บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๔. จตุตฺถปณฺณาสก ๑๖. ๑. อินฺทฺริยวคฺค ๑. อินฺทฺริยสุตฺตาทิวณฺณนา [๑๕๑] จตุตฺถสฺส ปฐเม สทฺธาธุเรน อินฺทตฺถํ กโรตีติ สทฺธินฺทฺริยํ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. ทุติเย อสฺสทฺธิเย อกมฺปนฏฺเฐน สทฺธาพลํ. เสเสสุปิ เอเสว นโย. ตติเย อนวชฺชพลนฺติ นิทฺโทสพลํ. สงฺคหกพลนฺติ สงฺคหิตพฺพยุตฺตกานํ สงฺคณฺหนพลํ. จตุตฺถปญฺจมานิ อุตฺตานตฺถาเนว. ๖. กปฺปสุตฺตวณฺณนา [๑๕๖] ฉฏฺเฐ สํวฏฺโฏติ ๑- เอตฺถ ตโย สํวฏฺฏา อาโปสํวฏฺโฏ เตโชสํวฏฺโฏ วาโยสํวฏฺโฏติ. ติสฺโส สํวฏฺฏสีมา อาภสฺสรา สุภกิณฺหา เวหปฺผลาติ. ยทา กปฺโป เตเชน สํวฏฺฏติ. อาภสฺสรโต เหฏฺฐา อคฺคินา ฑยฺหติ. ยทา อาเปน สํวฏฺฏติ, สุภกิณฺหโต เหฏฺฐา อุทเกน วิลียติ. ยทา วายุนา ๒- สํวฏฺฏติ, เวหปฺผลโต เหฏฺฐา วาเตน วิทฺธํเสติ. วิตฺถารโต ปน สทาปิ เอกํ พุทฺธกฺเขตฺตํ วินสฺสติ. อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถารกถา ปน วิสุทฺธิมคฺเค ๓- วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพา. ๗. โรคสุตฺตวณฺณนา [๑๕๗] สตฺตเม วิฆาตวาติ มหิจฺฉาปจฺจเยน วิฆาเตน ทุกฺเขน สมนฺนาคโต. อสนฺตุฏฺโฐติ จตูสุ ปจฺจเยสุ ตีหิ สนฺโตเสหิ อสนฺตุฏฺโฐ. อนวญฺญปฏิลาภายาติ ปเรหิ อนวชานนสฺส ปฏิลาภตฺถาย. ลาภสกฺการสิโลกปฺปฏิลาภายาติ สุสงฺขต- จตุปจฺจยสงฺขาตสฺส ลาภสกฺการสฺส เจว วณฺณภณนสงฺขาตสฺส สิโลกสฺส จ @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. สํวฏฺฏตีติ ๒ ฉ.ม. วาเตน ๓ วิสุทฺธิ. ๒/๒๕๘ ปฏิภาภตฺถาย. สงฺขาย กุลานิ อุปสงฺกมตีติ "อิติ มํ เอเต ชานิสฺสนฺตี"ติ ชานนตฺถาย กุลานิ อุปสงฺกมติ. เสสปเทสุปิ เอเสว นโย. ๘. ปริหานิสุตฺตวณฺณนา [๑๕๘] อฏฺฐเม คมฺภีเรสูติ อตฺถคมฺภีเรสุ. ฐานาฐาเนสูติ การณาการเณสุ. น กมตีติ น วหติ ๑- นปฺปวตฺตติ. ปญฺญาจกฺขุนฺติ เอตฺถ อุคฺคหปริปุจฺฉาปญฺญาปิ วฏฺฏติ, สมฺมสนปฏิเวธปญฺญาปิ วฏฺฏติเยว. ๙. ภิกฺขุนีสุตฺตวณฺณนา [๑๕๙] นวเม เอหิ ตฺวนฺติ เถเร ปฏิพทฺธจิตฺตา ตํ ปหิณิตุํ เอวมาห. สสีสํ ปารุปิตฺวาติ สห สีเสน กายํ ปารุปิตฺวา. มญฺจเก นิปชฺชีติ เวเคน มญฺจกํ ปญฺญาเปตฺวา ตตฺถ นิปชฺชิ. เอตทโวจาติ ตสฺสา อาการํ สลฺลกฺเขตฺวา โลภปหานตฺถาย สเณฺหเนว อสุภกถํ กเถตุํ เอตํ อโวจ. อาหารสมฺภูโตติ อาหาเรน สมฺภูโต อาหารํ นิสฺสาย วฑฺฒิโต. อาหารํ นิสฺสาย อาหารํ ปชหตีติ ปจฺจุปฺปนฺนํ กวฬิงฺการาหารํ นิสฺสาย ตํ เอวํ โยนิโส เสวมาโน ปุพฺพกมฺมสงฺขาตํ อาหารํ ปชหติ. ปจฺจุปฺปนฺเนปิ ปน กวฬิงฺการาหาเร นิกนฺติตณฺหา ปชหิตพฺพาว. ตณฺหํ ปชหตีติ อิทานิ เอวํ ปวตฺตํ ปจฺจุปฺปนฺนตณฺหํ นิสฺสาย วฏฺฏมูลิกํ ปุพฺพตณฺหํ ปชหติ. อยํ ปน ปจฺจุปฺปนฺนตณฺหา กุสลา อกุสลาติ? กุสลา. เสวิตพฺพา น เสวิตพฺพาติ? เสวิตพฺพา. ปฏิสนฺธึ อากฑฺฒติ นากฑฺฒตีติ? นากฑฺฒติ. เอกิสฺสาปิ ปน ปจฺจุปฺปนฺนาย เสวิตพฺพตณฺหาย นิกนฺติ ปชหิตพฺพาเยว. โส หิ นาม อายสฺมา อาสวานํ ขยา ฯเปฯ อุปสมฺปชฺช วิหริสฺสติ, กิมงฺคํ ปนาหนฺติ เอตฺถ กึ มงฺคํ ปนาติ การณปริวิตกฺกนเมตํ. อิทํ วุตฺตํ โหติ:- โส อายสฺมา อรหตฺตผลํ สจฺฉิกตฺวา วิหริสฺสติ, อหํ เกน การเณน น สจฺฉิกตฺวา @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. นาวคาหติ วิหริสฺสามิ, โสปิ หิ อายสฺมา สมฺมาสมฺพุทฺธสฺเสว ปุตฺโต, อหมฺปิ สมฺมาสมฺพุทฺธสฺเสว ปุตฺโต, มยฺหมฺเปตํ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ. มานํ นิสฺสายาติ อิมํ เอวํ อุปฺปนฺนํ เสวิตพฺพมานํ นิสฺสาย. มานํ ปชหตีติ วฏฺฏมูลกํ ปุพฺพมานํ ปชหติ. ยํ นิสฺสาย ปเนส ตํ ปชหติ, โสปิ ตณฺหา วิย อกุสโล เจว เสวิตพฺโพ จ, โน จ ปฏิสนฺธึ อากฑฺฒติ. นิกนฺติ ปน ตสฺมึปิ ปชหิตพฺพาว. เสตุฆาโต วุตฺโต ภควตาติ ปทฆาโต ปจฺจยฆาโต พุทฺเธน ภควตา กถิโต. อิติ อิเมหิ จตูหิ องฺเคหิ เถเร เทสนํ วินิวฏฺเฏนฺเต ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เถรํ อารพฺภ อุปฺปนฺโน ฉนฺทราโค วิคจฺฉิ. ๑- สาปิ เถรํ ขมาเปตุํ อจฺจยํว เทเสสิ, เถโรปิ ตสฺสา ปฏิคฺคณฺหิ. ตํ ทสฺเสตุํ อถโข สา ภิกฺขุนีติอาทิ วุตฺตํ. ๑๐. สุคตวินยสุตฺตวณฺณนา [๑๖๐] ทสเม ทุคฺคหิตนฺติ อุปฺปฏิปาฏิยา คหิตํ. ปริยาปุณนฺตีติ วฬญฺเชนฺติ กเถนฺติ. ปทพฺยญฺชเนหีติ เอตฺถ ปทเมว อตฺถสฺส พฺยญฺชนโต พฺยญฺชนนฺติ วุตฺตํ. ทุนฺนิกฺขิตฺตสฺสาติ ทุฏฺฐุ นิกฺขิตฺตสฺส อุปฺปฏิปาฏิยา ฐปิตสฺส. อตฺโถปิ ทุนฺนโย โหตีติ อฏฺฐกถา นีหริตฺวา กเถตุํ น สกฺกา โหติ. ฉินฺนมูลโกติ มูลภูตานํ ภิกฺขูนํ อุปจฺฉินฺนตฺตา ฉินฺนมูลโก. อปฺปฏิสรโณติ อปฺปติฏฺโฐ. พาหุลฺลิกาติ ปจฺจยพาหุลฺลิกายํ ๒- ปฏิปนฺนา. สาถลิกาติ ติสฺโส สิกฺขา สิถิลคฺคหเณน คณฺหนกา. โอกฺกมเน ปุพฺพงฺคมาติ ปญฺจนีวรณานิ อวคมนโต โอกฺกมนนฺติ วุจฺจนฺติ, ตตฺถ ปุพฺพงฺคมาติ อตฺโถ. ปวิเวเกติ ติวิธวิเวเก. นิกฺขิตฺตธุราติ นิพฺพิริยา. อิธ ๓- ปน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพ. อินฺทฺริยวคฺโค ปฐโม. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อปคญฺฉิ ๒ ฉ.ม. ปจฺจยพาหุลฺลาย ๓ ฉ.ม. อิมินา นเยนอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๓๘๔-๓๘๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=8828&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=8828&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=151 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=3884 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=4041 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=4041 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]