![]() |
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
311. 5. Mātaṅgaputtattheragāthāvaṇṇanā
atisītanti āyasmato mātaṅgaputtattherassa gāthā. Kā uppatti?
ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle himavantasamīpe mahato jātassarassa
heṭṭhā mahati nāgabhavane mahānubhāvo nāgarājā hutvā nibbatto ekadivasaṃ
nāgabhavanato nikkhamitvā vicaranto satthāraṃ ākāsena gacchantaṃ disvā pasannamānaso
attano sīsamaṇinā 3- pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto
imasmiṃ buddhuppāde kosalaraṭṭhe mātaṅgassa nāma kuṭumbikassa putto hutvā
nibbatto mātaṅgaputtotveva paññāyittha. So viññutaṃ patto alasajātiko hutvā
kiñci kammaṃ akaronto ñātakehi aññehi ca garahito "sukhajīvino ime samaṇā
sakyaputtiyā"ti sukhajīvitaṃ ākaṅkhanto bhikkhūhi kataparicayo hutvā satthāraṃ
upasaṅkamitvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā aññe bhikkhū iddhimante
disvā iddhibalaṃ patthetvā satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā bhāvanaṃ
anuyuñjanto chaḷabhiñño ahosi. Tena vuttaṃ apadāne 4- :-
@Footnote: 1 Sī.,i. appamādadhammaṃ anuyuñjantassa 2 Ma.Ma. 13/352/338 aṅgulimālasutta,
@ khu.dhamMa. 25/27/20 bālanakkhattavatthu 3 Sī.,i. kaṇṭhamaṇinā
@4 khu.apa. 33/62/88 maṇipūjakattherāpadāna (syā)
"padumuttaro nāma jino sabbadhammāna pāragū
vivekakāmo sambuddho gacchate anilañjase.
Avidūre himavantassa mahājātassaro ahu
tattha me bhavanaṃ āsi puññakammena saṃyutaṃ.
Bhavanā nikkhamitvāna 1- addasaṃ lokanāyakaṃ
indīvaraṃva jalitaṃ 2- ādittaṃva hutāsanaṃ.
Vijanaṃ addasaṃ 3- pupphaṃ pūjayissanti nāyakaṃ
sakaṃ cittaṃ pasādetvā avandiṃ satthuno ahaṃ.
Mama sīse maṇiṃ gayha 4- pūjayiṃ lokanāyakaṃ
imāya maṇipūjāya vipāko hotu bhaddako.
Padumuttaro lokavidū āhutīnaṃ paṭiggaho
antalikkhe ṭhito satthā imaṃ gāthaṃ abhāsatha.
So te ijjhatu saṅkappo labhassu 5- vipulaṃ sukhaṃ
imāya maṇipūjāya anubhohi mahāyasaṃ.
Idaṃ vatvāna sambuddho 6- jalajuttamanāmako
agamāsi buddhaseṭṭho yattha cittaṃ paṇīhitaṃ.
Saṭṭhikappāni devindo devarajjamakārayiṃ
anekasatakkhattuñca cakkavattī ahosahaṃ.
Pubbakammaṃ sarantassa devabhūtassa me sato
maṇi nibbattate mayhaṃ ālokakaraṇo mamaṃ.
Chaḷasītisahassāni nāriyo me pariggahā
vicittavatthābharaṇā āmuttamaṇikuṇḍalā 7-.
@Footnote: 1 cha.Ma. abhinikkhamma 2 Sī. indavajirajalitaṃ 3 cha.Ma. vicinaṃ naddasaṃ
@4 Sī. mama sīsaṃ maṇiṃ paggayha 5 pāli. labhatu 6 cha.Ma. bhagavā 7 cha.Ma. āmukka....
Āḷāramukhā 1- hasulā susaññā 2- tanumajjhimā
parivārenti maṃ niccaṃ maṇipūjāyidaṃ phalaṃ.
Soṇṇamayā maṇimayā lohitaṅkamayā tathā
bhaṇḍā me sukatā honti yadicchasi 3- piḷandhanā.
Kūṭāgārā gahā rammā sayanañca mahārahaṃ
mama saṅkappamaññāya nibbattanti yadicchakaṃ.
Lābhā tesaṃ suladdhañca ye labhanti upassutiṃ
puññakkhettaṃ manussānaṃ osathaṃ 4- sabbapāṇinaṃ.
Mayhampi sukataṃ kammaṃ yohaṃ adakkhi nāyakaṃ
vinipātā sumuttomhi 5- pattomhi acalaṃ padaṃ.
Yaṃ yaṃ yonūpapajjāmi devattaṃ atha mānusaṃ
divasañceva rattiñca āloko hoti me sadā.
Tāyeva maṇipūjāya anubhotvāna sampadā
ñāṇāloko mayā diṭṭho pattomhi acalaṃ padaṃ.
Satasahasse ito 6- kappe yaṃ maṇiṃ abhipūjayiṃ
duggatiṃ nābhijānāmi maṇipūjāyidaṃ phalaṃ.
Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Chaḷabhiñño pana hutvā puggalādhiṭṭhānavasena kosajjaṃ garahanto attano
ca viriyārambhaṃ kittento:-
[231] "atisītaṃ atiuṇhaṃ atisāyamidaṃ ahu
iti vissaṭṭhakammante khaṇā accenti māṇave.
[232] Yo ca sītañca uṇhañca tiṇā bhiyyo na maññati
@Footnote: 1 cha.Ma. aḷārapamhā 2 Sī. sutthanā 3 Sī. yadicchāya 4 cha.Ma. osadhaṃ. evamuparipi
@5 cha.Ma. pamuttomhi 6 cha.Ma. satasahassito
Karaṃ purisakiccāni so sukhā na vihāyati.
[233] Dabbaṃ kusaṃ poṭakilaṃ usīraṃ muñjapabbajaṃ
urasā panudahissāmi 1- vivekamanubrūhayan"ti
gāthāttayamāha.
Tattha atisītanti himapātavaddalādinā 2- ativiya sītaṃ, idaṃ ahūti ānetvā
sambandho. Atiuṇhanti ghammaparitāpādinā ativiya uṇhaṃ, ubhayenapi utuvasena
kosajjavatthumāha. Atisāyanti divasassa pariṇatiyā 3- atisāyaṃ, sāyaggahaṇeneva 4- cettha
pātopi saṅgayhati, tadubhayena kālavasena 5- kosajjavatthumāha. Itīti iminā pakārena.
Etena "idha bhikkhave bhikkhunā 6- kammaṃ kattabbaṃ hotī"tiādinā 7- vuttaṃ
kosajjavatthuṃ saṅgaṇhāti. Vissaṭṭhakammanteti pariccattayogakammante. Khaṇāti
buddhuppādādayo brahmacariyavāsassa okāsā. Accentīti atikkamanti. Māṇaveti
satte. Tiṇā bhiyyo na maññatīti tiṇato upari na maññati, tiṇaṃ viya maññati,
sītuṇhāni abhibhavitvā attanā kattabbaṃ karoti. Karanti karonto. Purisakiccānīti
vīrapurisena kattabbāni attahitaparahitāni. Sukhāti sukhato, nibbānasukhatoti adhippāyo.
Tatiyagāthāya attho heṭṭhā vuttoyeva.
Mātaṅgaputtattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
---------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 537-540.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=12019
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=12019
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=311
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=6088
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=6209
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=6209
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
![]() ![]() ![]() ![]() |
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]