Annada jannukappamanodaka hoti. Tattha nanappakaraka macchakacchapa vicaranti. Udakapariyante rajatapattavanna valuka ubhosu tiresu nanapupphaphalabhritavinamita rukkha pupphaphalarasamattehi nanavihangamabhamaraganehi samparikinna vividhamigasanghanisevita

--------------------------------------------------------------------------------------------- page88.

Sitacchaya. Evam ramaniyaya hemavatiya nadiya tire dve kinnara annamannam alingitva paricumbitva nanappakarehi paridevanta rodanti. Raja tassa nadiya tirena gandhamadanam abhiruhanto te kinnare disva kinnu kho ete evam paridevanti pucchissami neti cintetva sunakhe oloketva accharam pahari. Susikkhitakoleyyakasunakha taya sannaya vanagumbam pavisitva urena nipajjimsu. So tesam patisallinabhavam natva dhanukalapanceva sesavudhani ca rukkham nissaya thapetva padasaddam akaronto sanikam tesam santikam gantva kimkarana tumhe rodathati kinnare pucchi. Tamattham pakasento sattha tisso gatha abhasi bhallatiko nama ahosi raja rattham pahaya migavam acari so agama girivaram gandhamadanam supupphitam kimpurisanucinnam. Salurasanghanca nisedhayitva dhanukalapanca so nikkhamitva upagami vacanam vattukamo yatthatthita kimpurisa ahesum. Himaccaye hemavataya tire kimidhatthita mantayavho abhinham

--------------------------------------------------------------------------------------------- page89.

Pucchami vo manusadehavanne katham vo jananti manussaloketi. Tattha salurasanghanti sunakhaganam. Himaccayeti catunnam hemantamasanam atikkame. Hemavatayati imissa hemavatiya nadiya tireti. Ranno vacanam sutva kinnaro tunhi ahosi. Kinnari pana ranna saddhim sallapi mallagirim pandalakantikutam sitodake anucarama najjo miga manussava nibhasavanna jananti no kimpurisati luddati. Tattha mallagirinti samma luddaka mayam imam mallagirinca pandarakanca tikutanca ima ca najjo anuvicarama. Malagirintipi patho. Nibhasavannati nibhasasamanavanna dissamanasarirati attho. Tato raja tisso gatha abhasi sukiccharupam paridevayavho alingito casi piyo piyaya pucchami vo manusadehavanne kimidha vane rodatha appatita. Sukiccharupam paridevayavho alingito casi piyo piyaya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page90.

Pucchami vo manusadehavanne kimidha vane vilapatha appatita. Sukiccharupam paridevayavho alingito casi piyo piyaya pucchami vo manusadehavanne kimidha vane socatha appatitati. Tattha sukiccharupanti sutthu dukkhappatta viya hutva. Alingito casi piyo piyayati taya tava piyo alingito ca asi. Alingiyo casitipi patho ayamevattho. Kimidha vaneti kimkarana idha vane antarantara alingitva paricumbitva piyakatham kathetva puna appatita rodathati. Tato para ubhinnampi allapasallapagatha honti mayekarattam vippavasimha ludda akamaka annamannam saranta tamekarattam anutappamana socama sa ratti puna na hessati. Yamekarattam anutappathetam dhanamva nattham pitaranca petam pucchami vo manusadehavanne katham vinavasamakampayittha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page91.

Yamimam nadim passasi sighasotam nanadumacchadanam selakulam tam me piyo uttarivassakale mamanca manne anubandhatiti. Ahanca ankolakam ocinami adhimuttam sattaliyodhikanca piyo ca me hehiti maladhari ahanca nam malini ajjhupessam. Ahancidam kuravakam ocinami uddalaka patali sindhuvarita piyo ca me hehiti maladhari ahanca nam malini ajjhupessam. Ahanca salassa supupphitassa oceyya pupphani karomi malam piyo ca me hehiti maladhari ahanca nam malini ajjhupessam. Ahanca salassa supupphitassa oceyya pupphani karomi bharam idanca no hehiti santharattham yatthajjimam viharissama rattim.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page92.

Ahanca kho aggalum candananca silaya pimsami pamattarupa piyo ca me hehiti rositango ahanca nam rosita ajjhupessam. Athagama salilam sighasotam nudam sale salale kannikare apurathe tena muhuttakena sayam nadi asi maya suduttara. Ubhosu tiresu mayam tada thita sampassanta ubhayo annamannam sakimpi rodama sakim hasama kicchena no agama sambari sa. Pato ca kho uggate suriyamhi catukkam nadim uttariyana ludda alingiya annamannam mayam ubho sakimpi rodama sakim hasama. Tihunakam satta satani ludda yamidha mayam vippavasimha pubbe vassekimam jivitam bhumipala konidha kantaya vina vaseyya.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page93.

Ayunca vo kivatako nu samma sacepi janatha vadetha ayum anussava vuddhito agama va akkhatha me tam avikampamana. Ayunca no vassasahassa ludda na cantara papako atthi rogo appadukkham sukhameva bhiyyo avitaraga vijahama jivitanti. Tattha mayekarattanti mayam ekarattam. Vippavasimhati vippayutta hutva vasimha. Anutappamanati anicchamananam na no ekaratto atito ekarattam anucintayamana. Puna na hessatiti puna na bhavissati na gamissati. Dhanamva nattham pitaranca petanti dhanam va nattham pitaram va mataram va petam kalakatam nukho tumhe cintayamana kena karanena tam ekarattam vinavasam akappayittha idam me acikkhathati pucchati. Yamimanti yam imam. Selakulanti dvinnam selakulanam antare sandamanam. Vassakaleti ekassa meghassa utthaya vassanakale amhakampi imasmim vanasande rattivasenapi carantanam eko megho utthahi atha me piyasamiko kinnaro mam pacchato agacchatiti mannamano etam nadim uttariti aha. Ahancati aham panetassa ca paratiram gatabhavam ajananti supupphitani ankolakadini pupphani ocinami. Tattha sattaliyodhikancati kundalapupphanca

--------------------------------------------------------------------------------------------- page94.

Suvannayodhikanca ocinanti pana piyo ca me maladhari bhavissati ahanca nam malini hutva ajjhupessanti imina karanena ocinami. Uddalaka patali sindhuvaritati imepi maya ocitayevati vadati. Oceyyati ocinitva. Aggalum candanancati kalagalunca rattacandananca. Rositangoti vilittasariro. Rositati vilitta hutva. Ajjhupessanti sayane upagamissami. Nudam sale salale kannikareti etani maya ocinitva tire thapitani pupphani nudantam harantam. Suduttarati tassa hi orimatire thitakaleyeva nadiya udakam agatam tam khananneva suriyo atthamito vijjulata niccharanti kinnara nama udakabhiruka honti iti sa otaritum na visahi tenaha sayam nadi asi maya suduttarati. Sampassantati vijjulataniccharanakale passanta. Rodamati andhakarakale apassanta rodama vijjulataniccharanakale passanta hasama. Sambariti ratti. Catukkanti tuccham. Uttariyanati uttaritva. Tihunakanti tihi unani sattavassasatani. Yamidha mayanti yam kalam idha mayam vippavasimha. Sa ito tihi unani sattavassasatani hontiti vadati. Vassekimanti vassam ekam imam tumhakam ekameva vassasatam imam jivitanti vadati. Konidhati evam parittakajivite ko nu idha kantaya vina bhaveyya ayuttam va piyabhariyaya vina bhavitunti vadati. Kivatako nuti raja kinnariya vacanam sutva imesam ayuppamanam pucchissami nanti cintetva tumhakam kittako ayuti pucchati. Anussavati sace

--------------------------------------------------------------------------------------------- page95.

Vo kassaci vadantassa va sutam matapitunam vuddhanam mahallakanam santike agamo atthi atha me tato anussava vuddhito agama va etam avikampamana akkhatha. Na cantarati amhakam vassasahassam ayu antara ca no papako jivitantarayakaro rogopi natthi. Avitaragati annamannam avigatapemava hutva. Tam sutva raja ime hi nama tiracchanagata hutva ekarattim vippayogena sattavassasatani rodanta vicaranti aham pana tiyojanasatike rajje mahasampattim pahaya aranne viharami aho akiccakarimhiti tatova nivatto baranasim gantva kinte maharaja himavante acchariyam ditthanti amaccehi puttho sabbam arocetva tato patthaya danadini dadanto bhoge bhunji. Tamattham pakasento sattha aha idanca sutvana amanusanam bhallatiko itaram jivitanti nivattatha migavadham acari adasi danani abhunji bhogeti. Imam gatham vatva puna ovadanto dve gatha abhasi idanca sutvana amanusanam sammodatha ma kalaham akattha ma vo tappi attakammaparadho yathapi te kimpurisekarattam.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page96.

Idanca sutvana amanusanam sammodatha ma vivadam akattha ma vo tappi attakammaparadho yathapi te kimpurisekarattanti. Tattha amanusananti kinnaranam. Attakammaparadhoti attano kammadoso. Kimpurisekarattanti yatha te kimpurise ekarattam vinappakato attano kammadoso tappi tatha tumhepi ma tappiti attho. Mallika devi tathagatassa dhamamadesanam sutva utthayasana anjalim paggayha dasabalassa thutim karonti osanagathamaha vividha adhimana sunamiham vacanapatham tava atthasanhitam muncam giram nudaseva me daram samana sukhavaha jiva me ciranti. Tattha vividha adhimana sunamihanti bhante tumhehi vividhehi nanakaranehi alankaritva desitam dhammadesanam aham adhimana pasannacitta hutva sunami. Vacanapathanti tam tam tumhehi vuttam vividhavacanam. Muncam giram nudaseva me daranti kannasukham madhuram giram muncanto mama hadaye sokadaratham nudasiyeva harasiyeva. Samana sukhavaha jiva me ciranti bhante buddhasamana dibbamanusalokiyalokuttarasukhavaha mama sami dhammaraja ciram jivati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page97.

Kosalaraja tato patthaya taya saddhim samaggasamvasam vasi. Sattha imam dhammadesanam aharitva jatakam samodhanesi tada kinnaro kosalaraja ahosi kinnari mallika devi bhallatikaraja pana ahamevati. Bhallatikajatakam nitthitam. Atthamam. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 41 page 86-97. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=41&A=1769&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=41&A=1769&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=27&i=2153              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=27&A=8534              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=27&A=9001              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=27&A=9001              Contents of The Tipitaka Volume 27 http://84000.org/tipitaka/read/?index_27

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]