|
| บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
221. 4. Nītattheragāthāvaṇṇanā
sabbarattiṃ supitvānāti āyasmato nītattherassa gāthā. Kā uppatti?
ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle sunando nāma brāhmaṇo hutvā
anekasate brāhmaṇe mante vācento vājapeyyaṃ nāma yaññaṃ yaji, bhagavā
taṃ brāhmaṇaṃ anukampanto yaññaṭṭhānaṃ gantvā ākāse caṅkami. Brāhmaṇo
satthāraṃ disvā pasannamānaso sissehi pupphāni āharāpetvā ākāse khipitvā
pūjaṃ akāsi. Buddhānubhāvena taṃ ṭhānaṃ sakalaṃ ca nagaraṃ pupphapaṭena viya 2- chāditaṃ
ahosi. Mahājano satthari uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedesi. Sunandabrāhmaṇo tena
kusalamūlena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ aññatarassa
brāhmaṇassa putto hutvā nibbatti, nītotissa nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ
patvā 3- "ime samaṇā sakyaputtiyā sukhasīlā sukhasamācārā subhojanāni bhuñjitvā
nivātesu senāsanesu viharanti, imesu pabbajitvā sukhena viharituṃ sakkā"ti
sukhābhilāsāya pabbajitvāva satthu santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā katipāhameva manasikaritvā
taṃ chaḍḍetvā yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā divasabhāgaṃ saṅgaṇikārāmo
@Footnote: 1 Sī. sīghaṃ jaha 2 cha.Ma. pupphapaṭavitānikaṃ viya 3 cha.Ma. patto
Tiracchānakathāya vītināmeti, rattibhāgepi thīnamiddhābhibhūto sabbarattiṃ supati.
Satthā tassa hetuparipākaṃ oloketvā ovādaṃ dento:-
[84] "sabbarattiṃ supitvāna divā saṅgaṇike rato
kudāssu nāma dummedho dukkhassantaṃ karissatī"ti
gāthaṃ abhāsi.
Tattha sabbarattinti sakalaṃ rattiṃ. Supitvānāti niddāyitvā, "rattiyā
paṭhamaṃ yāmaṃ caṅkamena nisajjāya āvaraṇīyehi dhammehi cittaṃ parisodhetī"tiādinā
vuttaṃ jāgariyaṃ ananuyuñjitvā kevalaṃ rattiyā tīsupi yāmesu niddaṃ okkamitvāti
attho. Divāti divasaṃ, sakalaṃ divasabhāganti attho. Saṅgaṇiketi 1- tiracchānakathikehi
kāyadaḷhibahulapuggalehi sannisajjā saṅgaṇiko, tasmiṃ rato abhirato tattha avigatacchando
2- "saṅgaṇike rato"ti vutto. "saṅgaṇikārato"tipi pāli. Kudāssu nāmāti
kudā nāma. Assūti nipātamattaṃ, kasmiṃ nāma kāleti attho. Dummedhoti nippañño.
Dukkhassāti vaṭṭadukkhassa. Antanti pariyosānaṃ. Accantameva anuppādaṃ kadā
nāma karissati, edisassa dukkhassantakaraṇaṃ natthīti attho. "dummedha dukkhassantaṃ
karissasī"tipi pāli.
Evaṃ pana satthārā gāthāya kathitāya thero saṃvegajāto vipassanaṃ paṭṭhapetvā
na cirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne 3- :-
"sunando nāma nāmena brāhmaṇo mantapāragū
ajjhāyako yācayogo vājapeyyaṃ ayājayi.
Padumuttaro lokavidū aggo kāruṇiko isi
@Footnote: 1 Sī. saṅgaṇike rato vihāro saṅgaṇiko 2 Sī. abhirato avigatacchando
@3 khu.apa. 32/26/227 pupphacchadaniyattherāpadāna
Janataṃ anukampanto ambare caṅkamī tadā.
Caṅkamitvāna sambuddho sabbaññū lokanāyako
mettāya aphari satte appamāṇe nirūpadhi.
Vaṇṭe chetvāna pupphāni brāhmaṇo mantapāragū
sabbe sisse samānetvā ākāse ukkhipāpayi.
Yāvatā nagaraṃ āsi pupphānaṃ chadanaṃ tadā
buddhassa ānubhāvena sattāhaṃ na vigacchatha.
Teneva sukkamūlena anubhotvāna sampadā
sabbāsave pariññāya tiṇṇo loke visattikaṃ.
Ekārase kappasate pañcatiṃsāsu khattiyā
ambaraṃsasanāmā te 1- cakkavattī mahabbalā.
Kilesā jhāpitā mayhaṃ .pe. kataṃ buddhassa sāsanan"ti.
Arahattaṃ pana patvā thero aññaṃ byākaronto tameva gāthaṃ paccudāhāsi.
Nītattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
--------------
The Pali Atthakatha in Roman Book 32 page 280-282.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=32&A=6243
อรรถกถาบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=32&A=6243
อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=26&i=221
เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=26&A=5466
พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=26&A=5673
The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=26&A=5673
Contents of The Tipitaka Volume 26
http://84000.org/tipitaka/read/?index_26
        |
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]