พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐ ภาษาบาลี อักษรไทย
 พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๒ สุตฺต. ขุ. จูฬนิทฺเทโส

                               โตเทยฺยมาณวกปญฺหานิทฺเทโส
     [๓๔๖]        ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (อิจฺจายสฺมา โตเทยฺโย)
                       ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
                       กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
                       วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโส ฯ
     [๓๔๗]   ยสฺมึ   กามา   น   วสนฺตีติ  ยสฺมึ  กามา  น  วสนฺติ
น  สํวสนฺติ  น  อาสวนฺติ  [๑]-  ฯ  อิจฺจายสฺมา  โตเทยฺโยติ  อิจฺจาติ
ปทสนฺธิ   ฯเปฯ   ปทานุปุพฺพกเมตํ   อิจฺจาติ   ฯ   อายสฺมาติ  ปิยวจนํ
ครุวจนํ    สคารวสปฺปติสฺสาธิวจนเมตํ    อายสฺมาติ    ฯ   โตเทยฺโยติ
ตสฺส     พฺราหฺมณสฺส     นามํ    ฯเปฯ    อภิลาโปติ    อิจฺจายสฺมา
โตเทยฺโย ฯ
     [๓๔๘]   ตณฺหา  ยสฺส  น  วิชฺชตีติ  ตณฺหา  ยสฺส  นตฺถิ  [๒]- น
สํวิชฺชติ   นุปลพฺภติ   ปหีนา   วูปสนฺตา   ปฏิปฺปสฺสทฺธา   อภพฺพุปฺปตฺติกา
ญาณคฺคินา ทฑฺฒาติ ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ ฯ
     [๓๔๙]   กถงฺกถา   จ  โย  ติณฺโณติ  กถงฺกถา  จ  โย  ติณฺโณ
อุตฺติณฺโณ      นิตฺติณฺโณ     อติกฺกนฺโต     สมติกฺกนฺโต     วีติวตฺโตติ
กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ ฯ
     [๓๕๐]   วิโมกฺโข   ตสฺส   กีทิโสติ   วิโมกฺโข   ตสฺส   กีทิโส
กึสณฺฐิโต    กึปกาโร    กึปฏิภาโค    อิจฺฉิตพฺโพติ   วิโมกฺขํ   ปุจฺฉตีติ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. น ปริวสนฺตีติ ยสฺมึ กามา น วสนฺติ ฯ ๒ ม. น สติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโส ฯ เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (อิจฺจายสฺมา โตเทยฺโย)
                       ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
                       กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
                       วิโมกฺโข ตสฺส กีทิโสติ ฯ
     [๓๕๑]        ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (โตเทยฺยาติ ภควา)
                       ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
                       กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
                       วิโมกฺโข ตสฺส นาปโร ฯ
     [๓๕๒]   ยสฺมึ   กามา   น  วสนฺตีติ  ยสฺมินฺติ  [๑]-  อรหนฺเต
ขีณาสเว   ฯ   กามาติ   อุทฺทานโต   เทฺว   กามา   วตฺถุกามา   จ
กิเลสกามา  จ  ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ  วตฺถุกามา  ฯเปฯ  อิเม วุจฺจนฺติ
กิเลสกามา   ฯ   น   วสนฺตีติ   ยสฺมึ  กามา  น  วสนฺติ  น  สํวสนฺติ
น  อาวสนฺตีติ  [๒]-  ยสฺมึ  กามา  น  วสนฺติ  ฯ  โตเทยฺยาติ ภควาติ
โตเทยฺยาติ   ภควา   ตํ   พฺราหฺมณํ   นาเมน   อาลปติ   ฯ  ภควาติ
คารวาธิวจนเมตํ     ฯเปฯ    สจฺฉิกา    ปญฺญตฺติ    ยทิทํ    ภควาติ
โตเทยฺยาติ ภควา ฯ
     [๓๕๓]   ตณฺหา    ยสฺส    น   วิชฺชตีติ   ตณฺหาติ   รูปตณฺหา
สทฺทตณฺหา    คนฺธตณฺหา    รสตณฺหา   โผฏฺฐพฺพตณฺหา   ธมฺมตณฺหา   ฯ
ยสฺสาติ   อรหโต   ขีณาสวสฺส   ฯ   ตณฺหา  ยสฺส  น  วิชฺชตีติ  ตณฺหา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. ยสฺมึ ปุคฺคเล ฯ ๒ ม. ปริวสนฺตีติ ฯ เอวมุปริปิ ฯ
ยสฺส     นตฺถิ     น     สํวิชฺชติ    นุปลพฺภติ    ปหีนา    วูปสนฺตา
ปฏิปฺปสฺสทฺธา     อภพฺพุปฺปตฺติกา     ญาณคฺคินา     ทฑฺฒาติ     ตณฺหา
ยสฺส น วิชฺชติ ฯ
     [๓๕๔]   กถงฺกถา  จ  โย  ติณฺโณติ  กถงฺกถา  วุจฺจติ  วิจิกิจฺฉา
ทุกฺเข   กงฺขา   ฯเปฯ   ฉมฺภิตตฺตํ   จิตฺตสฺส   มโนวิเลโข   ฯ  โยติ
โย   โส   [๑]-  ขีณาสโว  ฯ  กถงฺกถา  จ  โย  ติณฺโณติ  กถงฺกถา
จ    โย    ติณฺโณ    อุตฺติณฺโณ   นิตฺติณฺโณ   อติกฺกนฺโต   สมติกฺกนฺโต
วีติวตฺโตติ กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ ฯ
     [๓๕๕]   วิโมกฺโข  ตสฺส  นาปโรติ  นตฺถิ  ตสฺส  อปโร  วิโมกฺโข
เยน   วิโมกฺเขน   วิมุจฺเจยฺย  [๒]-  กถํ  ตสฺส  วิโมกฺเขน  กรณียนฺติ
วิโมกฺโข ตสฺส นาปโร ฯ เตนาห ภควา
                       ยสฺมึ กามา น วสนฺติ (โตเทยฺยาติ ภควา)
                       ตณฺหา ยสฺส น วิชฺชติ
                       กถงฺกถา จ โย ติณฺโณ
                       วิโมกฺโข ตสฺส นาปโรติ ฯ
     [๓๕๖]        นิราสโส โส อุท อาสสาโน
                       ปญฺญาณวา โส อุท ปญฺญกปฺปี
                       มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญํ
                       ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขุ ฯ
     [๓๕๗]   นิราสโส   โส   อุท   อาสสาโนติ   นิตฺตโณฺห   โส
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อรหํ ฯ ๒ ม. วิมุตฺโต โส ฯ
อุทาหุ   สตโณฺห   รูปํ   อาสึสติ  สทฺเท  คนฺเธ  รเส  โผฏฺฐพฺเพ  กุลํ
คณํ    อาวาสํ    ลาภํ    ยสํ    ปสํสํ   สุขํ   จีวรปิณฺฑปาตเสนาสน-
คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ    กามธาตุํ   รูปธาตุํ   อรูปธาตุํ   กามภวํ
รูปภวํ     อรูปภวํ     สญฺญาภวํ    อสญฺญาภวํ    เนวสญฺญานาสญฺญาภวํ
เอกโวการภวํ     จตุโวการภวํ     ปญฺจโวการภวํ    อตีตํ    อนาคตํ
ปจฺจุปฺปนฺนํ    ทิฏฺฐสุตมุตวิญฺญาตพฺเพ    ธมฺเม    อาสึสติ   อิจฺฉติ   ๑-
สาทิยติ ปตฺเถติ ปิเหติ อภิชปฺปตีติ นิราสโส โส อุท อาสสาโน ฯ
     [๓๕๘]   ปญฺญาณวา   โส   อุท   ปญฺญกปฺปีติ   ปญฺญาณวา  โสติ
ปณฺฑิโต   ปญฺญวา   พุทฺธิมา  ญาณี  วิภาวี  เมธาวี  ฯ  อุท  ปญฺญกปฺปีติ
อุทาหุ     อฏฺฐสมาปตฺติญาเณน     วา     ปญฺจาภิญฺญาญาเณน     วา
มิจฺฉาญาเณน   วา   ตณฺหากปฺปํ   วา   ทิฏฺฐิกปฺปํ  วา  กปฺเปติ  ชเนติ
สญฺชเนติ     นิพฺพตฺเตติ    อภินิพฺพตฺเตตีติ    ปญฺญาณวา    โส    อุท
ปญฺญกปฺปี ฯ
     [๓๕๙]   มุนึ  อหํ  สกฺก ยถา วิชญฺญนฺติ สกฺกาติ สกฺโก ฯ อถวา ๒-
สกฺยกุลา   ปพฺพชิโตติปิ   สกฺโก  ฯ  อถวา  อทฺโธ  มหทฺธโน  ธนวาติปิ
สกฺโก   ฯ   ตสฺสิมานิ   ธนานิ   เสยฺยถีทํ   สทฺธาธนํ   สีลธนํ  หิริธนํ
โอตฺตปฺปธนํ      สุตธนํ      จาคธนํ      ปญฺญาธนํ     สติปฏฺฐานธนํ
สมฺมปฺปธานธนํ     อิทฺธิปฺปาทธนํ    อินฺทฺริยธนํ    พลธนํ    โพชฺฌงฺคธนํ
มคฺคธนํ      ผลธนํ      นิพฺพานธนํ     ฯ     เตหิ     อเนกวิเธหิ
@เชิงอรรถ: ๑ ม. อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ ๒ ม. อยํ สทฺโท นตฺถิ ฯ
ธนรตเนหิ   อทฺโธ   มหทฺธโน   ธนวาติปิ   สกฺโก   ฯ   อถวา   ปหุ
วิสวี   อลมตฺโต   สูโร   วีโร   วิกฺกนฺโต   อภิรุ   อจฺฉมฺภี  อนุตฺราสี
อปลายี   ปหีนภยเภรโว   วิคตโลมหํโสติปิ   สกฺโก  ฯ  มุนึ  อหํ  สกฺก
ยถา  วิชญฺญนฺติ  ยํ  ๑-  สกฺก  มุนึ  ชาเนยฺยํ  วิชาเนยฺยํ  ปฏิวิชาเนยฺยํ
ปฏิวิชฺเฌยฺยนฺติ ๒- มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญํ ฯ
     [๓๖๐]   ตมฺเม   วิยาจิกฺข   สมนฺตจกฺขูติ   ตนฺติ   ยํ   ปุจฺฉามิ
ยํ   ยาจามิ   ยํ   อชฺเฌสามิ   ยํ  ปสาเทมิ  ฯ  วิยาจิกฺขาติ  อาจิกฺข
เทเสหิ    ปญฺญเปหิ    ปฏฺฐเปหิ    วิวราหิ    วิภชาหิ   อุตฺตานีกโรหิ
ปกาเสหิ   ฯ   สมนฺตจกฺขูติ   สมนฺตจกฺขุ   วุจฺจติ  สพฺพญฺญุตญาณํ  ฯเปฯ
ตถาคโต    เตน    สมนฺตจกฺขูติ   ตมฺเม   วิยาจิกฺข   สมนฺตจกฺขุ   ฯ
เตนาห โส พฺราหฺมโณ
                       นิราสโส โส อุท อาสสาโน
                       ปญฺญาณวา โส อุท ปญฺญกปฺปี
                       มุนึ อหํ สกฺก ยถา วิชญฺญํ
                       ตมฺเม วิยาจิกฺข สมนฺตจกฺขูติ ฯ
     [๓๖๑]        นิราสโส โส น จ อาสสาโน
                       ปญฺญาณวา โส น จ ปญฺญกปฺปี
                       เอวมฺปิ โตเทยฺย มุนึ วิชาน
                       อกิญฺจนํ กามภเว อสตฺตํ ฯ
     [๓๖๒]   นิราสโส  โส  น  จ  อาสสาโนติ นิตฺตโณฺห โส น [๓]-
@เชิงอรรถ: ๑-๒ ม. สกฺก ยถาหํ มุนึ ชาเนยฺยํ อาชาเนยฺยํ วิชาเนยฺยํ ... ฯ เอวมีทิเสสุ
@ฐาเนสุ ฯ ๓ ม. โส ฯ
สตโณฺห   รูปํ   ๑-   นาสึสติ   สทฺเท   คนฺเธ   ฯเปฯ   ทิฏฺฐสุตมุต-
วิญฺญาตพฺเพ   ธมฺเม   นาสึสติ   น   อิจฺฉติ  น  สาทิยติ  น  ปตฺเถติ
น ปิเหติ นาภิชปฺปตีติ นิราสโส โส น จ อาสสาโน ฯ
     [๓๖๓]   ปญฺญาณวา    โส   น   จ   ปญฺญกปฺปีติ   ปญฺญาณวา
โสติ   ปณฺฑิโต   ปญฺญวา   พุทฺธิมา   ญาณี   วิภาวี   เมธาวี   ฯ  น
จ     ปญฺญกปฺปีติ     อฏฺฐสมาปตฺติญาเณน    วา    ปญฺจาภิญฺญาญาเณน
วา   มิจฺฉาญาเณน   วา   ตณฺหากปฺปํ  วา  ทิฏฺฐิกปฺปํ  วา  น  กปฺเปติ
น   ชเนติ   น   สญฺชเนติ  น  นิพฺพตฺเตติ  นาภินิพฺพตฺเตตีติ  ปญฺญาณวา
โส น จ ปญฺญกปฺปี ฯ
     [๓๖๔]   เอวมฺปิ  โตเทยฺย  มุนึ  วิชานาติ มุนินฺติ โมนํ วุจฺจติ ญาณํ
ฯเปฯ   สงฺคชาลมติจฺจ  โส  มุนิ  ฯ  เอวมฺปิ  โตเทยฺย  มุนึ  วิชานาติ
โตเทยฺย   เอวํ   มุนึ  ชาน  วิชาน  ๒-  ปฏิวิชานาติ  [๓]-  เอวมฺปิ
โตเทยฺย มุนึ วิชาน ฯ
     [๓๖๕]   อกิญฺจนํ   กามภเว   อสตฺตนฺติ   อกิญฺจนนฺติ  ราคกิญฺจนํ
โทสกิญฺจนํ     โมหกิญฺจนํ     มานกิญฺจนํ     ทิฏฺฐิกิญฺจนํ    กิเลสกิญฺจนํ
ทุจฺจริตกิญฺจนํ     ยสฺเสเต     ๔-    กิญฺจนา    ปหีนา    สมุจฺฉินฺนา
วูปสนฺตา    ปฏิปฺปสฺสทฺธา    อภพฺพุปฺปตฺติกา   ญาณคฺคินา   ทฑฺฒา   ๔-
โส   วุจฺจติ   อกิญฺจโน  ฯ  กามภเวติ  ๕-  กามาติ  อุทฺทานโต  เทฺว
กามา  วตฺถุกามา  จ  กิเลสกามา  จ  ฯเปฯ  อิเม  วุจฺจนฺติ วตฺถุกามา
ฯเปฯ    อิเม    วุจฺจนฺติ    กิเลสกามา   ฯ   ภวาติ   เทฺว   ภวา
@เชิงอรรถ: ๑ ม. รูเป ฯ ๒ ม. ปฏิชาน ฯ ๓ ม. ปฏิวิชฺฌาติ ฯ ๔-๔ ม. ยสฺเสตานิ
@กิญฺจนานิ ... ทฑฺฒานิ ฯ ๕ อยํ ปาโฐ นตฺถิ ฯ
กมฺมภโว   จ   ปฏิสนฺธิโก   จ   ปุนพฺภโว   ฯเปฯ   อยํ   ปฏิสนฺธิโก
ปุนพฺภโว   ฯ   อกิญฺจนํ   กามภเว   อสตฺตนฺติ   อกิญฺจนํ   กาเม   จ
ภเว    จ   อสตฺตํ   อลคฺคํ   อลคฺคิตํ   อปลิพุทฺธํ   นิกฺขนฺตํ   นิสฺสฏฺฐํ
วิปฺปมุตฺตํ    วิสํยุตฺตํ    วิมริยาทิกเตน   เจตสา   วิหรนฺตนฺติ   อกิญฺจนํ
กามภเว อสตฺตํ ฯ เตนาห ภควา
                       นิราสโส โส น จ อาสสาโน
                       ปญฺญาณวา โส น จ ปญฺญกปฺปี
                       เอวมฺปิ โตเทยฺย มุนึ วิชาน
                       อกิญฺจนํ กามภเว อสตฺตนฺติ ฯ
สห คาถาปริโยสานา ฯเปฯ สตฺถา เม ภนฺเต ภควา สาวโกหมสฺมีติ ฯ
                              โตเทยฺยมาณวกปญฺหานิทฺเทโส นวโม ฯ
                                            ---------------

             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๓๐ หน้าที่ ๑๖๙-๑๗๕.
https://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=30&A=3514&w=&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน :-
https://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=30&A=3514&modeTY=2
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับหลวง :-
https://84000.org/tipitaka/read/byitem.php?book=30&item=346&items=20
             อ่านเทียบพระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ :-
https://84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=30&siri=28
             ศึกษาอรรถกถานี้ได้ที่ :-
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=30&i=346
             อ่านอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=46&A=860
             The Pali Atthakatha in Roman :-
https://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=46&A=860
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๐
https://84000.org/tipitaka/read/?index_30
https://84000.org/tipitaka/english/?index_30