ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 9 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.3)

Na gacchanti. Na maya asurinda adhomukhena paramiyo purita, uddhaggam me
katva danam dinnanti. Tamdivasam rahu saranam agamasi. Evam bhagava akhuddavakaso
dassanaya.
      Catuparisuddhisilena silava. Tam pana silam ariyam uttamam parisuddham, tenaha
ariyasiliti. Tadeva anavajjatthena kusalam, tenaha kusalasiliti. Kusalena silenati
idamassa vevacanam. Bahunnam acariyapacariyoti bhagavato ekekaya dhammadesanaya
caturasitipanasahassani aparimanapi devamanussa maggaphalamatam pivanti. Tasma
bahunnam acariyo, savakavineyyanam pana pacariyoti.
      Khinakamaragoti ettha kamanca bhagavato sabbepi kilesa khina,
brahmano pana te na janati, attano jananatthaneyeva gunam katheti.
Vigatacapalloti "pattamandana civaramandana senasanamandana imassa va
putikayassa .pe. Kelana patikelana"ti 1- evam vuttacapalyavirahito.
      Apapapurekkharoti apape navalokuttaradhamme purato katva vicarati.
Brahmannaya pajayati sariputtamoggallanamahakassapadibhedaya brahmanapajaya.
Aviruddho hi so etissava pajaya purekkharo. Ayam hi paja samanam gotamam
purato katva caratiti attho. Apica apapapurekkharoti na papapurekkharo, na
papam purato katva carati, papam na icchatiti attho. Kassa? brahmannaya pajaya,
attana saddhim pativiruddhayapi brahmapajaya aviruddho hitasukhatthikoyevati vuttam
hoti.
      Tiroratthati pararatthato. Tirojanapadati parajanapadato. Sampucchitum agacchantiti
khattiyapanditadayo ceva brahmanagandhabbadayo ca panhe abhisankharitva
pucchissamati agacchanti. Tattha keci pucchaya va dosam vissajjanasampaticchane
va asamatthatam sallakkhetva apucchitvava tunhi nisidanti, keci pucchanti,
kesanci bhagava pucchayam ussaham janetva vissajjeti. Evam sabbesampi tesam
@Footnote: 1 Si. mu kelayana patikelayana, abhi. vi. 35/854/429
Vimatiyo tiram patva mahasamuddassa umiyo viya bhagavantam patvava bhijjanti.
Sesamettha tathagatassa vanne uttanameva.
      Atithi no te hontiti te amhakam agantuka navaka pahunaka
pahunaka hontiti attho. Pariyapunamiti janami. Aparimanavannoti. Tatharupeneva
sabbannunapi appameyyavanno, pageva madisenati dasseti. Vuttampi cetam:-
                 "buddhopi buddhassa bhaneyya vannam
                  kappampi ce annamabhasamano
                  khiyetha kappo ciradighamantare
                  vanno na khiyetha tathagatassa"ti.
      Imam pana gunakatham sutva te brahmana cintayimsu "yatha canki samanassa
gotamassa vannam bhasati, anomaguno so bhavam gotamo, evam tassa gune
janamanena kho pana imina aticiram adhivasitam, handa nam anuvattama"ti
anuvattamana "tenahi bho"tiadimahamsu.
      [426] Opatetiti paveseti. Sampurekkharontiti puttamattanattamattampi
samanam purato katva vicaranti.
      [427] Mantapadanti mantayeva mantapadam, vedoti attho. Itihitihaparamparayati
evam kira evam kirati paramparabhavena agatanti dipeti. Pitakasampadayati
pavacanasankhatasampattiya. Savittiadihi chandabandhehi ca vaggabandhehi ca
sampadetva agatanti dasseti. Tattha cati tasmim mantapade. Pavattaroti
pavattayitaro. Yesanti yesam santakam. Mantapadanti vedasankhatam mantameva. 1-
Gitanti atthakadihi dasahi poranakabrahmanehi padasampattivasena 2- sajjhayitam.
Pavuttanti annesam vuttam, vacitanti attho. Samihitanti samupabyulham 3-
rasikatam, pindam katva thapitanti attho. Tadanugayantiti etarahi brahmana tam tehi
pubbegitam 4- anugayanti anusajjhayanti vadenti. Tadanubhasantiti tam anubhasanti,
@Footnote: 1 Si. mantapadameva   2 si ka. sarasampattikasena    3 Si. samupabbulham
@4 Si. tehi sabbehi gitam
Idam purimasseva vevacanam. Bhasitamanubhasantiti tehi bhasitum sajjhayitam anusajjhayanti.
Vacitamanuvacentiti tehi annesam vacitam anuvacenti. Seyyathidanti te katameti
attho. Atthakotiadini tesam namani, te kira dibbena cakkhuna oloketva
parupaghatam akatva kassapasammasambuddhassa bhagavato pavacanena saha samsandetva
mante ganthesum, apare pana brahmana panatipatadini pakkhipitva tayo
vede bhinditva buddhavacanena saddhim viruddhamakamsu.
      [428] Andhaveniti andhaveni. Ekena hi cakkhumata gahitayatthiya kotim
eko andho ganhati, tam andham anno, tam annoti evam pannasa satthi
andha patipatiya ghatita andhaveniti vuccati. Paramparasamsattati annamannam
lagga, yatthiggahakenapi cakkhumata virahitati attho. Eko kira dhutto andhaganam
disva "asukasmim nama game khajjabhojjam sulabhan"ti ussadetva tehi "tattha
no sami nehi, idam nama te dema"ti vutte lancam gahetva antaramagge
magga okkamma mahantam gaccham anuparigantva purimassa hatthena pacchimassa
kaccham ganhapetva "kinci kammam atthi, gacchatha tava tumhe"ti vatva palayi.
Te divasampi gantva maggam avindamana "kaham bho cakkhuma kaham maggo"ti
paridevitva maggam avindamana tattheva marimsu. Te sandhaya vuttam
"paramparasamsatta"ti. Purimopiti purimesu dasasu brahmanesu ekopi. Majjhimopiti
majjhe acariyapacariyesu ekopi. Pacchimopiti idani brahmanesu ekopi.
      Panca khoti paliagatesu dvisu annepi evarupe tayo pakkhipitva
vadati. Dvidha vipakati bhutavipaka va abhutavipaka va. Nalametthati bharadvaja
saccam anurakkhissamiti patipannena vinnuna "yam maya gahitam, idameva saccam
moghamannan"ti ettha ekamseneva nittham gantum nalam na yuttanti upari pucchaya
maggam vicaritva thapesi.
      [430] Idha bharadvaja bhikkhuti jivakasutte 1- viya mahavacchasutte 2- viya
ca attanameva sandhaya vadati. Lobhaniyesu dhammesuti lobhadhammesu. Sesapadadvayepi
eseva nayo.
@Footnote: 1 Ma.Ma. 13/51 adi/33                      2 Ma.Ma. 13/193 adi/170
      [432] Saddham nivesetiti okappaniyasaddham niveseti. Upasankamatiti
upagacchati. Payirupasatiti santike nisidati. Sotanti pasadasotam odahati. Dhammanti
desanadhammam sunati. Dharetiti pagunam katva dhareti. Upaparikkhatiti atthato ca
karanato ca vimamsati. Nijjhanam khamantiti olokanam khamanti, idha silam kathitam,
idha samadhiti evam upatthahantiti attho. Chandoti kattukamyatachando. Ussahatiti
vayamati. Tuletiti aniccadivasena tireti. Padahatiti maggappadhanam padahati. Kayena
ceva paramatthasaccanti 1- sahajatanamakayena ca nibbanam sacchikaroti, pannaya
ca kilese nibbijjhitva tadeva vibhutam pakatam karonto passati.
      [433] Saccanubodhoti magganubodho. Saccanuppattiti phalasacchikiriyata. 2-
Tesamyevati hettha vuttanam dvadasannam, evam digham maggavadam anulometi,
tasma nayamattho. Ayam panettha attho:- tesamyevati tesam maggasampayuttadhammanam.
Padhananti maggappadhanam. Tam hi phalasacchikiriyasankhataya saccanuppattiya bahukaram,
magge asati phalabhavatoti imina nayena sabbapadesu attho veditabbo. Sesam sabbattha
uttanamevati.
                    Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya
                       cankisuttavannana nitthita.
                          -------------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 9 page 303-306. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=9&A=7631&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=9&A=7631&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=13&i=646              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=13&A=10194              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=13&A=12085              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=13&A=12085              Contents of The Tipitaka Volume 13 http://84000.org/tipitaka/read/?index_13

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]